‘Dronten verdient geen tweedekanser’

‘Onprettige druk’ op SP-raadslid De Kruijff

De telefoon van het Swifterbantse SP-raadslid in Dronten Tom de Kruijff weet niet van ophouden op donderdagochtend 7 februari. De Kruijff heeft zich de avond ervoor ook wel wat op de hals gehaald. Eerst belt fractievoorzitter Duvekot, nu hangt de gebelgde waarnemend burgemeester Bakker aan de lijn. ‘”Tom”, zei ze “we zijn niet zo blij met de negatieve dingen die je gisteravond op de sociale media hebt gezegd over de nieuwe burgemeester.”

Ik zei: “Dat had ik al begrepen van mijn SP-collega. Het was mijn mening, en het is nog steeds mijn mening, maar als bij zo veel mensen alarmbellen afgaan, dan haal ik mijn teksten en de reacties toch weg?”’ Zo gezegd, zo gedaan. ‘Wat mij betreft was de kous daarmee af.’

Maar de kous is helemaal niet af in Dronten. Raadslid De Kruijff (54) heeft niet alleen zijn kritiek op de keuze voor Jean Paul Gebben (VVD) als de nieuwe burgervader van Dronten met de buitenwereld gedeeld, hij is tijdens de besloten raadsvergadering over diens voordracht ook nog eens stout geweest. En dat mag van waarnemend burgemeester Ineke Bakker niet onbesproken blijven. Niets mocht uit de besloten bijeenkomst naar buiten komen; de mobiele telefoon diende onaangeroerd te blijven. Daar waren alle raadsleden mee akkoord gegaan, ook de twee van de SP.

Tom de Kruijff: ‘Ik mag niets over die vergadering vertellen, dat heb ik niet gedaan en dat doe ik nu ook niet, maar ik mag wél vertellen dat ik tijdens de vergadering mijn telefoon heb gepakt om Jean Paul Gebben te googelen. Ik kende de man niet. Als je over zijn voordracht moet beslissen, dan wil je toch zien en lezen over wie het gaat? Toen we vragen konden stellen, heb ik gezegd: “Ik heb even gegoogeld en wist u ...”’

Dat Gebben in april 2016 was opgestapt als burgemeester van Renkum na een stapavond in Arnhem, waarbij hij te diep in het glaasje had gekeken, en een vergeten piketdienst? ‘Dat moet je als burgemeester van Renkum niet om de hoek in Arnhem doen zei Gebben daarover later in Binnenlands Bestuur. 'Als je dat zo nodig moet doen, doe het dan in Timboektoe. Het was gebeurd, en pas twee weken later kwam ik er tijdens mijn vakantie in Marrakesh achter dat ik in dat weekeinde oproepdienst had. Dom, dom, dom. Pak voor je broek moet je hebben. En dan is het afgelopen.’ Voor de commissaris in Flevoland en de vertrouwenscommissie in Dronten misschien, maar niet voor SP-raadslid De Kruijff.

Reprimande
Waarnemend burgemeester Ineke Bakker geeft De Kruijff nog tijdens de besloten vergadering een reprimande. ‘Ik mocht mijn telefoon niet gebruiken, en dat deed ik toch. Niet om informatie te geven, maar om informatie op te halen. Toch, ze had gelijk, en dat heb ik ook meteen erkend. Ik heb mijn telefoon weggelegd. Hoe de stemming verliep vertel ik niet, maar na afloop was Gebben de persoon voor wie Dronten koos.’

Als De Kruijff ‘s avonds thuiskomt in Swifterbant, zet hij zijn mening over de keuze voor Gebben op Twitter en Facebook. ‘Maar ik ben niet onbehoorlijk geweest. Ik heb op Facebook gezegd dat ik het moeilijk kan verkroppen dat je na een selectieprocedure met 28 kandidaten uitkomt op iemand die in een andere gemeente een behoorlijke deuk heeft opgelopen en daar niet meer werd gepruimd. Dronten is jong en verdient een frisse burgemeester van onbesproken gedrag en geen tweede-kans-burgemeester. Is dat zo’n vreemde gedachte?’

