Ollongren belooft gemeenten compensatie kosten WOO

Minister Ollongren gaat met decentrale overheden in gesprek over de extra kosten die gemaakt moeten worden als de Wet open overheid (WOO) wordt ingevoerd. Dat beloofde de minister van Binnenlandse Zaken dinsdagavond aan de Tweede Kamer.

Initiatief

De Kamer debatteerde dinsdag over de herziene initiatiefwet die door oppositiepartij GroenLinks en coalitiepartij D66 is ingediend. De nieuwe WOO wordt de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), maar moet leiden tot een grotere openheid in documenten van het rijk, decentrale overheden en bestuursorganen. In de Kamer lijkt voldoende steun voor het voorstel, en ook minister Ollongren accepteert het wetsvoorstel.

Rapport

Over de wet wordt al sinds 2012 gesproken, maar werd meerdere maken teruggestuurd. Een eerdere versie werd afgezwakt, maar in de laatste versie heeft de wet meer tanden gekregen. Daar zorgde het recente rapport over de toeslagenaffaire van de parlementaire commissie Van Dam voor, die een snoeihard oordeel velde over de informatievoorziening van de rijksoverheid. Overheden moeten straks documenten actief openbaar maken, en er komt een permanent onafhankelijk adviescollege dat uitspraken doet over het openbaar maken van bepaalde stukken.

Kosten

Maar vooral CDA en VVD, in het verleden kritisch over de nieuwe wet, willen van de minister weten wie opdraait voor de extra kosten die gemeenten, provincies en waterschappen moeten maken om hun documenten openbaar te maken. Volgens Ollongren gaat het om zo’n 140 miljoen euro incidenteel, voor het invoeren van de wet, en structureel om 51 miljoen euro. Dat zal worden besproken in de komende voorjaarsnota, maar volgens Ollongren wordt het gesprek over compensatie met de decentrale overheden gevoerd. ‘In artikel 2 van de financiële verhoudingswet staat dat bij beleidsvoornemens van het Rijk die leiden tot een wijziging van de uitoefening van taken of activiteiten door provincies of gemeenten, wordt toegelicht wat de financiële gevolgen van deze wijziging voor de provincies of gemeenten zijn. Dat beginsel is hier van toepassing.’

PLOOI

De minister erkende dat de wet zal leiden tot een grote verandering in hoe overheden nu met hun documenten omgaan. ‘Het behelst nogal wat’, gaf ze toe. De wet zal betekenen dat overheden miljarden documenten actief openbaar gaan maken. Daarvoor gaat het Platform Open Overheidsinformatie (PLOOI) worden gebruikt, een centraal punt waar alle documenten beschikbaar worden. Volgens de minister kan, als de wet dan is aangenomen door de beide Kamers, begin volgend jaar worden begonnen met het publiceren van de eerste documenten op PLOOI. Voor de gehele operatie zal zo’n 4 jaar nodig zijn, verwacht ze.