Wet open overheid: doel en reikwijdte

Het is bijna zover, per 1 mei aanstaande treedt de Wet open overheid (Woo) in werking. Capra Advocaten heeft u al vaker geïnformeerd over veranderingen die deze wet met zich brengt.

Ook de komende maanden bespreken wij, meer concreet en op verschillende manieren, de gevolgen van de Woo met u. Dit doen wij bijvoorbeeld door middel van de kennisbijeenkomsten op 13 januari en 20 januari aanstaande. Ook praten wij u bij via pauze-webinars, waarin we heel specifiek inzoomen op één onderwerp tijdens ca. een kwartier. Maar ook in onze nieuwsbrief, blijven wij regelmatig aandacht schenken aan de Woo.

Doel Woo

De Woo beoogt bij te dragen aan een transparante overheid.

De bedoeling is dat de publieke informatie eenvoudiger en beter toegankelijk is, mede door ervoor te zorgen dat de publieke informatie makkelijker vindbaar en uitwisselbaar is. Om dit te realiseren, is bijvoorbeeld in artikel 2.4 Woo een zorgplicht opgenomen voor het bestuursorgaan, om ervoor zorg te dragen dat ‘de documenten die het ontvangt, vervaardigt of anderszins onder zich heeft, zich in goede, geordende en toegankelijke staat bevinden’. Verder moet het bestuursorgaan op grond van dit artikel er ook ‘zoveel mogelijk’ voor zorgen ‘dat de informatie die het verstrekt, actueel, nauwkeurig en vergelijkbaar is’. Het bestuursorgaan moet er bovendien mededeling van doen, als het weet dat verstrekte informatie onvolledig of onjuist is. De Woo en de parlementaire geschiedenis gaan overigens niet in op de consequenties van het doen van zo’n mededeling, of het nalaten ervan.

Duidelijk is dat ook na inwerkingtreding van de Woo de openbaarmaking nog steeds ziet op ‘documenten’. In de rechtspraak is dit begrip heel ruim uitgelegd. In de Woo is vermeld dat een document een ‘opgemaakt of ontvangen schriftelijk stuk of ander geheel van vastgelegde gegevens’ is ‘dat naar zijn aard verband houdt met de publieke taak’. Deze laatste definitie komt in de plaats van het begrip ‘bestuurlijke aangelegenheid’ zoals we dat in de Wet openbaarheid van bestuur kennen.

Reikwijdte Woo

In artikel 1 van de Woo staat:

“Eenieder heeft recht op toegang tot publieke informatie zonder daartoe een belang te hoeven stellen, behoudens bij deze wet gestelde beperkingen.”

Dit is een nieuw artikel. In de Wet openbaarheid van bestuur leest u zo’n bepaling niet. Met dit artikel is expliciet wettelijk vastgelegd dat iedereen toegang moet hebben tot publieke informatie zonder dat het nodig is om hiervoor een concreet belang te stellen. Ook maakt het duidelijk dat dit recht op toegang tot publieke informatie alleen maar kan worden ingeperkt op grond van de uitzonderingen die de Woo zelf geeft. Met andere woorden, alleen de Woo kan bepalen of er in plaats van de Woo een andere specifieke wet of regel geldt, die ziet op openbaarmaking.

Het toepassingsbereik van de Woo is groter dan dat van de Wob. Artikel 2.2 bepaalt in algemene zin de reikwijdte van de Woo en geeft een opsomming van de organen, personen en colleges op wie de Woo van toepassing is. De Woo is bijvoorbeeld van toepassing op het gros van de bestuursorganen die in de Algemene wet bestuursrecht worden uitgezonderd.

De verhouding van de Woo met andere wetten is verder uitgewerkt in artikel 8.8 van de Woo en de bijlage waarin de hiervoor bedoelde wetten en bepalingen zijn opgesomd. Deze bijlage zal naar verwachting in de praktijk geen rustig bezit zijn. De vraag dringt zich namelijk nu al op of en wanneer een wet die niet genoemd is in de bijlage toch zou moeten gelden, in plaats van de Woo, als de betreffende wet uitputtend openbaarmaking beoogt te regelen voor een specifieke situatie. Kortom, het worden interessante tijden.

Wilt u meer weten over het doel, de definities en de reikwijdte van de Woo? U kunt zich nog opgeven voor het eerste pauze-webinar Woo op 16 december aanstaande, waarin wij hier in vogelvlucht verder aandacht aan schenken.

De gevolgen van de Woo voor de uitvoeringspraktijk zijn groot. Als u specifieke vragen heeft over de (gevolgen van) de inwerkingtreding van de Woo, kunt u natuurlijk contact opnemen met het Expertteam Privacy en Open Overheid, of uw vaste contactpersoon bij Capra Advocaten.

Fatou Tevette