Rechtsstaat in de fout

Gemeentesecretaris Jan Willemsen blijkt zijn huis te hebben verhuurd aan criminelen die er een hennepplantage beginnen. Na jaren juridische strijd heeft hij nog 60 duizend euro van zijn huurders tegoed. ‘Mijn dossier bleek een puinhoop.’

Jan Willemsen, gemeentesecretaris in de Zuid-Limburgse gemeente Stein, is zijn vertrouwen in de rechtsstaat kwijt. Op 24 november jongstleden schrijft hij na een bezoek aan de politierechter op zijn weblog over politie, Openbaar Ministerie en rechtspraak: ‘Ze kunnen van alles van me krijgen. Wat ze echter niet meer van mij zullen krijgen is respect. Dat hebben ze zelf voorgoed verknald.’

De pilaren van de rechtsstaat moeten het wel erg bont hebben gemaakt. ‘Dat hebben ze ook, en voeg de Nationale ombudsman en het Slachtofferloket eraan toe’, zegt Willemsen (55), die de afgelopen vijf jaar met hen in de clinch heeft gelegen over de juridische afwikkeling van de vondst van een hennepplantage in zijn verhuurde huis. ‘Hun arrogantie en laksheid zijn stuitend. En vooral de onwil om te communiceren. Een gemeente zou het niet in haar hoofd moeten halen om zo met burgers om te gaan.’

Om de juridische misère van zich af te schrijven en in de hoop dat zijn ‘kafkaëske’ relaas (aldus de advocaat-generaal in Den Bosch) tot overdenking leidt, publiceerde Willemsen onlangs Hellup-Hennep. Het boek ligt op tafel in de Van der Valk in Urmond-Stein, lekker dicht bij het gemeentehuis van Stein, waar hij in het licht van de decentralisaties het nieuwe werkbedrijf opzet.

Keurige huurders
Voordat Willemsen in 2011 in Stein aan de slag ging, werkte hij bij de gemeente Landgraaf. Toen hij daar in de zomer van 2008 begon, woonde hij nog in Tegelen. Een uur rijden door het Limburgse land. Jan en Jacky Willemsen kochten een patiobungalow in Landgraaf. De crisis is net uitgebroken en hun huis in Tegelen raken ze aan de straatstenen niet kwijt. Verhuren dan maar. Ze vinden keurige huurders, die op 1 september 2009 naar Tegelen verhuizen. Iedereen blij; Jan en Jacky omdat ze verlost zijn van dubbele woonlasten en de huurders omdat ze het pand kunnen omtoveren tot een hennepplantage.

Als Jan en Jacky onraad ruiken en bijna vier maanden later ‘inbreken’ in hun huis in Tegelen, weten ze niet wat ze zien. ‘En dan te bedenken dat ik mij in Venlo bezighield met de bestrijding van de hennepteelt. Ik ben blij dat ik het zelf heb ontdekt, want anders was ik ook nog eens verdachte geweest. Dan was de ellende helemaal niet te overzien’, zegt Willemsen. De huurders en hun kompanen hebben er één keer geoogst en daarmee naar schatting 80 duizend euro verdiend. De schade aan het huis zelf bedraagt zo’n 35 duizend euro.

Jan Willemsen: ‘Omdat de politie er een potje van maakte en het Openbaar Ministerie de zaak tegen de twee huurders seponeerde, zonder mij dat te melden want fatsoen staat niet in de competentie top 10 van ons OM, heb ik mijn zaak civiel verder moeten voeren. Dat was na de ontbinding van het huurcontract niet nodig geweest als ik op het strafproces had kunnen meeliften. Nu moest ik een advocaat in de arm nemen en heb ik een deel als amateur zelf gedaan.’

Idioot
Eerst moest dus het huurcontract door de kantonrechter worden ontbonden. Jan Willemsen: ‘Terwijl we in het huurcontract nadrukkelijk hadden opgenomen: “Gij zult geen hennep telen.” Een idiote en tijdrovende belasting van de rechtspraak. Het werd een verstekvonnis want de huurders waren niet te vinden. De politie vond ze niet, ik wel. Op de sociale media volg ik ze tot op de dag van vandaag, maar de Limburgse politie moet nog in het digitale tijdperk stappen. Gelukkig stelde de kantonrechter beide huurders hoofdelijk aansprakelijk voor de schade. Als de kantonrechter had geoordeeld dat de huurders niet aansprakelijk waren voor de schade, en daar had ik niets eens van opgekeken, dan was ik acuut gestopt met mijn werk bij de overheid.’

