Geschikt/ongeschikt

Ik kan nauwelijks slapen in het vooruitzicht dat ik weer mag meedoen aan een ‘groot maatschappelijk online-onderzoek’ als 21minuten.nl. Ieder onderzoeksbureau heeft in mij een vaste en betrouwbare klant; van de NIPO-bonuspunten heb ik al twee keer het complete oeuvre van Saskia Noort bijeengespaard (altijd handig als de gezinssituatie plots verandert).

Absoluut favoriet zijn die onderzoeken die inzicht verschaffen in het eigen persoonlijke voorkeurspalet. Dat valt niet altijd mee. Zo raadde Stemwijzer.nl mij ooit aan bij de Kamerverkiezingen op de ChristenUnie te stemmen, terwijl ik de kerk hoogstens nog bezoek voor bruiloften en begrafenissen. Deelname aan de pseudo-psychologische zelftest HartenZiel.nl resulteerde in een karakterprofiel dat voor honderd procent bleek overeen te komen met dat van Alexander Pechtold. En daarmee zal hij toch ook niet blij geweest zijn.

Daarom heb ik me vandaag vol overgave gestort op de digitale test van het Instituut voor Publiek en Politiek ‘Schuilt er een raadslid in mij?’, bedoeld om de interesse van ‘gewone burgers’ voor het raadslidmaatschap te wekken. Mijn eigen score: vooral niet aan beginnen. Ik zeg niet dat de test daarin ongelijk heeft, alleen heb ik mijn vraagtekens bij de gronden waarop ik absoluut ongeschikt ben bevonden.

Ga maar na. Volgens het IPP-onderzoek moet je als raadslid het vooral niet willen hebben over ideologische vraagstukken, geen fulltime baan hebben, het enig vinden om mensen te ontmoeten, ervan overtuigd zijn dat politiek toegankelijk is, graag speeches afsteken op feestjes en partijen, het leuk vinden om in verenigingsbesturen zitting te nemen en op elke reactie van iedere burger in principe positief reageren. Wie aan al die voorwaarden voldoet, is, althans naar de mening van dit eerbiedwaardige instituut, bij uitstek geschikt als raadslid.

Ik moet er eerlijk gezegd niet aan denken dat alle leden van de raad van mijn gemeente aan dit profiel zouden voldoen. Het ideale gemeenteraadslid dat het IPP schetst, is daarvoor net iets te veel een combinatie van Alice in Wonderland en kritisch Avro-lid Cor van der Laak. Want geloven dat de politiek daadwerkelijk toegankelijk ìs – in plaats van toegankelijk zou moeten zìjn – getuigt wel van erg veel naïviteit. Net zo min als het 15-jarig bestuurslidmaatschap van Hobbyclub De Friemeltjes enige garantie biedt op een glanzende raadscarrière. De aanschaf van honderd tweeduimsspijkers vraagt toch om een ander bestuurlijk afwegingskader als het beschikbaar stellen van een krediet voor de nieuwbouw van een schouwburg.
 
De IPP-test schetst vooral een veel te eendimensionaal beeld van ‘het raadslid’. Hij doet onrecht aan lokale volksvertegenwoordigers die in staat zijn het politieke debat in de gemeenteraad naar een hoger – noem het voor mijn part ideologisch – niveau te tillen. Hij diskwalificeert raadsleden die hun goede werken liever in stilte doen dan dat ze recepties en jubilea aflopen. En hij is een gotspe voor al die raadsleden die er wèl in slagen een fulltime baan te combineren met hun inzet voor de samenleving.

Maar dat zal wel aan mij liggen. Ik ben immers ongeschikt.

Ad Burger