Inburgering

S. Aydin komt in 1976 vanuit Turkije naar Nederland. Veertien jaar later voegt zijn vrouw zich bij hem. Hij heeft jarenlang gewerkt, maar is nu voor 15-25 procent arbeidsongeschikt. In maart 2009 zegt de gemeente Roermond tegen beide echtelieden dat zij binnen 5 jaar hun inburgeringsexamen gehaald moeten hebben. De heer Aydin is dan 63, zijn vrouw een aantal jaren jonger.

Het examen bestaat onder meer uit een toets gesproken Nederlands en een kennistest over de Nederlandse samenleving. Het echtpaar maakt vergeefs bezwaar en gaat in beroep. Zij wijzen op de Associatieovereenkomst van de EEG met Turkije, het Aanvullend Protocol en de bijbehorende Besluiten 2/76 en 1/80. Volgens deze associatieverdragen vallen de Aydins onder de uitzondering van de Wet Inburgering. Bovendien verbieden de overeenkomst en de besluiten discriminatie van Turkse werknemers, terwijl de Associatieovereenkomst bedoeld is om vrij verkeer van werknemers mogelijk te maken.

In augustus dit jaar besloot de rechtbank Rotterdam al dat de gemeente Rotterdam en de gemeente Vlaardingen om die reden geen inburgeringsplicht kunnen opleggen aan Turkse werknemers en hun familieleden. De rechtbank Roermond komt tot hetzelfde oordeel en beschouwt Aydin ondanks zijn lichte arbeidsongeschiktheid gewoon als werknemer omdat hij beschikbaar is voor de arbeidsmarkt. De Roermondse rechters gaan nog iets verder dan hun Rotterdamse collega’s door het bezwaar van het echtpaar Aydin direct gegrond te verklaren.

Net als B en W in Rotterdam en Vlaardingen gaat ook het Roermondse college in hoger beroep. Wethouder Wim Kemp: ‘De rechtbank stelt Turkse inwoners gelijk met werknemers. Die interpretatie geven wij niet aan het verdrag.’

De Centrale Raad van Beroep denkt de drie zaken op 14 februari gezamenlijk te behandelen. Aydins advocaat Ali Durmus wijst erop dat nu in totaal negen rechters de inburgeringsplicht discriminerend vinden. Hij verwacht niet dat de Centrale Raad een andere weg inslaat. ‘Of men moet bezwijken voor de maatschappelijke druk.’

Het associatieverdrag schuurt met het Nederlands beleid. Volgens het regeerakkoord wil het nieuwe kabinet proberen de associatieovereenkomst zodanig aan te passen dat ‘inwoners van Turkije’ onder de inburgeringsplicht komen te vallen. Het is de vraag of zo’n aanpassing slaagt. De overeenkomst kan alleen worden gewijzigd als de 26 andere EU-lidstaten èn Turkije instemmen met een wijziging en de aangepaste overeenkomst vervolgens ratificeren. Turkije zal er waarschijnlijk niet voor zijn.

Vindplaatsen: LJN BO1206 (Roermond) en LJN BN3934 en BN3935 (Rotterdam)