Wet normalisering rechtspositie ambtenaren: nieuwe ontwikkelingen en vervolgstappen

Mr. G.G.E.A. (Jacobien) Frederix-Gianotten

Op 8 november 2016 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) aangenomen. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verwacht dat deze wet per 1 januari 2020 in werking zal treden. Daarvoor moet er nog het nodige gebeuren. Er moeten, onder andere, circa 100 wetten worden herzien en cao’s tot stand worden gebracht. Maar ook de overheidswerkgevers moeten aan de slag. In deze bijdrage praten wij u bij over de laatste ontwikkelingen en over het vervolg.

Wnra is bekrachtigd en gepubliceerd

De Wnra is voortgekomen uit een zogenaamd initiatiefvoorstel; het wetsvoorstel is niet ingediend door de regering, maar door twee leden van de Tweede Kamer. Daarom moest het voorstel, nadat het door de Eerste Kamer was aangenomen, allereerst door de regering worden bekrachtigd. Tijdens de parlementaire behandeling van het (toen nog) wetsvoorstel had minister Plasterk al toegezegd dit te zullen doen. Inmiddels heeft hij dat daadwerkelijk gedaan. Op 28 maart 2017 is de volgende stap gezet: de Wnra is gepubliceerd in het Staatsblad.

Er dienen, zoals gezegd, circa 100 wetten te worden aangepast. De minister streeft ernaar om alle wetstrajecten zoveel mogelijk gelijk te laten lopen. In een brief van 20 januari 2017 heeft hij laten weten dat hij verwacht dat in het voorjaar van 2018 de wetsvoorstellen voor alle invoerings- en aanpassingswetgeving voor advies naar de Raad van State kunnen worden gestuurd. Indien de Raad van State in het najaar van 2018 advies zou uitbrengen, kunnen de wetsvoorstellen vervolgens in het eerste kwartaal van 2019 aan de Tweede Kamer worden aangeboden.   Voorbereidingen cao-overleg Ondertussen worden er ook op sectoraal niveau de nodige voorbereidingen getroffen. Eén van de gevolgen van de Wnra is dat de rechtspositieregelingen vervangen worden door ‘echte’ cao’s. Voor de sector Gemeenten zal de VNG namens de werkgevers hierin het voortouw nemen. De VNG zal hier echter niet op korte termijn mee starten. Er zal om te beginnen een ‘behoeftenonderzoek’ plaatsvinden. Daarna zal, in de tweede helft van 2017, een discussieronde en ledenraadpleging plaatsvinden om de inzet voor het cao-overleg te bepalen. De VNG verwacht pas in 2018 van start te gaan met de feitelijke onderhandelingen over de cao gemeenten.   Overheidswerkgevers moeten ook aan de slag! In zijn brief van 20 januari 2017 stelde minister Plasterk dat overheidswerkgevers veel implementatieactiviteiten moeten verrichten. Wat moet u zich hierbij precies voorstellen?

Volgens de minister moeten in elk geval de volgende zaken worden opgepakt:

• Aanpassen van administratieve processen en ICT;
• Scholing van personeelsmedewerkers en leidinggevenden;
• Communicatie en voorlichting aan personeel;
• Opstellen modelarbeidsovereenkomsten voor nieuw personeel en eventueel voor zittend personeel.

De datum van 1 januari 2020 is nog ver weg. Het is dus niet nodig om direct uitvoerig met de bovenstaande zaken aan de slag te gaan. Tegelijkertijd leert de ervaring dat de tijd vaak sneller gaat dan verwacht. Wij adviseren daarom om, als dat niet al gebeurd zou zijn, op korte termijn te bepalen wie binnen uw organisatie verantwoordelijk zijn voor de transitie naar het civiele arbeidsrecht. Het is belangrijk om de transitie van meet af aan goed te regisseren.   Capra biedt ondersteuning bij invoering Wnra De medewerkers van het “transitieteam” staan niet alleen. U mag van Capra Advocaten het nodige aan voorlichting, begeleiding en ondersteuning verwachten. Daarnaast zijn er vele organisaties die de komende jaren hetzelfde proces moeten doorlopen. Het is dus niet nodig om het wiel uit te vinden.

