Overboeking naar SP-kas kan stoppen

Vrijwel alle Nederlandse gemeenten maken de vergoedingen van SP-raadsleden rechtstreeks over naar de partijkas van de SP. SP-ers leveren overeenkomsten van cessie in en de gemeenten voeren die uit omdat ze onvoldoende aanknopingspunt hadden om dat te weigeren. 

Toch is er veel ongemak omdat iedereen wel snapt dat door die overboekingen de SP-ers voor hun salaris maar ook overigens geheel afhankelijk worden van hun partij en dat staat het Nederlandse staatsrecht niet toe. Tot nu weigerde alleen de gemeente Noordoostpolder mee te werken aan deze cessie. De SP-fractievoorzitter eiste via de rechter dat de gemeente dat wel moest doen.

De rechtbank Midden-Nederland heeft in een vonnis van 22 februari j.l. nu geoordeeld dat de cessieovereenkomst van de SP rechtens nietig is, want in strijd met de openbare orde. Het staatsrecht staat niet toe dat deze vergoedingen worden overgemaakt op rekeningen van derden. De vergoeding behoort toe te vloeien naar het vermogen van het raadslid, zodat de onafhankelijkheid van volksvertegenwoordigers wordt gewaarborgd. Wat het raadslid vervolgens met die vergoeding doet, is geheel vrij, dus ook een overboeking naar de partijkas.

De uitspraak van de rechter heeft aanmerkelijke gevolgen. Indien deze uitspraak overeind blijft, kunnen andere gemeenten niet meer volhouden dat zij mee moeten werken aan de uitvoering van de cessie-overeenkomsten. Ook zonder rechterlijke uitspraak was al lange tijd duidelijk dat deze overboekingen staatsrechtelijk ondeugdelijk zijn. Gemeenteraden moeten nu het initiatief nemen om aan deze praktijk een einde te maken. Dat heeft niet alleen te maken met de afhankelijkheid die voor SP-volksvertegenwoordigers is ontstaan, maar ook met de ongelijkheid in financiële positie tussen de SP en andere politieke partijen.

SP-ers krijgen uit de partijkas een heel redelijke vergoeding uitgekeerd, die de vergelijking met die van andere volksvertegenwoordigers goed kan doorstaan. Om dat te realiseren gebruikt de SP allerlei fiscale constructies. De overdracht van de vergoeding door de volksvertegenwoordiger wordt als schenking gekwalificeerd en dus fiscaal gefaciliteerd. Ook overigens wordt maximaal van de fiscale regelingen geprofiteerd, zodanig dat de beschikbare netto-vergoedingen maximaal kunnen worden opgepoetst. De SP zet dus door de cessie publieke middelen in om de volksvertegenwoordigers aan hun gerief te helpen, maar vooral ook om de eigen partijkas te spekken. En om die reden is de SP dan ook al sinds jaar en dag de rijkste partij van Nederland.

Dat de SP-ers flink bijdragen aan hun partijkas is prima, maar dat dit wordt gerealiseerd door een gedwongen afdracht van hun vergoedingen is niet billijken. Immers hier wordt een verborgen en niet-transparante overheidssubsidiëring ingezet, waardoor er in het politieke proces een aanzienlijke financiële ongelijkheid is ontstaan. Nu echter de rechter de cessie-constructie als rechtens nietig heeft aangemerkt, valt geheel terecht dit kaartenhuis van de SP in elkaar. Gemeenten doen er verstandig aan nu zo spoedig mogelijk hun medewerking aan de cessie-overeenkomsten van de SP op te zeggen en over te gaan tot uitkering van de vergoedingen aan de raadsleden zelf.