Wijzigingen in de Wet Gemeenschappelijke Regelingen

De Wet Gemeenschappelijke Regelingen is sinds 1 juli 2022 gewijzigd. Maar waarom was er verandering nodig? Wat zijn de wijzigingen? En wat betekenen die wijzigingen voor jou als lokale overheidsprofessional? Je leest het hier!

Wat regelt de Wet Gemeenschappelijke Regelingen?

De lokale overheid werkt op alle mogelijke manieren samen. Bijvoorbeeld met het sociaal domein, omgevingsdiensten, belastingsamenwerkingen en sociale werkplaatsen. Bij dit soort samenwerkingen hebben we vaak te maken met grote belangen en veel financiële middelen. Daarom moet zo’n samenwerking steunen op een solide basis. Het is belangrijk om scherp te hebben hoe het zit met de governance. Wie neemt de besluiten en hoe komen die tot stand? Welke bevoegdheden krijgt het samenwerkingsverband en hoe wordt de samenwerking bekostigd? De deelnemers moeten hier vooraf goede afspraken over maken en die concreet vastleggen. De Wet Gemeenschappelijke Regelingen (WGR) bevat het kader voor deze afspraken. De deelnemers (meestal gemeenten) leggen vervolgens de afspraken vast in de Gemeenschappelijke Regeling (GR). 

Waarom was een wetswijziging nodig? 

Een veelgehoorde klacht van lokale overheidsprofessionals is dat gemeenten hun invloed steeds meer uitgehold zien worden. Gemeenten brachten de afgelopen jaren veel zaken waar zij over gaan onder in een GR. Dat betekent dat het bestuur van die GR het op dat domein primair voor het zeggen heeft. Hierdoor komen deelnemende gemeenten op afstand te staan. Zo lang de GR goed functioneert en binnen de begroting haar activiteiten uitvoert, levert dat weinig problemen op. Maar als er financiële en/of bestuurlijke issues zijn en de deelnemers extra middelen moeten inbrengen, leidt dit veelal tot ontevredenheid. De deelnemende gemeenten moeten financieel bijspringen, terwijl zij helemaal geen invloed konden uitoefenen op hoe de problemen zijn ontstaan. De wetgever heeft dit probleem onderkend en heeft de WGR per 1 juli 2022 gewijzigd. De wijzigingen moeten ervoor zorgen dat de deelnemers meer invloed krijgen op het reilen en zeilen binnen de GR.

Wat houdt de wijziging in?

Binnen twee jaar na 1 juli 2022 moeten gemeenschappelijke regelingen volledig aan de gewijzigde WGR voldoen. Het aanpassen van een gemeenschappelijke regeling is een juridisch traject, maar in dit geval ook een bestuurlijk traject. Dat is best complex. De wetgever heeft voor gemeenschappelijke regelingen een bepaalde keuzevrijheid geboden. De deelnemers kiezen zelf hoe en in welke mate zij de regeling aanpassen op het gebied van participatie van inwoners en betrokkenheid van deelnemers. Dit kan tot bestuurlijke discussies leiden. Ook moeten er binnen de gemeenschappelijke regelingen processen aangepast worden om aan de wet te voldoen. De deelnemers moeten namelijk meer mogelijkheden krijgen om input op financiële stukken te geven.

Wil je je verder verdiepen in de gewijzigde Wet Gemeenschappelijke regelingen? 

Wij bieden een ééndaagse incompany training aan waarin aan bod komt wat de WGR regelt en wat de recente wetswijziging inhoudt. Daarnaast leer je hoe je effectief voor de belangen van jouw gemeente en gemeenschappelijke regeling opkomt. Lijkt het je interessant om deze training met collega’s te volgen? We bespreken graag vrijblijvend de mogelijkheden met je via 035 – 7 604 860 of incompany@bestuursacademie.nl.