Om zijn bevreemding een jolig tintje te geven, voert De Kruijff op Twitter de hond des huizes op – Fee, een bullmastiff. ‘Geen ras van onbesproken gedrag, hoewel Fee een schat is. Als ik haar ’s avonds uitlaat, schreef ik, kan ik haar niet uitleggen waarom zij met wantrouwen wordt aangekeken, terwijl in de mensenwereld een burgemeester met besproken gedrag wordt vertrouwd. Ik vind het onbegrijpelijk dat de vertrouwenscommissie en de commissaris van de koning geen onoverkomelijke bezwaren hadden en Gebben niet uit de procedure hebben gehaald.

De nieuwe burgemeester van Dronten dient een onbesproken verleden dient te hebben. Ik rijd voor een taxibedrijf als chauffeur zittend ziekenvervoer onder andere mensen met kanker van en naar het ziekenhuis. Wat denk je dat er gebeurt als ik te veel drink terwijl ik met de taxi op iemand wacht bij het Antoni van Leeuwenhoek? Denk je dat een ander taxibedrijf mij aanneemt als ze mijn geschiedenis opvragen?’

Nattigheid
Op vrijdag 8 februari maakt de SP in Dronten een kleine WhatsApp-groep aan. Of De Kruijff tijd heeft om langs te komen in de leeskamer van het gemeentehuis. ‘We zouden het hebben over de commotie van de afgelopen dagen. Ik voelde wel nattigheid, want afdelingsvoorzitter Popa zou er ook bij zijn. De aap kwam snel uit de mouw: ik moest mijn raadszetel inleveren bij de partij en ik mocht geen fractiewerk meer doen. Ik ben niet in janken uitgebarsten en heb niet met stoelen gegooid. Waar ze niet zo blij mee waren, was dat ik vertelde dat ik mij zou beraden en dat ik de burgemeester wel zou vertellen wat ik zou doen.

Maar op zaterdagochtend om zes uur meldde de SP Dronten op Facebook dat ik niet meer in de gemeenteraad wilde. Dat was niet zo, en dan ook nog mijn achternaam verkeerd spellen!’ Tom de Kruijff wordt nog dezelfde dag van de lokale SP-website en Facebook gepoetst. De commotie rond Gebben kwam de partij waarschijnlijk goed uit, zegt De Kruijff in Brasserie De Rede, om de hoek van het gemeentehuis. ‘Het was een optelsom, zeiden ze. Ik liep niet in de partijpas.’ Er waren allerlei korzeligheden geweest.

De Kruijff: ‘Nog voordat ik werd geïnstalleerd, kreeg ik een brief van het partijbureau in Amersfoort. Of ik een aparte bankrekening wilde openen voor de afdrachtregeling. Ik ben geen raadslid geworden voor het geld, dus ik heb ook geen moeite met de solidariteitsregeling van 75 procent van mijn raadstoelage. Aan wat diesel voor de auto en een tosti heb ik genoeg. Maar dat dwingende toontje! Ik kom bij de SP en het gaat alleen maar over geld. Ik vroeg in maart waarom dat zo moest, in augustus kreeg ik antwoord. Als je kritiek hebt, ben je meteen een vervelende dwarsligger.’

Nog zoiets: ‘De SP is de motor achter het nationaal Zorgfonds, waarbij de zorgverzekeraars worden vervangen door een organisatie. Als je je druk maakt om de zorg, dan moet je niet met je SP-overall aan in een SP-stand gaan staan roken. Dat heb ik tegen de afdelingsvoorzitter gezegd.’

Luchthaven Lelystad
En er was die grote ergernis, wellicht het breekpunt, in Flevoland: de toekomst van de luchthaven Lelystad. Tom de Kruijff: ‘Landelijk is de partij tegen uitbreiding van het vliegveld, maar de SP in de provincie denkt daar anders over. Almere zal het een worst zijn, Noordoostpolder ook, maar in Dronten zijn we tegen, want wij hebben er last van. En dan moet ik hier op de markt gaan flyeren met een provinciaal programma waarin staat dat we onze energie steken in het streven naar een ‘zo goed mogelijk resultaat’, omdat het vliegveld er nu eenmaal toch al ligt? Dat ga ik toch niet tegen de mensen zeggen? Dan kan ik beter met het SP-programma in Gelderland langs de deuren gaan. Vanwege het vliegveld stem ik bij de Statenverkiezingen ook niet op mijn eigen partij.’

