Geen gewoon fikkie, nee. Wat heet ...

Blussen in brandweerkazerne Amsterdam

Zijn openingsstelling en conclusie is dat er voorbeelden te over zijn van publieke, geuniformeerde organisaties met een verrotte binnenkant, ook als ze aan de buitenkant glimt. De Amsterdamse ervaringen in dezen wil hij gebruiken ten dienste van zulke situaties, waar de gesloten cultuur leidt tot sterk en ongezond groepsgedrag, ‘wij- en zij’-denken, weerstand tegen veranderingen en meer.

Natuurlijk is een eerste werkdag of werkbezoek niet helemaal maatgevend, maar bij zijn eerste kazernebezoek treft Schaap een vrijwel lege kazerne aan. De manschappen blijven liever in het krachthonk. Hij ruikt dan al snel onraad maar weet dat Eberhard van der Laan hem niet voor niets heeft gevraagd orde op zaken te stellen. Bij een later werkbezoek ontdekt Schaap, samen met zijn toenmalige burgemeester dat een nieuw te openen kazerne wel heel royaal is gebouwd, met een professionele keuken, sportvoorzieningen, dakterras met barbecue, slaapkamers met tv, eigen ligfauteuils bij de tv voor iedereen, een krachtsporthonk met de nieuwste fitnessapparatuur, een werkplaats met professionele zaagmachines, gereedschappen voor privégebruik, enzovoort. Van der Laan zegt dan onomwonden: ’We zijn belazerd Leen’.

Zo gaat het maar door in het boek, zoals over de ondernemingsraad die ook volgens de Amsterdamse ombudsman een tactiek hanteert van traineren en saboteren. Er is een onopgeefbaar werkrooster van elders al lang afgeschafte 24 uurs-diensten. Met 88 etmalen per jaar dienst is de rest van het jaar, 277 dagen beschikbaar voor een tweede of derde baan. De achturige werkdag omvat ook het nodige sporten, koffiedrinken boodschappen doen, koken, lunchen – en soms een oefening of uitruk natuurlijk.

Eigenlijk is te hopen dat alle persoonlijke herinneringen van Schaap niet helemaal correct zijn, misschien wat overtrokken, onvolledig, uit het verband gerukt of wat zo meer. Want als ze wél waar zijn, heeft Amsterdam een groot probleem. En houdt ze dat ook. Een zo verwaarloosde organisatie met dito medewerkerschap, aldus Schaap, deze verziekte cultuur en almachtige medezeggenschap, is die te redden? Tijd, leiderschap, personele vernieuwingen en meer zijn nodig, denkt Schaap. Zijn optimisme dat het nog goed kan komen is bijna onvoorstelbaar.

Citaat uit het boek: ‘Nooit in mijn leven heb ik gecapituleerd voor intimidatie en onfatsoen, dus nu ook niet’

Brand in Amsterdam, hoe een verziekte overheidscultuur kan blijven bestaan door Leen Schaap, uitgeverij Business Contact 2021, 23,99 euro