Gemeente en Participatiewet: focus op mensen om wie ‘t draait

De Participatiewet; een nieuwe wet die onder meer 125.000 garantiebanen voor arbeidsgehandicapten behelst. Vanaf 2015 is dit een omvangrijke verantwoordelijkheid voor gemeenten. Die heel wat geregel met zich meebrengt. Het is dan zaak om constructief samen te werken met de betrokken partijen. En om de mensen om wie het draait, écht goed te leren kennen.

In het kort
Met de Participatiewet ontstaat er één regeling voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo wil het kabinet bereiken dat mensen die niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen, een Wsw-indicatie uit het doelgroepenregister van UWV hebben of een Wajong-uitkering ontvangen, makkelijker aan een baan komen. Gemeenten ontvangen budget om hierbij ondersteuning en begeleiding te bieden. De wet is één van de drie grote decentralisaties.

Stand van zaken
De wet- en regelgeving voor de Participatiewet is bijna rond. Na de Kamerbrief van staatssecretaris Klijnsma, de aanpassingen in de Wet structuur uitvoering werk en inkomen (SUWI) en de informatiebrief van de Werkkamer in november is de landelijke overheid klaar voor dit moment. Een aantal details wordt nog uitgewerkt, zoals de regionale eisen aan loonwaardebepaling. En er komen extra middelen vrij voor elk Werkbedrijf: € 1 miljoen verspreid over drie jaar.

Het doel van de nieuwe wet is helder: meer mensen met een beperking aan het werk. Hiervoor zijn de 35 arbeidsmarktregio’s nu aan zet. In elke regio komt een Werkbedrijf, gevormd uit gemeenten en UWV én met werkgevers- en werknemersorganisaties in het bestuur. Er bestaat geen blauwdruk voor zo’n Werkbedrijf, maar wel een duidelijke taak voor de betrokkenen. Zij moeten met elkaar het marktbewerkingsplan opzetten. En er natuurlijk op toezien dat arbeidsgehandicapten ook daadwerkelijk aan de slag kunnen. Samen met de SW-bedrijven en eventueel private partijen.

Iedere stakeholder zijn dilemma’s
Net als elke verandering kent ook deze zijn uitdagingen. We noemen een paar grote dilemma’s voor de belangrijkste stakeholders:

? Gemeenten
Op dit moment werken ruim 35.000 mensen vanuit de sociale werkbedrijven bij een gewone werkgever. Het gros van hen is gedetacheerd. In de helft van de arbeidsmarktregio’s zijn gemeenten hierover nog niet in gesprek met de SW-bedrijven. Daardoor is ook nog niet geregeld onder welke arbeidsvoorwaarden deze werknemers straks worden gedetacheerd.

? SW-bedrijven
Bij de helft van de gemeenten is het onduidelijk in welke vorm het SW-bedrijf doorgaat. Vaak verschijnt er een knip tussen het inkomensdeel (sociale dienst en UWV) en leerwerkdeel (Leerwerkbedrijf). Soms fuseren de gemeentelijke sociale diensten tot één regionale organisatie voor werk en inkomen. Of de gemeente besluit de onderdelen regulier werk, werk met begeleiding en beschut werk op te splitsen.

? Werkgevers
Een werkgever die een actieve bijdrage wil leveren binnen de Participatiewet, moet nog steeds veel zelf uitzoeken. Over regelingen, over kandidaten. En de werkgever die het niet zo ziet zitten, ervaart momenteel weinig dienstverlening vanuit de gemeente. Of hij krijgt geen prikkel om tot actie over te gaan.

? UWV
Vanaf 2015 hebben alleen nog mensen met een langdurige ziekte of handicap, die niet meer kunnen werken, recht op een zogenoemde Wajong-uitkering. Vraag voor UWV is dus: hoe zorgen we ervoor dat deels arbeidsgeschikte Wajongeren goed voor het voetlicht komen in het Werkbedrijf?

? Private sector
Sommige uitzendbureaus zien een rol voor zichzelf weggelegd, als het gaat om mensen met een beperking. Maar de wereld van de publieke arbeidsbemiddeling is ingewikkeld en tijdrovend voor een marktpartij. Daarnaast ontbreekt het vaak aan kennis van de begeleidingsbehoefte, maatwerkoplossingen, voorzieningen en regelingen voor deze werkzoekenden.

Simpel resultaten behalen in complexe context
In de aanloop naar de Participatiewet zien we veel energie uitgaan naar bestuurlijke afspraken tussen gemeenten, UWV en werkgevers- en werknemersorganisaties. Maar ook naar discussies over uitvoering, zeggenschap en macht. Terwijl het nu het allerbelangrijkste is om meters te maken en de boel op orde te hebben voor de mensen om wie het gaat.

Het Werkbedrijf is een optelsom van geslaagde plaatsingen, met een verdienmodel dat zo gunstig mogelijk is voor werkzoekende, werkgever en gemeente. KplusV kan u vanuit die praktijk helpen om tempo te creëren. De laatste jaren hebben wij meerdere Werkbedrijven voorbereid, waardoor we nu snel zien wat goed gaat en wat vertraagt. We begrijpen de context en de ingewikkeldheid ervan. Desondanks zijn we ervan overtuigd dat we op een praktische manier samen met u de juiste resultaten kunnen behalen. Door bewust te versimpelen tot de essentie: meer banen voor meer mensen met een beperking!

Meer weten?
Over de Participatiewet, de dilemma’s daaromheen en de praktische aanpak ervan? Weet onze adviseur Geert van Dijk (g.vandijk@kplusv.nl, 06-27 08 55 66) te vinden.