‘Apart politiebasisteam in Ter Apel’

Oud-politieman en huidig burgemeester van Stadskanaal Klaas Sloots wil dat het aanmeldcentrum in Ter Apel een eigen blauw basisteam krijgt. Nu wordt te veel politiecapaciteit weggetrokken uit de omliggende gemeenten, waardoor criminelen daar vrij spel hebben.

Brutaliteit

Het is niet pluis in de Ommelanden, de gebieden in Groningen die buiten de stad Groningen liggen. Drugscriminelen drukken hun stempel op de talloze lintdorpen, op de bedrijventerreinen langs de A7, op de havens van Delfzijl en Eemshaven en op de schuren aan de verlaten landweggetjes. Het (drugs)gespuis is er arrogant van geworden, zegt burgemeester Klaas Sloots (53) van Stadskanaal. ‘De brutaliteit is zo groot dat ze gewoon briefjes in de bus doen. Of ze de schuur of garage tegen een vergoeding kunnen gebruiken.’

Hennepteelt

En zo’n vergoeding komt in menig gezin in de verarmde Ommelanden goed van pas. In Noord en Oost-Groningen leeft 6 tot 10 procent van de huishoudens onder de armoedegrens. ‘Een ideale voedingsbodem voor ondermijnende criminaliteit’, weet Sloots.

Inkomsten uit hennepteelt en louche investeringen in vastgoed worden om de hoek witgewassen. Ommelanden stikt van de cafés en de snackbars. Er zijn in overvloed bedrijven voor ‘handel en reparatie’ van auto’s. (In Nederland zijn gemiddeld per tienduizend inwoners 20,9 bedrijven voor handel en reparaties van auto’s, in Stadskanaal zijn dat er 35,6 – in Pekela zelf 37.) Sloots: ‘Ik geloof dat we in onze gemeente gemiddeld 3,4 auto’s per huishouden hebben. Dat is absurd. Dan weet je: dat klopt niet.’

Afkeer van ‘Den Haag’

Om de gemeentepolitiek in de Ommelanden wakker te schudden en vervolgens rijp te maken voor een plan om de ondermijnende criminaliteit te lijf te gaan, vroegen de burgemeesters van Eemsdelta, Het Hogeland, Midden­Groningen, Oldambt, Pekela, Stadskanaal, Veendam, Westerkwartier en Westerwolde de ondermijningsdeskundigen Edward van der Torre en Pieter Tops op pad te gaan in het Groningse land. Eerder al had dat duo vastgesteld dat in de Ommelanden (veel) te weinig OOV-ambtenaren waren. De overheid was afwezig en de politie in geen velden of wegen te bekennen. Op het Groningse platteland was de politie geen basisvoorziening, maar een schaars goed, aldus de onderzoekers. Een kleinigheidje voor criminelen om vervolgens te profiteren van de anonimiteit in het uitgestrekte gebied en de economische nood, de zwijgzaamheid in de lintdorpen en de afkeer van ‘Den Haag’.

Formatietafel

Aan de bestuurlijke trekkers van de provinciebrede aanpak van de ondermijnende criminaliteit Sloots en zijn collega in Groningen Schuiling de schone taak om ‘Den Haag’ ervan te overtuigen dat de politiecapaciteit in Groningen echt omhoog moet en anders moet worden georganiseerd.

‘s Avonds en ‘s nachts zijn in de Ommelanden regelmatig slechts twee politieauto’s op pad. ‘Je wilt niet weten wat het aanmeldcentrum in Ter Apel aan politiecapaciteit wegtrekt uit Oldambt, Stadskanaal en Westerwolde’, zegt Sloots. ‘Het aanmeldcentrum in Ter Apel is een nationale aangelegenheid en dat zou met de inzet van politie ook nationaal moeten worden opgelost. Dat aanmeldcentrum in Ter Apel heeft een apart basisteam nodig. Dat hebben we de formerende partijen in Den Haag ook verteld. Daar werken dan zo’n veertig mensen en het kost enkele miljoenen euro’s jaar. De samenleving heeft nu zelf het heft in handen genomen en een burgerwacht opgericht. Mensen zijn ongerust, dat begrijp ik, maar je moet als nationale overheid niet willen dat het geweldsmonopolie terechtkomt bij verontruste burgers.’

Kleine dorpen

Politieagenten op een nieuwe post dus, die ook hun gezicht kunnen laten zien in de dorpen. Want de wijkagent staat in Ommelanden ‘op afstand’. Sloots: ‘Groningen heeft heel veel kleine dorpen met zo’n tweeduizend, drieduizend inwoners. Die dorpen hebben geen recht op een wijkagent. Je krijgt er pas één als je vijfduizend inwoners hebt. Dus moet die zijn wijkagentschap verdelen over twee dorpen. Dat is niet erg als ze tegen elkaar aanliggen, maar het kenmerk van deze streek is nu juist dat ze niét tegen elkaar aanliggen.’

Verdeelsleutel

Als Den Haag nauwgezet de verdeelsleutel voor de verdeling van de politie over het land zou hanteren die overeengekomen is, dan zou het noorden meer agenten hebben dan het nu heeft. Amsterdam, Den Haag en Rotterdam zouden er (veel) minder hebben. Klaas Sloots: ‘Die verdeelsleutel is met zoveel afwijkingen omgeven dat je er helemaal niet meer in de buurt komt. Een stad heeft een eredivisieclub, en die speelt ook nog eens Europees. Dus: meer politie. Als je maar blijft afwijken van de standaard, dan blijft er weinig over van de evenwichtige verdeling van de politiesterkte over het land. De spreiding van inwoners over het gebied, de aanrijtijden, is nu ook al één van de parameters, maar zou sterker moeten gaan tellen. Die strijd voeren we in Den Haag, maar daar word je niet vrolijk van. Het is geen prettige discussie, want je hebt het altijd over de verdeling van de schaarste.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 9 van deze week.