‘Geef boa’s snel wapenstok en pepperspray’

De Bredase wethouder Greetje Bos wil dat buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) worden uitgerust met verdedigingsmiddelen als een wapenstok en pepperspray. ‘Ze hebben meer nodig dan handboeien.’

Bos (VVD) maakte als een van ’s lands bekendste officieren van justitie in de zomer van 2018 de overstap van het Openbaar Ministerie (OM) naar de politiek in het gemeentehuis. Als wethouder leefbaarheid en wijkveiligheid is ze een vurig voorstander van niet alleen het uitbreiden van de bevoegdheden voor de veertig boa’s in Breda, maar ook van een betere bewapening en uitrusting.

Bodycam
De Bredase boa’s zijn sinds vorig jaar al wel uitgerust met een bodycam. Bos: ‘Breda doet graag mee aan de pilot van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid om de boa’s op meer terreinen bevoegdheden te geven, zoals bij verkeer. Dat staat los van de uitbreiding van de verdedigingsmiddelen. We kunnen bij het ministerie in Den Haag vragen om bijzondere geweldsmiddelen, maar het ministerie geeft pas zijn akkoord als het van het lokale OM en de politie een positief advies heeft gekregen. Een eerdere aanvraag is afgewezen, maar nu dienen we hem weer in. Het is mij wel gegeven om die twee op inhoudelijke argumenten te overtuigen. Vijf jaar geleden hadden onze boa’s trouwens een wapenstok, maar die toestemming is ingetrokken. Het is hoog tijd dat ze die stok weer terugkrijgen.’

Geweldsmonopolie
Bos heeft de politieke wind mee. Grapperhaus schreef de Tweede Kamer eind 2018 nog dat hij niet wilde ‘tornen’ aan het uitgangspunt dat geweldsmiddelen bij de politie thuishoren. ‘Het geweldsmonopolie blijft bij de politie. Het stelsel van toedeling van geweldsbevoegdheden blijft ongewijzigd’, schreef de minister. En hij zei ook: ‘Het laten binnentreden van boa’s binnen het terrein van de geweldsmonopolie zou niet matchen met opleiding en ervaring van politieagenten.’

Maar minder dan een jaar later sloot de minister met de politie en de BOA-bond een akkoord over de bewapening van de boa’s. Begin dit jaar meldde de minister aan de Tweede Kamer dat hij zal komen met een ‘specifiek voor boa’s geldende regeling voor uitrusting en bewapening.’

Terugtrekken politie
Het kan Bos niet snel genoeg gaan. ‘De politie trekt zich terug uit de wijken en richt zich op haar kerntaken. Dat merken wij hier in Brabant heel erg. De veiligheidstaken in de wijken komen in volle omvang bij de lokale handhavers en toezichthouders terecht. Je zou kunnen zeggen dat ze daar thuishoren, maar je ziet óók dat boa’s aantoonbaar meer te maken krijgen met bedreiging en agressie. Afgelopen zomer werd hier een vrouwelijke boa in elkaar getimmerd. Het is nu al zo dat wij onze boa’s niet meer naar bepaalde plekken sturen. Het buitengebied is zo’n plek. Daar gebeurt van alles. De boa’s van Staatsbosheer zijn daarom bewapend. Onze boa’s moeten overal kunnen werken waar de politie feitelijk is vertrokken, maar dat kan nu niet omdat ze zich niet kunnen verdedigen. Ze hebben meer nodig dan handboeien en een bodycam.’

Fouten maken
De vrees is, ook bij een aantal partijen in de gemeenteraad van Breda, dat boa’s niet kunnen omgaan met al dat wapentuig. ‘Dan heb je een vertekend beeld van de werkelijkheid. Waarom hoor ik nooit positieve verhalen over boa’s die mensen te hulp komen of een buurtconflict beslechten? Namens ons zorgen zij ervoor dat de orde wordt gehandhaafd. Ook vanuit mijn kennis en ervaring bij het OM kan ik rustig zeggen dat onze boa’s voldoende zijn toegerust om om te gaan met de wapenstok en pepperspray. Je ziet een toenemende professionalisering’, zegt Bos.

‘De boa’s trainen eigenlijk dezelfde integrale beroepsvaardigheden als de politie, inclusief het gebruik van geweldsmiddelen. Ze leren op te treden bij bijzondere situaties. Geef ze vertrouwen. Natuurlijk gaat er weleens iets fout, maar ik verzeker je: ik heb achttien jaar in de rechtszaal gestaan en ik weet dat politie, OM, advocaten en rechters óók fouten maken.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 5 van deze week (inlog)