Wat is de rol van de griffie bij raadsverkiezingen?

Eén van de taken van de griffie is ondersteuning bij gemeenteraadsverkiezingen. De publiciteitscampagne, proces van kandidaatstelling en zaken als opkomstbevordering. Daarbij is de griffie bij verkiezingen zo neutraal mogelijk.

De griffie heeft vooral een informerende en faciliterende rol, er zit dan ook veel voorbereiding in de publiciteitscampagne en de inwerkprogramma’s. Volgen de Kieswet moet de gemeenteraad geïnformeerd worden over de uitslag. Als er iets niet volgens de regels verloopt, wordt er actie worden ondernomen.

Militaire operatie

Naast de voorbereidingen speelt de griffie ook een belangrijke rol in de korte periode tussen de verkiezingsuitslag en het aantreden van de nieuwe raad. Dat duurt namelijk maar één week, waarin veel verschillende zaken moeten worden geregeld. Dat is voor de griffie bijna een militaire operatie. Raadsleden moeten hun raadslidmaatschap aanvaarden, nevenfuncties en onverenigbare belangen moeten in kaart worden gebracht en allerlei formulieren moeten worden ingevuld.

Verschil in rolopvatting per gemeente

Griffiers zien zich als spin in het web bij activiteiten rond de raadsverkiezingen, daarover zijn ze het allemaal eens. Ze worden meer 'procesregisseurs', maar de invulling van hun rol varieert wel sterk per gemeente, zo blijkt uit een enquête onder 119 griffiers.
 

• Opkomst bevorderen: steeds meer middelen worden ingezet voor opkomstbevordering. Dat gebeurt met huis-aan-huisbladen en verkiezingsdebatten en ook digitaal kan er meer. Ook organiseert tegenwoordig elke gemeente wel een verkiezingsdebat. Zo´n 70 procent van de griffiers zien opkomstbevordering dan ook als hun taak tijdens verkiezingen.
• Rol burgemeester: in veel gemeenten was deze vrij beperkt en ouderwets. Tegenwoordig krijgt hij meer een adviserende rol bij de formatie. Griffiers verwachten allemaal dat de burgemeester geïnformeerd wordt over de formatie en een advies- of klankbordrol spelen.
• Overdracht: veel meer griffiers verwachten dat er een overdrachtsdocument wordt opgesteld voor de raad en de onderhandelaars. Dat is van belang bij de informatie.
• Inwoners stimuleren: opvallende uitkomst van de enquête is dat meer dan de helft van de griffiers het niet als zijn taak ziet om inwoners te stimuleren zich kandidaat te stellen voor de raad, of heeft er niet de ruimte voor.
• Regie van het proces: de regisseursrol is nu meer van nature bij de griffie terecht gekomen voor wat betreft het aansturen van het proces. Maar dat is natuurlijk wat anders dan de inhoud. De gemeentesecretaris blijft de informatieverstrekker.

 
Dat er landelijk duidelijk verschillen zijn in de invulling van de rol van griffies bij verkiezingen hangt af van de raadscultuur. Met een ambitieuze raad zal de griffie een sterkere rol spelen. De competenties (link) om de rol van griffier goed uit te kunnen voeren blijven hetzelfde.
 
Bent u opgewassen tegen de veeleisende taken van de griffier tijdens gemeenteraadsverkiezingen? Met één van onze griffie opleidingen en trainingen van Bestuursacademie Nederland kunt u uw kennis en vaardigheden bijscholen.