Frauderende ambtenaar terecht op staande voet ontslagen

De eerste gepubliceerde uitspraak over een ontslagen ambtenaar na invoering van de Wnra is een feit. In de uitspraak van 26 maart 2020 heeft de rechtbank Noord-Nederland een ontslagen hoogleraar van de Rijksuniversiteit Groningen weliswaar ook als ambtenaar aangemerkt, maar dat is een juridische misslag. De primeur is daarom voor de rechtbank Den Haag.

Ontslag op staande voet

Uit de informatiebrief van 7 juli 2020 aan de gemeenteraad van Den Haag was al op te maken “dat door een medewerker meerjarige fraude met een substantiële financiële omvang is gepleegd” en dat het aan de medewerker verleende ontslag op staande voet bij de rechter in eerste aanleg heeft standgehouden. In de op 8 juli 2020 gepubliceerde uitspraak zijn de details te lezen (ECLI:NL:RBDHA:2020:6156).

Kort samengevat draait de zaak om het volgende. Naar aanleiding van een door de gemeente ontvangen factuur van een onbekend bedrijf, is een controle in het administratiesysteem uitgevoerd waaruit is gebleken dat er meer ‘verdachte bedrijven’ waren. Bij de facturen van deze bedrijven speelde de ontslagen medewerker, die de functie van controller had, een “zichtbare en formeel niet passende rol”. Vervolgens heeft Hoffmann Bedrijfsrecherche een integriteitsonderzoek naar de medewerker uitgevoerd en als volgt geconcludeerd:

“Uit het onderzoek werd bekend dat de [werknemer] zich schuldig heeft gemaakt aan meerdere integriteitsschendingen. De [werknemer] heeft een actieve rol gehad in het inkoop- en facturatieproces, terwijl dit geen onderdeel is van zijn werkzaamheden in de functie van financial controller en hij hiervoor ook geen mandaat heeft.”

De gemeente heeft de medewerker op staande voet ontslagen, onder meer omdat de medewerker onder valse voorwendselen er (mede) voor heeft zorg gedragen dat op grote schaal frauduleuze facturen zijn gemaakt, ingediend en zijn betaald door de gemeente, terwijl daarvoor geen (volledige) prestatie is geleverd. In totaal heeft de gemeente een bedrag van 1,7 miljoen euro (onverschuldigd) aan bedrijven betaald.

De medewerker heeft (primair) verzocht het ontslag op staande voet te vernietigen, maar het verzoek is door de kantonrechter afgewezen:

“De kantonrechter acht het aannemelijk dat [werknemer] onder valse voorwendselen ervoor heeft zorg gedragen dat verschillende valse facturen zijn gemaakt, ingediend bij en/of een rol heeft gehad bij het betalen van de facturen door de gemeente, terwijl wat betreft die facturen geen (volledige) prestaties waren geleverd. Dit heeft geleid tot grote schade bij de gemeente. [werknemer] heeft hiermee in strijd gehandeld met de interne werkprocessen en de gedragscode van de gemeente. Hij heeft bij zijn handelen misbruik gemaakt van zijn positie van controller en het vertrouwen dat de gemeente en haar medewerkers in [werknemer] stelden. [werknemer] heeft de ambtelijke integriteit geschonden. De conclusie is dan ook dat de kantonrechter een dringende reden voor het ontslag op staande voet aanwezig acht.”

Ambtelijke integriteit

Zou het handelen van de medewerker voor de inwerkingtreding van de Wnra strafontslag hebben opgeleverd? Zeker. Is het (buiten de gemeentelijke context) een typische publiek arbeidsrechtelijke zaak? Dat valt nogal mee, hoewel het interessant is dat de gemeente er nadrukkelijk op heeft gewezen dat de frauderende medewerker een ambtenaar is en dat er gemeenschapsgeld in het geding is. De kantonrechter slaat daar echter geen acht op. Gezien de ernst van de overtreding zou dat ook overbodig zijn geweest. Wel overweegt de kantonrechter dat de medewerker de interne gedragscode heeft overtreden en de ambtelijke integriteit heeft geschonden. Kennelijk speelt het feit dat het een ambtenaar betreft dus toch een rol.

Luc Janssen