Op woensdagavond 13 februari mag De Kruijff zijn kant van het verhaal vertellen op een ingelaste vergadering van de SPafdeling Dronten. ‘Ik keek ernaar uit, maar verwachtte er niet veel van’, geeft hij toe. ‘Als ook maar één aanwezige mij zou steunen, dan zou de SP-fractie in Dronten kunnen ontploffen.’ Hij heeft zich voorgenomen om zijn kont tegen de krib te gooien als de partij voet bij stuk houdt. Dan maar zijn gentleman’s agreement breken.

De Kruijff: ‘Ik heb indertijd, net als ieder ander SP-raadslid, een verklaring getekend waarin ik toezeg mijn zetel aan de partij te geven als ik opstap. Mijn punt is: ik wil niet weg, de SP wil dat ik wegga. Een raadszetel komt toe aan de kandidaat, niet aan de partij. Ik voelde mij prima thuis bij de SP en ik ben niet rancuneus, maar door het kleine gedrag van de afdeling wilde ik mijn hakken stevig in het zand zetten. Het idee dat ik als eenmansfractie van Sociaal Dronten of zo, de honderden euro’s die ik nu maandelijks naar de SP overmaak aan het hospice in Dronten of aan de dierenambulance zou geven, stond mij wel aan.’

Ontslagbrief
Die extra hondenbrokken gaat Bello niet wegschrokken, want die middag mailt De Kruijff burgemeester Bakker zijn ontslagbrief. Hij heeft de bijeenkomst met de afdeling niet afgewacht en geeft zijn zetel terug aan de SP. Onplezierige druk – chantage wil hij het niet noemen – is hem te veel geworden. De Kruijff: ‘Als ik mijn poot stijf zou houden en op eigen kurk zou doorgaan in de raad, dan zou ‘iemand’ aangifte doen wegens het zogenaamde lekken van vertrouwelijke informatie over de voordracht van Gebben. Ik zat niet in de vertrouwenscommissie en ik heb geen vertrouwelijke informatie gelekt.

Op vrijdag de achtste heb ik wél op de fractieapp verteld hoe fractievoorzitter Duvekot en ik in de discussie over de voordracht van Gebben stonden. De burgemeester had ook gezegd dat ik tegen de rand had aangeschuurd, maar daar had ze niets mee gedaan. Ik had het kunnen laten aankomen op een wedstrijdje verpissen, maar wie wordt daar nu beter van? En er wordt een drek over je uitgestort!’ Tom de Kruijff levert op 28 maart zijn zetel in. Op die dag is hij ook SP-lid af.

SP-fractievoorzitter in Dronten Peter Duvekot zegt geen uitspraken te willen doen over het proces dat met De Kruijff is doorlopen. ‘We hadden een fors verschil van inzicht over een aantal punten, ook over persoonlijke dingen, en ik weiger om mensen zwart te maken. Ik vind het te prijzen dat hij zijn zetel weer teruggeeft aan de partij.’

CV
Tom de Kruijff (Ede, 1964) volgde de opleiding Middelbaar Commercieel Onderwijs in Amersfoort. Hij begon in oktober 1986 een hifi-speciaalzaak in Amersfoort en werkte hij uiteindelijk tot juli 2008 in de buitendienst bij luidsprekerbouwer Klipsch. Hij vestigde zich in 1999 in Swifterbant. Nadat Klipsch iedereen na een reorganisatie had ontslagen, werkte De Kruijff even als zzp'er en belandde hij bij een taxibedrijf in Harderwijk.

Daarna begon hij weer voor zichzelf, om in maart 2016 terug te keren bij het taxibedrijf dat in opdracht van zorgverzekeraars patiënten van en naar o.a. ziekenhuizen vervoert. De Kruijff stemde tot 2008 altijd VVD. In november 2016 werd De Kruijff lid van de SP. Medio juli 2017 werd hij geïnstalleerd als burgerraadslid in Dronten en in maart 2018 als raadslid.