Laatste keer

Ik heb Binnenlands Bestuur 3 jaar als hoofdredacteur mogen leiden. In deze periode zijn we groot geworden op internet en in sociale media. We zitten bovenop de ontwikkelingen in de media.

In deze 3 jaar heb ik de overheid van nabij gevolgd. Onder druk van de recessie moest de broekriem bij de overheid worden aangehaald. Er moesten keuzes worden gemaakt. Wat doe je nog wel of wat doet de overheid niet meer. Of werd het toch de kaasschaaf? Tegelijkertijd zie je in het bedrijfsleven radicaal het roer omgaan. Ondernemingen zorgen ervoor dat ze er lean and mean voor komen te staan. Maken keuzes over productieprocessen, koers en noodzakelijke innovaties. Ook hier gaat het soms fout, maar het besef dat er iets moet gebeuren, dat er urgentie is, was de afgelopen 3 jaar alom aanwezig.

Tot mijn spijt kan ik niet zeggen dat die urgentie in overheidsland zo groot is geweest. Er wordt bezuinigd, maar bij sommige gemeenten rijkelijk laat. Echte keuzes zijn niet of nauwelijks gemaakt. Bovendien is de onderlinge strijd om de macht groot. Bij elke verandering waar gemeenten mee te maken krijgen, wordt de mantra van de autonomie van de gemeenten tevoorschijn getoverd om ontwikkelingen tegen te houden. Het Bestuursakkoord is hier een mooi voorbeeld van.

Ook roepen gemeenten steevast dat ze meer budget nodig hebben als ze taken moeten overnemen van Rijk of provincie. Volgens mij liggen er ten stadhuize overal voorgedrukte brieven en mails bij de secretarie klaar om te vertellen dat er extra geld bij moet. Toen Binnenlands Bestuur dit jaar op Prinsjesdag in theater De Balie in Amsterdam een debat organiseerde over de gevolgen van de Miljoenennota voor het lokale bestuur, viel op dat al die wethouders en burgemeesters voldoende financiële en organisatorische ruimte zagen om tal van taken over te nemen. Het was geen probleem.

Veel veranderingen konden eigenlijk prima. Maar toch, als puntje bij paaltje komt, dan wordt er tussen overheden, afdelingen, bestuurders en ambtelijke toppen weer ellenlang op de vierkante millimeter op een uiterst beschaafde en onproductieve manier gevochten over macht, zeggenschap en bevoegdheden.

Na 3 jaar zeg ik Binnenlands Bestuur vaarwel. Ik blijf de overheid met veel plezier volgen in mijn nieuwe job, in de hoop dat de efficiency en vernieuwing bij Rijk, provincies en gemeenten drastisch zullen verbeteren. Waarschijnlijk is het ijdele hoop.