Nadat Jan Willemsen in 2012 een artikel 12-procedure is begonnen, krijgt het Openbaar Ministerie uiteindelijk de opdracht van het gerechtshof in Den Bosch om tóch tot strafvervolging over te gaan. De strafzaak dient op 24 november 2014, bijna vijf jaar nadat Willemsens huis is omgebouwd tot een hennepplantage. De huurders zijn er niet. ‘Tot mijn verbijstering stond in de dagvaarding dat het om 77 of 83 planten ging. In het strafdossier stond een veel hoger aantal, namelijk een kleine 900 maar in werkelijkheid mogelijk zelfs 1.500 planten!’

De strafeis van het OM is voor beide verdachten honderd uur werkstraf of vijftig dagen vervangende hechtenis. Willemsen: ‘Maar de politierechter in Roermond meende dat er te veel tijd was verstreken tussen het plegen van het strafbare feit en de zitting. Daarom wilde hij geen straf uitspreken. Het is de wereld op zijn kop: OM en politie krijgen de feiten niet boven tafel maar doen daar jaren over, ik dwing een vervolging af en dan duurt het te lang.’

Onbenulligheden
Vooral het Openbaar Ministerie en de politie moeten het bij Willemsen ontgelden. Hij zegt: ‘Hun onderzoek was slecht en de communicatie was doorspekt met onbenulligheden en gespeend van ieder respect voor een burger. Niemand wil of weet iets, je wordt van het kastje naar de muur gestuurd. Ik heb een klacht ingediend bij de politie en hen ook aansprakelijk voor de geleden schade. Ik ben op alle punten in het gelijk gesteld en de politiechef Limburg heeft het advies van de klachtencommissie overgenomen.’

Met de schadevergoeding kon de commissie volgens Willemsen evenwel niets: ‘Dus naar die vergoeding kon ik fluiten. En ik wilde mijn dossier inzien. Het bleek een puinhoop. Zie je dat jouw telefoonnummer staat genoteerd als het mobiele nummer van één van de verdachten. Ik ben niet boos op politieagenten, ik werk met goede samen, maar het instituut politie krijg je van mij cadeau.’

En dat zegt een gemeentesecretaris, de eerste beleidsadviseur van het college van B en W. Wat vonden de Limburgse bestuurders daarvan? ‘Ze hebben er nooit een punt van gemaakt. Ik heb op mijn weblog ook nooit geschreven als gemeentesecretaris; ik ben een burger die toevallig bij een gemeente werkt.’ Jan Willemsen blijft zitten met een verloren vertrouwen in de rechtsstaat, een nog bij de henneptelers te vorderen bedrag van 60 duizend euro en een restschuld van bijna 10 duizend euro aan juridische kosten die niet worden vergoed.

De kantonrechter heeft zijn zegje gedaan, het gerechtshof en de politierechter ook; het OM en de politie hebben het laten afweten. Laat hij het debacle van de hennepplantage in Tegelen nu achter zich? Willemsen: ‘Liefst wel. Misschien dat ik een deurwaarder in de arm neem. Ik kan de huurders overal op het web vinden. Eén dacht met drugs een miljoen te verdienen in Schotland en de ander werkt weer in Nederland. Maar de auto waarin hij rijdt is zo oud, die levert niets op.’

CV Jan Willemsen
Jan Willemsen begon zijn werkzame leven als operatieassistent in het Rijnstate ziekenhuis, waarna hij verschillende adviseursfuncties bekleedde bij de gemeenten Apeldoorn, Venlo en Landgraaf. In juni 2011 werd Willemsen gemeentesecretaris/ algemeen directeur bij de Limburgse gemeente Stein. Sinds oktober 2014 is hij daar strategisch adviseur en is hij belast met de oprichting van een gemeentelijk werkbedrijf. In november 2014 verscheen zijn boek ‘Hellup – Hennep’ bij Free Musketeers in Zoetermeer (ISBN 9789048435258).