Griffiers tegen minimale zittingsduur raad
Verfrissend vinden griffiers het, dat elke vier jaar veel ‘groentjes’ in de raad komen. Een minimale zittingsduur zien ze niet zitten.
Elke vier jaar vertrekt een groot deel van de raadsleden en betreden veel nieuwe volksvertegenwoordigers de lokale politieke arena. Niks mis mee, vindt een ruime meerderheid van de griffiers. Ze vinden het juist verfrissend. Het gros zou het een slecht plan vinden als er een minimale zittingsduur zou komen.
Onervarenheid
‘Als iemand zich niet prettig voelt in de rol van raadslid, moet hij of zij kunnen stoppen. Een verplichte termijn draagt niet bij aan goede raadsleden’, stelt een griffier in de enquête ‘Een nieuwe gemeenteraad: lust of last voor de griffier?’ van Binnenlands Bestuur. ‘Ik zie geen enkele reden om de zittingstermijn van vier jaar ter discussie te stellen. Vier jaar is een prima termijn en draagt bij aan zowel periodieke vernieuwing als aan noodzakelijke continuïteit binnen de raad.’ ‘Onervarenheid in raadslidmaatschap kan een heel groot voordeel zijn’, stelt een ander. ‘Een langdurige verbintenis schrikt mensen af’, stelt een andere tegenstander.
Ramp
Voor een maximale zittingsduur zijn er iets meer tegenstanders dan voorstanders. ‘Er zijn politieke talenten die je voor geen goud kwijt wilt, dan is een maximum een ramp’, geeft een griffier aan. ‘De zittingsduur zegt niets over de kwaliteit van de raadsleden’, stelt een ander. ‘Er zijn hele betrokken en goede raadsleden die in vier jaar meer voor elkaar krijgen dan leden die er acht jaar zitten en zelden hun aandeel leveren.’ Een collega wil juist een langere raadsperiode – zes jaar – en daaraan gekoppeld een maximale zittingsduur van twaalf jaar. ‘Een vierjarige cyclus is wel erg kort om beleid om te zetten in uitvoering.’ Een andere griffier is ook voorstander van een zittingstermijn van zes jaar, maar wil dat na drie jaar de helft van de zetels opnieuw worden gekozen.
Er zijn politieke talenten die je voor geen goud kwijt wilt, dan is een maximum een ramp
Bestuurlijk meubilair
Een van de voorstanders van een maximale zittingsduur vindt dat lang zittende raadsleden een ‘verkokerde blik’ krijgen en ‘dingen doen om ze altijd zo gedaan zijn. Het is goed om tijdig plaats te maken voor frisse blikken en nieuwe input.’ ‘Het bevordert de doorstroming en de noodzaak bij partijen om meer te werken aan nieuwe (kandidaat)leden. Vastgeroeste patronen en opvattingen worden makkelijker vervangen’, geeft een andere voorstander aan. ‘Twee maal vier jaar maximaal is een gezonde bestuursperiode om geen onderdeel te worden van het bestuurlijk meubilair’, stelt weer een andere griffier.
Vers bloed
De meeste griffiers die aan de enquête hebben meegedaan, vinden het verfrissend dat elke vier jaar nieuwe raadsleden aan de slag gaan. ‘Vers bloed is altijd goed. Het voorkomt vastroesten in ingesleten patronen’, stelt een griffier. ‘Natuurlijk kost het inwerken tijd, maar daarvoor staat een griffie juist opgesteld. Het is vooral belangrijk dat er dus nog steeds mensen zijn die zich als raadslid voor de gemeente willen inzetten. Die moet je koesteren.’
Verlies aan ervaring
Een aantal heeft er gemengde gevoelens over. ‘Het is zowel verfrissend als jammer dat kennis en ervaring verloren gaat’, stelt een van hen. ‘Zolang er een goede balans blijft tussen vernieuwing en ervaring is enige wisseling een goede zaak’, stelt een griffier. Als belangrijkste nadeel van een groot verloop vindt deze griffier het verlies van kennis van grote langlopende dossiers en verlies van politieke vaardigheden.
Nieuwkomers
Aan de enquête hebben 49 griffiers meegedaan. De uitkomsten zijn niet representatief, maar geven wel een beeld van hoe griffiers aankijken tegen vertrekkers en nieuwkomers, en de rol van griffiers in het ondersteunen van de lokale volksvertegenwoordigers. De respondenten zijn afkomstig uit zowel kleine, middelgrote en grote gemeenten.
Vers bloed is altijd goed
Verruwing politiek
In de meeste gemeenten vertrekken ongeveer net zoveel raadsleden als vier jaar geleden. De vertrekkers komen uit alle leeftijdscategorieën, met een kleine oververtegenwoordiging van raadsleden van 60 jaar of ouder. Persoonlijke motieven − zoals gezondheid, leeftijd of verhuizing naar een andere gemeente −, zijn de belangrijkste reden om te stoppen met het raadswerk, gevolgd door de hoge tijdsbelasting. Teleurstelling in de politiek in combinatie met weinig behaalde resultaten is volgens griffiers voor raadsleden ook een belangrijke reden om er mee te stoppen. Verruwing van de politiek en agressie van burgers speelt voor slechts een beperkt aantal raadsleden mee in de overwegingen er mee op te houden. De raadsleden die voor een nieuwe periode tekenen, vinden het raadswerk nog veel te leuk. Ze willen via het raadswerk vooral een bijdrage aan de maatschappij geven én opkomen voor specifieke belangen van burgers, weten de griffiers.
‘Naar buiten’
Raadsleden ervaren grote werkdruk, zo komt uit diverse onderzoeken onder raadsleden zelf naar voren. De meningen over hoe wat griffiers daaraan kunnen doen lopen uiteen, zo blijkt uit de enquête van Binnenlands Bestuur. Minder en korter vergaderen en bij het college aandringen op beknopte stukken waar de voor- en tegens van een voorstel duidelijk op een rijtje staan, wordt door verschillende griffiers als mogelijke oplossing aangedragen. Een van de griffiers pleit voor meer raadsleden, een beter vergoeding en uitbreiding van de griffie. Raadsleden zelf moeten ook hun leven beteren, waarbij de griffiers hen graag een handje willen helpen. Zo wil een griffier raadsleden graag trainen om zich te focussen op de hoofdzaken ‘en niet het naadje van de kous te willen weten.’ Diverse griffiers vinden dat raadsleden hun oor vaker in de samenleving te luister moeten leggen. Een van hen wil meer werkbezoeken organiseren om de raadsleden ‘naar buiten’ te krijgen.
Vertrouwen terugwinnen
Versterking van de positie van raadsleden als volksvertegenwoordiger staat dan ook niet verrassend met stip op een, gevraagd naar de top drie wat griffiers het liefste willen veranderen zodra er een nieuwe raad is. Versterking van de kaderstellende rol staat op twee, gevolgd door het stimuleren van bewonersparticipatie. Het vertrouwen van burgers in de politiek terugwinnen, zien griffiers als een van de belangrijkste opgave in de nieuwe raadsperiode. Ook de energietransitie en de woningbouwopgave zijn de komende vier jaar belangrijke thema’s voor raadsleden.
De enquête kon van medio tot eind januari door griffiers worden ingevuld.
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.