In de afgelopen periode hebben wij al diverse cursussen verzorgd voor degenen die zich in een vroeg stadium wilden voorbereiden op de ophanden zijnde transitie. Deze cursisten zijn tijdens de cursus Inleiding Arbeidsrecht voor overheidswerkgevers en de cursus Wrna en de WWZ al in hoofdlijnen geïnformeerd over het civiele arbeidsrecht. Deze cursussen zullen in het najaar van 2017, op basis van “open inschrijving”, opnieuw worden aangeboden. Daarnaast is het mogelijk om de cursussen ‘in company’ te verzorgen. Leergang civiel arbeidsrecht In 2018 en 2019 zullen wij daarnaast een ‘leergang civiel arbeidsrecht’ aanbieden. Tijdens deze leergang wordt u vertrouwd gemaakt met de ‘ins and outs’ van het civiele arbeidsrecht. De leergang zal bestaan uit diverse modules, die naar gelang de kennisbehoefte kunnen worden afgenomen. De volgende zaken zullen zeker aan bod komen: het aangaan van een arbeidsovereenkomst en de proeftijd, het individueel ontslagrecht en het collectief ontslagrecht. Er zal steeds eerst worden stilgestaan bij de transitie van het ambtenaren- naar het civiele arbeidsrecht. En het is geen ‘standaard’ cursus arbeidsrecht zoals die al veel wordt aangeboden. Want ook als op de arbeidsrelatie tussen de overheidswerkgever en de medewerker het civiele arbeidsrecht van toepassing is, blijft het werken bij een overheidsorganisatie natuurlijk bijzondere aandachtspunten met zich meebrengen. Ook deze leergang kan te zijner tijd natuurlijk ‘in company’ worden aangeboden.

Bij ‘in company’ hoeft u wat ons betreft overigens niet alleen te denken aan de optie dat de cursus bij één specifieke organisatie wordt verzorgd. Het is ook mogelijk om de cursus samen met andere overheidsorganisaties binnen uw regio af te nemen. En wij zullen te zijner tijd ook specifieke cursussen aanbieden voor leidinggevenden en bestuurders. Ook voor hen is het immers van belang om tijdig op de hoogte te zijn van de kaders die gelden vanaf 2 januari 2020.   Modelbrieven met informatie over de gevolgen van de Wnra voor uw medewerkers Verder kunt u ook bij het informeren van de medewerkers ondersteuning van ons verwachten. De medewerkers zullen immers geïnformeerd moeten worden over de ophanden zijnde wijzigingen en wat dit concreet voor hen betekent. Capra zal hiervoor een aantal modelbrieven ontwikkelen.   Screening personeelsdossiers In eerdere artikelen is al gesproken over het feit dat de transitie van het ambtenaren- naar het civiele recht zal plaatsvinden via een “big bang”. Uitgangspunt is dat de ambtelijke aanstelling op het “uur U” van rechtswege wordt omgezet naar een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht. Alle bestaande rechten en verplichtingen gaan mee over. Het is dus van belang om inzichtelijk te hebben welke rechten en verplichtingen het betreft. Capra kan u ook hierin ondersteunen. We gaan een checklist ontwikkelen om de analyse zoveel als mogelijk is te vereenvoudigen. Daarnaast kan Capra het ‘screenen’ van personeelsdossiers ook voor u verzorgen, waarbij het zelfs mogelijk is dat wij samen met u enkele dossiers screenen en dat u daarna zelf de overige dossiers ter hand neemt.   Inventarisatie regelingen Het is van belang dat ruim voor de “big bang” wordt geïnventariseerd welke regelingen er binnen de organisatie van toepassing zijn en of deze – al dan niet – naast de sectorale cao moeten blijven bestaan. Ook bij deze inventarisatie zullen wij u ondersteunen.   Capra Advocaten biedt een transitiepakket Wnra aan De vormen van ondersteuning die hierboven genoemd worden, maken onderdeel uit van een ‘transitiepakket’. De voorbereidingen voor dit transitiepakket zijn momenteel in volle gang. U hoort hier op korte termijn meer over van ons. Mocht u hier nu al informatie over willen ontvangen, dan is dat uiteraard mogelijk. U kunt hiervoor contact opnemen met uw vaste contactpersoon of mij.   Bekijk ons Dossier Normalisering In ons Dossier Normalisering Ambtenarenrecht vindt u alle informatie over de Wnra. Is er nieuws? Dan geven we een Update uit. Hiervoor kunt u zich abonneren.