Eenmansfracties kunnen deuk in pakje boter slaan

De Lelystadse gemeenteraad telt niet alleen veel fracties, maar ook bijna een handjevol eenmansfracties. Kunnen zij desondanks het verschil maken, een deuk in een pakje boter slaan? Zeker wel, stellen de eenpitters zelf. Al is dat niet altijd direct zichtbaar in de raadszaal.

Verschuivingen

Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 telde de 35-koppige raad van Lelystad veertien fracties. Ruim een jaar later was dat aantal door afsplitsingen gegroeid naar zeventien, waaronder zeven eenmansfracties. Ook na die tijd is een aantal verschuivingen geweest. Geen afsplitsingen meer, maar door samenvoegingen staat de fractieteller nu op vijftien. Vier daarvan zijn eenpitters: CDA, Denk, Forum voor de Ouderen en Forum voor Flevoland. Met drie van de vier sprak Binnenlands Bestuur over hun ‘eenzame’ raadswerk. De fractievoorzitter van Denk heeft niet gereageerd op een interviewverzoek.

 

Toevoegen

Het CDA begon in maart 2018 overigens met twee zetels. Raadslid Eric van Luxemburg stapte echter in oktober 2018 uit de fractie en ging in zijn eentje verder als Lokaal Lelystad. CDA-fractievoorzitter Hans Maris bleef over, maar verliet een maand later de raad. De huidige fractievoorzitter Jelle Hijmissen nam in november 2018 het stokje van hem over. ‘Als eenmansfractie kan ik voldoende toevoegen’, stelt hij. ‘Als je er genoeg tijd in stopt, kun je goede voorstellen indienen.’ Hij doelt daarbij niet alleen op initiatiefvoorstellen, maar ook op moties en amendementen. Een groot aantal daarvan is aangenomen.

 

Onvrede

Ferry Grin van Forum voor Flevoland keerde de PVV in juni 2019 de rug toe en begon zijn eigen fractie: Forum voor Flevoland. Onvrede over de koers van de PVV en het feit dat hij zijn ei niet kwijt kon over de aanpak van verkeersknelpunten waren de aanleiding van de overstap. Nu houdt hij zich volop bezig met verkeersknelpunten, waaronder bebording, waar hij zich vreselijk druk om maakt. ‘Uit gesprekken met boa’s hoor ik dat ze vaak niet kunnen handhaven omdat de bebording niet goed is.’ Ook hij stelt dat een eenmansfractie wel degelijk het verschil kan maken. Is het niet in de raadszaal zelf, via moties en amendementen, dan wel op de achtergrond. Door bijvoorbeeld ambtenaren te overtuigen van fouten in het verkeersbeleid, of wijkagenten aan te spreken die via hun kanalen alsnog het gewenste effect weten te bereiken. ‘Hoe langer en dieper je in de materie zit, hoe beter iedereen gaan luisteren’, aldus Grin. ‘Op de achtergrond kun je dingen veranderen, niet altijd in de raad.’

 

Aansluiting

‘Door aansluiting te zoeken bij andere fracties kun je het verschil maken’, ervaart Koen Dreesman, fractievoorzitter van Forum voor de Ouderen. Niet alleen hijzelf, maar ook zijn partij is sinds 2018 nieuw in de Lelystadse politiek. In het begin was het dan ook echt wel zoeken hoe hij in de politieke arena moest acteren, erkent Dreesman. Na een tijdje kreeg hij hulp van een fractie-assistent, zodat het raadswerk verdeeld kon worden. In Lelystad worden drie raadsessies tegelijkertijd gehouden. Gaandeweg is hij aansluiting bij andere fracties gaan zeken, zodat de informatie uit een gemiste raadssessie alsnog tot hem kwam. Na de coalitiecrisis in 2020 en de komst van een nieuw college, waarvan Forum voor de Ouderen deel uitmaakt, is het politieke leven wel wat makkelijker geworden. ‘Sindsdien wordt er veel intensiever informatie uitgewisseld. Ook kunnen we onderwerpen beter verdelen, waardoor de werkdruk minder wordt.’

 

Zeteldans

Sinds de raadsverkiezingen van maart 2018 is er in Lelystad aardig wat partij-gehopt. ‘Ronde acht in de zeteldans’, twitterde de Lelystadse PvdA-fractievoorzitter Emiel van der Herberg in maart van dit jaar. Sinds de eerste afsplitsing in de raad (oktober 2018) houdt hij een stroomschema bij, waarin Van der Herberg aangeeft waar de stem van de inwoner na de raadsverkiezingen van maart 2018 is beland. Inmiddels zijn er zeven afsplitsingen, samenvoegingen en overstappen genoteerd. ‘Dit is echt schadelijk voor het aanzien van het gemeentebestuur.’

 

Drie keer overgestapt

Raadslid Eric van Luxemburg spant de kroon. Hij begon in 2018 bij het CDA, maar stapte in oktober van dat jaar uit de partij. Een jaar lang ging hij verder als de eenmansfractie Lokaal Lelystad. In december 2019 sloot hij zich aan bij de InwonersPartij Lelystad. Ook die partij heeft hij inmiddels verlaten, in oktober 2020, en sloot zich aan bij de PVV. Van der Herberg heeft hier geen goed woord voor over. ‘De stem op het CDA in 2018 is na diverse omzwervingen beland bij de PVV; toch een totaal andere partij.’

 

PVV enagrootste

De PVV is inmiddels de tweede partij in de Lelystadse raad. Dat komt door de meest recente overstap van Jos Erbé, die Leefbaar Lelystad verliet en zich aansloot bij de PVV. De coalitie heeft hiermee ook haar nipte meerderheid verloren. Bart Schopman is twee keer van partij veranderd. In april 2019 werd hij na een tweet uit de VVD-fractie gezet en ging hij verder als Lijst Schopman. In november van dat jaar sloot hij zich aan bij Lelystads Belang, dat vanaf maart vorig jaar Mooi Lelystad heet. Ferry Grin stapte in maart 2019 uit de PVV en gaat sindsdien verder als Forum voor Flevoland.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 14 van deze week (inlog)