Escapecaravan

Ik ben ooit bij de gemeente Groningen begonnen als medewerker Eenmalige Uitkering. Dat bleek helemaal niet eenmalig te zijn, maar zo heette dat. Wat het nog verwarrender maakte, was dat de mensen die ervoor in aanmerking kwamen, onze taal niet begrepen. Dan bedoel ik de taal van de gemeente.

We stuurden in die tijd heel ingewikkelde brieven met teksten als: ‘uw uitkering wordt op grond van artikel zus en zo opgeschort’. Kwam dan iemand langs voor een gesprek, dan zei ik gewoon: ‘u krijgt voorlopig geen geld’. Daar schrokken ze van, want dát begrepen ze wel. Al snel promoveerde ik tot medewerker Bezwaarschriften. Dat bleek ook niet een baan voor het leven te zijn, maar ik ben wel in het sociaal domein blijven hangen. Dat had ook anders kunnen lopen, want ik ben van huis uit strafrechtjurist.

Op de vraag ‘waarom wil je bij de gemeente werken?’ horen we vaak: ‘Ik wil graag iets met mensen doen’. Natuurlijk, werken bij een gemeente is altijd voor de inwoners, maar de meesten zien die niet dagelijks in hun werk. De meeste medewerkers werken vooral achter de schermen, letterlijk en figuurlijk. Niet iedereen realiseert zich hoe breed het werk bij de gemeente is. Ik moet dan ook altijd denken aan een cliënt aan onze balie die werk zocht en zei: ‘ik wil graag iets met dieren doen’. ‘Dat komt goed uit’, zei een collega toen. ‘We zoeken net iemand voor aan de lopende band bij de diepvrieskippenfabriek.’ Dat was wel een beetje cru, inderdaad.

Waarom ik graag bij de gemeente werk? De gemeente is een politiek gestuurde en enorm veelzijdige organisatie. Stap je thuis de deur uit, dan is de eerste de beste loszittende stoeptegel de gemeente. De parkeerplaats? De gemeente. Het groen op de hoek, de afvalcontainers langs de weg, het zebrapad, het is allemaal de gemeente. Die gevarieerdheid bij de gemeente, dat vind ik heel aantrekkelijk.

De gemeente Groningen is ontzettend groot en breed, want we hebben bijvoorbeeld met Stadsbeheer onze eigen reiniging, afvaldienst en onderhoudsdienst. We hebben ons eigen SW-bedrijf: de directie Beschut Werk. We hebben zelf een schouwburg, een cultuurcentrum, een sportbedrijf, zwembaden. Mij spreekt dat aan. Het maakt het ook complex. Bij een gemeente van onze omvang heb je ook veel meer specialisten. Werk je bij een kleinere gemeente, dan moet je allrounder zijn. Als het op de kleinste gemeente van Nederland op vrijdagmiddag druk is bij de afgifte van paspoorten, dan springt een secretaresse even bij. Dat is bij ons ondenkbaar.

Ik begon deze column over ingewikkelde brieven. Kortgeleden was het de Week van de Taal. Daarvoor werd ik samen met een wethouder opgesloten in een escaperoom. Nou ja, het was een caravan. Een escapecaravan. Daar kregen we opdrachten waarin allemaal woorden werden gebruikt die wij niet begrepen. Daar kwamen we niet uit, de wethouder en ik, letterlijk en figuurlijk wederom. Zo hebben we ervaren hoe machteloos je je voelt als je laaggeletterd bent.

Maar wat we waren vergeten, was dat we om hulp hadden kunnen vragen. Dat was wel tegen ons gezegd, maar daar hadden we helemaal niet meer aan gedacht. Dat was voor mij de wijze les. Die hulplijn, die moeten wij voor onze inwoners zijn. Want uiteindelijk zijn wij er en werken wij voor de mensen. Ook als je achter de schermen werkt. En precies dát maakt het werken bij de gemeente zo aantrekkelijk, als u het mij vraagt.