Burgemeester Doetinchem wil Achterhoek op één lijn

Regionale samenwerking in de Achterhoek bestaat vooral in naam. Om tot échte samenwerking te komen, pleit regiovoorzitter en burgemeester van Doetinchem Mark Boumans voor een kordate Achterhoek Board en een Achterhoeks parlement.

‘Jao, jao’ in de Achterhoek betekent eigenlijk nee – al eeuwenlang. Vertaald naar regionale samenwerking houdt dat zo’n beetje in: we zeggen dat we er voor elkaar zijn, maar als het erop aankomt, zijn we ervoor onszelf. En toen werd de Drentse Groninger Mark Boumans (42) in mei van dit jaar burgemeester van de ongekroonde hoofdstad van de Achterhoek.

Bedrijfsleven
Boumans (VVD) was weliswaar gedeputeerde in Groningen en burgemeester van Haren, maar hij is geen geboren Groninger. Dat is maar goed ook, want zoveel omzichtigheid trekt een Groninger in de Achterhoek niet. Boumans is een Drent. ‘Drenten zijn net Achterhoekers. Een Drent zal nooit rechtstreeks communiceren. Hij is niet direct en zal je ook niet vertellen dat hij het niks vindt. Dan doen ze hier ook niet,’ zegt hij.

Het probleem is dat je als regio niet sterk kunt zijn als je elkaar niet vertrouwt, elkaar ook niet de waarheid vertelt, het daarbij laat en doodgemoedereerd doet alsof er niets aan de hand is. ‘De huidige regio­samenwerking stelt te weinig voor. Wij zijn onvoldoende in staat gebleken om goed aansluiting te vinden bij de Haagse en de Brusselse agenda. Als het om echte investeringen gaat, dan zitten wij niet vooraan’, zegt hij. ‘Er is een gapend gat waar we met een slagvaardige lobby en toegang tot Den Haag en Brussel in moeten en ook kunnen springen. Dat doe je door met het bedrijfsleven en kennisinstellingen vraagstukken te agenderen, programmageld te vinden en met goede ideeën te komen.’

Vijftien overlegvormen
Aan de overlegorganen ligt het niet. Nergens wordt in naam zoveel samengewerkt als in de Achterhoek.  ‘Als je op het terrein van wonen kijkt, dan kun je een A4 maken met wel vijftien overlegvormen die ongeveer over hetzelfde gaan. Als je niet van de Achterhoek bent en je komt in zo’n overleg aan tafel, dan moet je niet denken dat je zaken gaat doen. Je doet geen zaken, want er zijn nog veertien andere overlegtafels. Waarom niet één tafel met één gesprek?’, zegt Boumans. ‘Dat geldt ook voor bereikbaarheid, zorg, energie, wonen of samenwerking met Duitsland. Hou het simpel en maak het transparant.’

Kont tegen de krib
Boumans schreef samen met de burgemeester van Winterswijk Joris Bengevoord en wethouder Arno Spekschoor in Bronckhorst een voorstel voor zo’n regietafel. ‘We stellen een Achterhoek Board voor die opereert binnen de gemeenschappelijke regeling. Alle bevoegdheden gaan naar de Achterhoek Board, die een samenwerkingsverband is van de drie o’s van de Triple Helix: overheid, onderwijs en ondernemers.’ De Achterhoek Board is gemachtigd om besluiten te nemen en zou moeten bestaan uit een klein gezelschap van maximaal acht leden dat op hoofdlijnen de koers bepaalt. Daaronder komen de ‘thematafels’.

Het Achterhoek parlement buigt zich vervolgens over de voorstellen die van de thematafels komen. Boumans: ‘Een parlement dat niet de bevoegdheden van de gemeenteraden overneemt, maar wel een parlement dat besluiten neemt. Ben je er niet bij, dan mis je de boot. Als het parlement een standpunt heeft ingenomen, wordt het ook knap ingewikkeld om thuis de kont tegen de krib te gooien. Dat kun je één keer doen, maar daarna wordt dat niet meer geaccepteerd. Het eeuwige vetoën en het gepraat in gesloten kamertjes is ook voorbij.’

Merknaam
‘Het is een revolutionair plan, zeker voor de Achterhoek, maar we hebben geen keuze. De machine is tot stilstand gekomen. Ik was gisteren als voorzitter van de regio te gast bij de gemeenteraad van Doetinchem. Ik heb daar gezegd: “Als we nu geen stappen zetten, dan moeten we stoppen met de regiosamenwerking”. Houden we een bureautje dat de merknaam De Achterhoek beheert, en dat is het. Laat iedere gemeente het dan maar zelf doen. Daar geloof ik niet in, maar ik geloof ook niet in de huidige samenwerking.’

Eind dit jaar moet de kogel door de kerk zijn.

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 20 van deze week (inlog)