Lekken

Zo heb je het lekken van geheime stukken naar de pers door raadsleden, maar ook het in raadsvergaderingen geheime kwesties aan de orde stellen. Dit gebeurde vorig jaar in Ede, toen een D66-raadslid citeerde uit vertrouwelijke stukken die de gemeente zelf per ongeluk op een openbare website had gezet.

Veel ‘foei’-geroep daar in Ede. Burgemeester Van der Knaap (CDA) vraagt hoogleraar staatsrecht Elzinga de kwestie te onderzoeken. Wat prevaleert: de opgelegde geheimhouding of de immuniteit van een raadslid tijdens de raadsvergadering? Elzinga concludeert het laatste.

De VNG wil nu reparatiewetgeving om dit soort ‘sluiproutes’ onmogelijk te maken. Concreet betekent dit de immuniteit van raadsleden opheffen als iemand in de openbare raadsvergadering de geheimhouding doorbreekt. Een raadslid kan dan disciplinair worden gestraft, zo is het idee. De VNG bewijst de lokale democratie geen dienst met dit soort oproepen. De oplossing is minder geheime stukken produceren en minder in het geniep vergaderen. Zorg ervoor dat democratie een transparant proces is.

Spelregels voor wanneer iets vertrouwelijk is en wanneer er in ’t geheim wordt vergaderd, zijn er niet. De lokale politieke macht bepaalt wat openbaar is en wat niet. Soms weegt het belang van een persoon of bedrijf zo zwaar dat vertrouwelijkheid geboden is. Vaak gaat het om politieke spelletjes.

Ede werd ervan verdacht de Europese aanbestedingsregels te hebben overtreden. Zo’n Europese boete kan tonnen kosten. Dit wilde het college van B en W zo lang mogelijk onder de pet houden en het verplichtte de raadsleden tot geheimhouding.

In Scheemda, in het hoge noorden, strijdt de Verenigde Communistische Partij tegen de aanleg van de Blauwe Stad, een megalomaan project om 1500 villa’s aan te leggen rond een kunstmatig meer. Kosten circa 1 miljard euro. Toen het project schipbreuk leed, kreeg het rapport waarin stond dat de laatste investeerder zich terugtrok, de code GEHEIM. Toch mocht raadslid Modderman van de communisten zijn gelijk publiekelijk niet uitventen. Zijn politieke opponenten probeerden hun ongelijk te verdoezelen. Modderman trok zich niets aan van de opgelegde geheimhouding. Het gemeentebestuur beraadt zich op stappen tegen hem.

Hulde aan de laatste communist van Nederland. In een democratie behoren raadsleden onschendbaarheid te genieten om in openbare raadsvergaderingen via het vrije woord politiek te bedrijven.