Burgemeesters zijn niet verlegen

Burgmeesters in Nederland ‘houden allemaal van mensen, ze houden van afwisseling, hebben enorm veel energie en zijn maatschappelijk gedreven. Verlegen zijn ze allerminst en ze hebben een intrinsieke behoefte om van betekenis te zijn voor anderen’.

Geen eenheidsworst

Dat staat te lezen in het onderzoek Wie zijn de burgemeesters. Wat onderscheidt de Nederlandse burgemeester van andere Nederlanders? Het onderzoek is in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken uitgevoerd door de adviesbureaus BMC en De Beuk. Zij hebben daarvoor de persoonlijkheidsprofielen bekeken van 121 burgemeesters; bijna een derde van alle Nederlandse burgemeesters. Dit betekent niet dat de burgemeesters een eenheidsworst vormen. De 121 burgemeesters verschillen in allerlei andere eigenschappen net zo veel als mensen in andere beroepsgroepen, zo stellen de onderzoekers van BMC en De Beuk. ‘Er is juist sprake van veelkleurigheid.’

Overtuigen

Burgemeesters houden ten opzichte van de gemiddelde Nederlander bovengemiddeld van overtuigen en enthousiasmeren. Ten opzichte van de gemiddelde Nederlander geven ze vaker aan maatschappelijk betrokken te zijn. Burgemeesters hebben een ‘overwegend nuchtere aard’, zo blijkt uit het onderzoek. Mede daardoor staan praktische oplossingen bij burgemeesters ‘scherp in het vizier’. De meeste burgemeesters vinden het belangrijk wat anderen van hen vinden, vrouwen ietsje meer dan mannen. ‘Veel burgemeesters bedienen zich van een krachtige, verbaal dominante manier van sturen’, zo concluderen de onderzoekers verder. Burgemeester die last hebben van stress, willen te veel domineren, overmatig controleren en zijn rusteloos.

Hoeder democratie

Vanwege maatschappelijke ontwikkelingen die het burgemeestersambt raken, doen burgemeesters er goed zich (extra) te bekwamen in vier rollen, zo adviseren de onderzoekers. Als eerste is dat rol van hoeder van de democratie. ‘De integriteit van de besluitvorming en de juistheid van elke  belangenafweging zijn gewichtige elementen in het takenpakket van de burgemeester. Van hem of haar wordt verwacht om in democratische besluitvormingsprocessen nadrukkelijk(er) op te treden als voortrekker. Gelijktijdig moet de burgemeester de hoeder zijn van een zorgvuldige procesgang en een optimale betrokkenheid van inwoners, bedrijven, verenigingen, instellingen en andere partnerpartijen, zoals de regio’, zo stellen de onderzoekers. Moreel leiderschap is eveneens een must. ‘De maatschappelijk trend is dat mensen meer herkenning en zekerheid zoeken in hun omgeving, tot en met identificatie van hun burgemeester.’

Ondermijning

Voor de hedendaagse en toekomstige burgemeester is het een uitdaging om het hoofd te bieden aan ondermijning en (persoonlijke) dreiging. Een rechte rug, beslissings- en incasseringsvermogen mogen niet als capaciteit ontbreken. Tot slot moet de magistratelijke (rechtsprekende) kant van het ambt worden versterkt. ‘De burgemeester krijgt snel meer wettelijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden op het gebied van de sociale overheidstaken. Daarmee kan de burgemeester direct ingrijpen in de persoonlijke levenssfeer van inwoners.’ De burgemeester moet daarnaast zijn of haar sensitiviteit verder ontwikkelen.