De quotumregeling arbeidsbeperkten wordt geactiveerd

Mr. J.C.M. (Jos) de Roover

Bij brief van 8 september 2017 heeft de toenmalige staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Jetta Klijnsma, aan de Voorzitter van de Tweede Kamer laten weten dat het kabinet besloten heeft over te gaan tot activering van de quotumregeling voor de sector overheid, omdat de werkgevers in de overheidssector de doelstelling van 6.500 banen eind 2016 niet hebben gehaald. Het waren er om precies te zijn 3.597. De quotumregeling gaat in per 2019.

Wat waren de afspraken in het sociaal akkoord?

In het sociaal akkoord van 11 april 2013 hebben het kabinet en de sociale partners (werkgevers en werknemers) afgesproken dat ze bij reguliere werkgevers banen zouden creëren voor medewerkers met een arbeidsbeperking: 100.000 banen in de marktsector en 25.000 in de overheidssector. 
Deze afspraken zijn opgenomen in de Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten. Deze wet bevat een compensatieregeling voor verminderde productiviteit van de arbeidsgehandicapten, als ook instrumenten als premiekortingen, uniforme no-riskpolis, loonkostensubsidie en loondispensatie. Over dit laatste is momenteel veel discussie, maar dat laat ik hier even onbesproken. De hiervoor genoemde wet kent ook een onderdeel waarin is bepaald dat de werkgevers die geen of onvoldoende medewerkers met een arbeidsbeperking in dienst hebben, een heffing moeten betalen. Dit is de zogenaamde quotumregeling. De quotumregeling geldt voor iedere overheidswerkgever met 25 werknemers of meer. De quotumheffing bedraagt € 5.000,- per niet ingevulde arbeidsplaats van 25,5 uur.

Quotumregeling wordt van kracht met ingang van 2019

Met de voornoemde brief van 8 september 2017 heeft de staatssecretaris aangekondigd dat de quotumregeling voor de overheidssector van kracht wordt vanaf 2019. Dit betekent dat de overheidswerkgevers in 2018 nog opgelucht kunnen ademhalen wanneer ze niet aan het gestelde quotum voldoen. In 2019 is dat voorbij. 

Wie telt mee voor quotumregeling?

Op dit moment is er veel discussie over wie nu (bij de overheidswerkgevers) voor de quotumregeling mag worden meegeteld. Wanneer staat de arbeidsbeperkte in een zodanige relatie tot de overheidswerkgever, dat deze meetelt voor het quotum arbeidsbeperkten van die betreffende werkgever. 

Aangestelde en gedetacheerde medewerkers tellen wel mee

Er is geen discussie wanneer een arbeidsbeperkte een aanstelling heeft bij een overheidswerkgever. Dit geldt evenzo wanneer een Wsw-medewerker bij een overheidsorganisatie wordt gedetacheerd. Ook deze telt volledig mee. Een Wsw-medewerker die bij een overheidswerkgever wordt gedetacheerd voor 36 uur, telt voor bijna 1,5 medewerker mee voor het quotum van die overheidswerkgever. 

Risico’s voor overheidswerkgever die diensten inkoopt

Anders is het, wanneer de overheidswerkgever diensten inkoopt die de opdrachtnemer uitvoert met arbeidsbeperkten. Veel gemeenten besteden bijvoorbeeld hun groen- en/of schoonmaakwerkzaamheden uit aan de Sw-bedrijven waar ze zelf eigenaar van zijn. De medewerkers die deze diensten komen verrichten tellen echter niet mee voor de quotumregeling. Herschikking van deze afspraken tussen gemeenten en Sw-bedrijven kan daar wel verandering in brengen zonder dat dit in strijd komt met de regelgeving hieromtrent. De inkooprelatie moet een inleenrelatie worden. 

Over de urenoverdracht bij een inkooprelatie bestaat nog steeds geen consensus. In een brief van de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, eveneens van 8 september 2017, geeft deze aan dat TNO onderzoek heeft gedaan naar de haalbaarheid van de overdracht van de uren van arbeidsbeperkten van de uitlener aan de inlenende organisatie. De staatssecretaris geeft in deze brief aan dat uit het onderzoek is gebleken dat de kwantitatieve effecten van de urenoverdracht beperkt zijn en dat deze overdracht grote inhoudelijke en uitvoeringstechnische vraagstukken met zich brengt. Vooralsnog zit hier weinig tot geen beweging in.

Werk aan de winkel voor overheidsorganisaties

Dit betekent dat overheidswerkgevers creatief moeten zijn om binnen de geldende wet- en regelgeving meer uren van arbeidsbeperkten over te kunnen nemen die meetellen voor de quotumregeling bij hun organisaties. In 2018 moet het geregeld worden. De uitkomsten van de voorgeschreven vier- en vijf-meting, waarmee het exacte aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen wordt vastgesteld, zijn bepalend voor de hoogte van de quotumheffing in 2019. 

Werk aan de winkel!