Onduidelijkheid over handhaving kinderopvang

Het is niet duidelijk of kinderdagverblijven die zich niet aan de regels houden nog wel door gemeenten kunnen worden bestraft. Aanleiding is een uitspraak van de Raad van State waardoor een Twentse kinderopvang een door de gemeente opgelegde boete niet hoeft te betalen. Minister Kamp onderzoekt op dit moment die uitspraak. Onduidelijk is wat dit voor consequenties heeft voor eerder opgelegde boetes.

Beleidsregel
In juni legde de gemeente Enschede een boete van 33 duizend euro op aan kinderopvangorganisatie Kidsstop vanwege verschillende overtredingen. Zo had een aantal medewerkers geen verklaring van goed gedrag (VOG) en was de beroepskracht-kind-ratio niet altijd in acht genomen. De boete van de gemeente werd opgelegd op basis van de beleidsregels kinderopvang. Maar, zo zegt de Raad van State, een beleidsregel is geen wettelijk voorschrift en dus had de boete niet opgelegd mogen worden.

Vergelijkbare casus
Het ministerie wil ‘geen kwalificatie’ geven aan de uitspraak van de Raad van State, maar laat doorschemeren deze merkwaardig te vinden. ‘We hebben geconstateerd dat in een bijna vergelijkbare casus in Den Haag een andere uitspraak is gedaan door de Raad van State’, aldus een woordvoerder. ‘Daar mocht de gemeente wel een sanctie opleggen.’ Ook daar ging het om een sanctie die op basis van de beleidsregels ingezet was.

Eerdere sancties
Het ministerie bestudeert daarom de beide uitspraken, schrijft minister Kamp aan de Kamer. Er wordt ook gekeken naar eventuele consequenties van de uitspraak voor de handhaving van lopende bezwaar- en beroepsprocedures. Onduidelijk is bijvoorbeeld hoe rechtsgeldig eerder opgelegde sancties zijn. Als een beleidsregel in 2011 geen wettelijk voorschrift is, is het dat immers daarvoor ook niet.

Onduidelijk hoeveel boetes
Hoeveel boetes er sinds de invoering van de Wet op de kinderopvang uitgeschreven zijn aan hoeveel opvangsinstellingen, is niet duidelijk. Zowel de GGD, het ministerie als de Brancheorganisatie Kinderopvang durft daar geen uitspraken over te doen. De Brancheorganisatie heeft nog geen geluiden gehoord van kinderopvangsinstellingen die een eerder betaalde boete terugeisen.

Wet kinderopvang
Zowel de Brancheorganisatie als het ministerie benadrukken dat het niet zo is dat gemeenten helemaal niet meer op kunnen treden tegen kinderopvansinstellingen die zich niet aan de regels houden. Regels die in de Wet kinderopvang staan kunnen, in tegenstelling tot de beleidsregels die ‘daaronder’ hangen, wel gehandhaaft worden.

Februari
Het ministerie, de brancheorganisatie en het expertisecentrum handhaving van de VNG overleggen over de te nemen stappen. Ze vinden dat er snel duidelijkheid moet komen en zeggen dat de veiligheid in de kinderdagverblijven voorop moet blijven staan. Begin februari zal minister Kamp de Tweede Kamer inlichten over hoe hij dit probleem denkt op te lossen.