Gemeenteraad een slechte werkgever!?

Griffier vind ik een prachtige, maar soms ook spannende functie. Prachtig omdat je in een positie zit om betekenis te hebben voor de kwaliteit - van in mijn geval - de lokale representatieve democratie. En daarmee kunt bijdragen aan de waardevermeerdering voor die lokale samenleving. 

Spannend omdat je het werk verricht met waardering voor de politieke verschillen en respect voor de verschillen tussen de gekozen burgers. Dat het spannende deel ook onveilig kan worden leer ik van mijn collega’s wanneer die spreken over hun werkgever, de gemeenteraad. De invoering Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren per 1 januari a.s. maakt dat bij veel gemeenten weer eens duidelijk. Griffiers die in dat kader plotseling worden uitgenodigd om opnieuw hun rechtspositie te gaan bespreken. En dan niet met een positieve doelstelling. Dat noem ik misbruik van macht.

Dát, naast een werkomgeving waarbij het zo maar kan gebeuren dat een fractievoorzitter met een excel-sheet de fouten van de griffie bijhoudt. Raadsleden waar een advies van de griffier onwelgevallig voor is, die een klacht indienen bij het presidium of burgemeester. Raadsleden die onbeschaamd en suggestief opmerken ‘of de griffier zich wel bewust is van zijn positie’.  Raadsleden die over de griffier spreken/roddelen maar niet mét de griffier of met de verantwoordelijke werkgeverscommissie. Raadsleden die in een commissie mogen zitten wat de werkgeverscommissie blijkt te zijn. Maar ook HRM afdelingen die nog steeds met weinig tot geen besef van de rol en de positie van de griffier dergelijke commissies ondersteunen.

Zulke voorbeelden maken in mijn ogen iets duidelijk over (gebrek aan) moraliteit in een raad en de cultuur in een lokale samenleving. Een raad die als ‘bloedlink om voor te werken’ wordt betiteld, doet haar inwoners geen recht. Het maakt ook duidelijk dat er volstrekt geen eenduidig beeld over nut en noodzaak van de griffiersfunctie bestaat.

Vanzelfsprekend zullen raadsleden waarvoor het democratische instituut gemeenteraad niet bestaat, doch slechts de gemeenteraadsvergadering bestaat, anders naar de functie kijken.

Zullen raadsleden die ambtenaren slechts opvreters vinden hen ook anders beoordelen.

Maar dat hoeft niet voor deze onveiligheid te zorgen. Want bij vergelijkbare kwetsbare functies zoals die van de burgemeester of gemeentesecretaris – die beiden ook in de gemeentewet worden genoemd – bestaat een iets ander vangnet.

Deze situatie is ontstaan doordat bij de invoering van de functie griffier onvoldoende is uitgewerkt wat de plaats en positie van die nieuwe functie is. Er is onvoldoende bewustzijn dat op lokaal niveau persoonlijke ondersteuning van raadsleden onbetaalbaar is en dat daarom een kwalitatief hoogwaardige griffier essentieel is. Men is vergeten de griffierstaken als een deel van de taken van de vroegere gemeentesecretaris te beschouwen en daarmee een plaats te laten innemen één schaal onder de burgemeester. Er is niet door kleinere gemeenten gekeken naar slimme samenwerkingsverbanden met bijvoorbeeld één griffier voor meerdere gemeenten met daarnaast loco-griffiers. Er is niet voldoende nagedacht over het werkgeverschap van- en de sturing door een gremium bestaande uit 9 tot 45 leden.

Dus willen we nog iets van de lokale representatieve democratie maken dan ligt er met deze kwestie een mooie taak voor de Minister en de politieke partijen.

Jan Dirk Pruim

Lees hier alle columns van Jan Dirk Pruim