Lampedusa-Libiërs

Eigenlijk vinden ze ons, Nederlanders en andere West-Europeanen, maar een stelletje zeurpieten, die VN organisaties in Genève. Ze formuleren dat in andere, veiliger woorden, maar het komt er wel op neer. Wat is dat nou toch voor gezeur over die vluchtelingen die naar het Italiaanse Lampedusa zijn gevlucht toen Kaddafi de hel liet losbreken in zijn land?

In totaal zijn er inmiddels ruim één miljoen vluchtelingen op zoek naar een veilige plek. Tunesië heeft er al 580 duizend opgevangen. Egypte 360 duizend. Algeria, Niger, Tsjaad en Soedan tonen hun solidariteit met de Libische vluchtelingen door hun grenzen open te stellen. Landen die op dit moment, met al die interne opstanden, behoorlijke grote politieke problemen hebben.

Nee, dan West-Europa. Op Lampedusa zijn 27 duizend vluchtelingen gearriveerd. Van schrik willen de andere Schengen partners – de West-Europese landen die een gezamenlijk asielbeleid voeren - dit verdrag tijdelijk buiten werking stellen. Want stel je voor dat die Libische vluchtelingen van Italië naar Duitsland komen. Of naar Nederland!

Vorige week mocht ik kennismaken met een aantal VN-organisaties in Genève: IOM, OCHA, UNHCR. En ook het Rode Kruis kwam nog even langs. Genève is een ingewikkelde bureaucratie van hoofdkantoren van organisaties die zich bezighouden met rampen en conflicten. Meest gebruikte term in deze voormalige woonplaats van Einstein en Borges: ‘coördineren’. Want als de ene organisatie tenten levert voor de vluchtende Libiërs, kan de andere organisatie zich beter bezighouden met het voedsel, of gezondheidszorg in de kampen.

Bijzonder is dat dat coördineren van al die organisaties – in Genève alleen al zo’n vierhonderd – steeds beter lukt. Mede dankzij een  speciaal VN-bureau (OCHA). En heel veel betrokken medewerkers die snappen dat het elkaar beconcurreren minder goed werkt dan het organiseren van samenwerking. De International Organization for Migration (IOM) zorgt er onder andere voor dat vluchtelingen in een vluchtelingenkamp terechtkomen. Bijvoorbeeld door vliegtuigen te regelen. Daarnaast telt deze organisatie het aantal vluchtelingen.

Niet gecoördineerd, maar wel breed gevoeld, is de mening bij deze organisaties dat West Europa zich steeds egoïstischer gaat gedragen. Met West-Europa bedoelden de vertegenwoordigers van die organisaties natuurlijk ook Nederland, maar ze waren te beleefd en te nederig om dat tijdens de kennismakingsbijeenkomsten zo te benoemen. Diplomatie is boven alles toch de zorg dat je je gesprekspartner niet nodeloos hard tegen z’n schenen trapt.

Ik schrok met name van de vluchtelingencijfers die hierboven zijn genoemd. Ik had uit de Nederlandse media alleen begrepen dat er Libische vluchtelingen op Lampedusa waren aangekomen. Dat er daarnaast veel méér vluchtelingen in de buurlanden van Libië zitten, was niet tot mij doorgedongen. In Nederland heeft niemand daar enige nadruk op gelegd – de media noch de politici. De focus in het debat lag veel meer op de vraag of we die Lampedusa-vluchtelingen buiten de deur konden houden.

Nederland – en de rest van West-Europa – is druk bezig het eigen huishoudboekje op orde te brengen. Daarnaast vragen populistische politici aandacht voor problemen die delen van onze bevolking hebben op het gebied van immigratie, integratie en veiligheid.

Allemaal goed en aardig, maar dat wil niet zeggen dat we de ogen mogen afwenden voor de grote problemen elders in de wereld. Zeker omdat de veel minder kapitaalkrachtige buurlanden van Libië zonder klagen wél hun humanitaire verantwoordelijkheid nemen: meer dan één miljoen vluchtelingen opvangen.

Nederland, we moeten ons schamen. Laat maar komen, de Lampedusa-Libiërs.

Paul Lensink