Centralistische EU

Het lijkt een mooie oplossing. Je moet er niet aan denken wat er gebeurd zou zijn als Griekenland failliet was gegaan. Veel Europese banken, die geld aan de Griekse staat hebben geleend, waren in die val meegesleurd. Daar was de vorige economische crisis, die begon met de val van de kleine Amerikaanse bank Lehman Brothers, niets bij.

Maar er is ook een schaduwzijde aan het besluit dat in Brussel door de regeringsleiders is genomen om Griekenland te redden. Het is de donkere kant van de EU. Met het versterken van het Noodfonds en een extra lening aan Griekenland is er ook besloten de soevereiniteit van de Eurolanden in te perken. Het Noodfonds wordt beheerd door de European Financial Stability Facility (EFSF), een relatief nieuwe EU autoriteit. De facto kan dat EFSF, onder de huidige voorwaarden, uitgroeien tot een super ministerie van financiën van de EU. Alle lidstaten die de euro als betaalmiddel hebben, moeten aan dat EFSF verantwoording afleggen en EFSF directieven gaan opvolgen.

Al eerder in de schuldencrisis van Griekenland, Portugal en Ierland is besloten dat regeringen vanaf 2012 hun nationale begrotingen ter goedkeuring gaan voorleggen aan de EU. De gedachte hier achter is, dat er gecontroleerd wordt of er geen begrotingsoverschrijdingen van meer dan 3% van het bbp plaats hebben, zoals is afgesproken. Niemand bleek zich eraan te houden, behalve Nederland. Bovendien stegen staatschulden ver boven de toegestane 60% van het bbp. Vooral omdat er enorm gesjoemeld werd met cijfers, zoals nu bij Griekenland pijnlijk duidelijk is geworden.

Maar deze maatregelen tasten wel de nationale autonomie aan. Het is overdracht van soevereine bevoegdheden aan de EU. En het gebeurt allemaal tussen neus en lippen door. Nationale parlementen hebben er weinig over te zeggen. Het overkomt ze. En dat is vreemd.

Zeker als wordt bedacht dat de EU, als gemeenschap, de problemen zelf over zich heeft afgeroepen door nonchalant met alle afspraken om te gaan. De EU beweegt zich zo in een rap tempo naar een monetaire en politieke unie, maar zonder dat burgers en nationale parlementen daar expliciet in worden gekend.

Hetzelfde gebeurt nu met de nieuwe diplomatieke dienst onder leiding van de EU buitenland vertegenwoordiger, Catherine Ashton. Ze vestigt in Libië een permanente vertegenwoordiging van de EU dat als militair en diplomatiek centrum fungeert voor toekomstige Europese campagnes.

En zo gaat de EU zich al sluipender wijs ook bemoeien met militaire aangelegenheden, waar we nationaal over gaan. Bovendien hebben we dit geregeld binnen de NAVO. Wanneer hebben we als Nederland, Engeland of Portugal die militaire coördinatie expliciet overgedragen? Of laten we het gebeuren en zien we wel wat ervan komt? Het laatste is waarschijnlijk het geval.
De Europese Commissie heeft nu ook het plan opgevat om zelf belasting te gaan heffen via een eigen BTW, een belasting over bankentransacties of energienota’s.
In een paar jaar centraliseert de EU stiekem steeds meer.

Tegelijkertijd is dezelfde EU verantwoordelijk voor het veel te laat signaleren van de staatsschuldencrisis bij lidstaten. De EU heeft jaren weggekeken in plaats van wanpresterende staten aan de regels te houden. De oplossing voor het falen van de EU is steeds weer meer macht geven aan de EU. Meer centralisatie is automatisch het antwoord.

Bij burgers geeft dit steeds minder vertrouwen. In Nederland wil inmiddels 49% van de euro af. In Engeland wil zelfs 50% van de EU af. Ondertussen gaat de uitbreiding van de EU met nieuwe landen onverminderd voort. De EU moet ook groter worden vinden de Eurofielen. Critici vrezen dat het oncontroleerbaar groot wordt. De EU heeft economisch veel goeds gebracht, maar bevindt zich zo langzamerhand op een centralistisch spoor dat steeds meer weerstand oproept behalve bij een steeds kleiner wordende groep Eurofielen.

Het wordt tijd dat die centralistische beweging naar een financiële en politieke Europese Unie expliciet op de agenda komt te staan van nationale parlementen en van burgers. Het moet een keuze zijn én het moet niet sluipender wijs effe worden geregeld.