Een gemeentelijke audit: zo gaat u hier als financieel medewerker mee om

De financiële verantwoording is een belangrijk onderdeel van uw werk en van de bedrijfsvoering van uw gemeente. Hoeveel geld is er binnengekomen? Hoeveel geld is er uitgegeven? En waaraan is dit uitgegeven? Om ervoor te zorgen dat gemeenten hier goed mee omgaan, controleert een accountant ieder jaar de jaarrekening. Hier komt ook de commissie BADO om de hoek kijken. Wat kunt u als financieel medewerker van deze jaarlijkse controle en de commissie BADO verwachten?

De financiële verantwoording

Het uitgangspunt voor een goede financiële verantwoording moet niet de jaarlijkse controle door de accountant zijn. Een gemeente voert een sterk financieel beleid om het als organisatie goed te willen doen en om de maatschappelijke effecten te bereiken die zij voor ogen heeft. Als financieel medewerker heeft u hier een cruciale rol in, om vanuit alle relevante factoren te adviseren of dit financieel beleid haalbaar is.

De jaarlijkse controle door de accountant

Het werk van de controlerende accountant bij een gemeente is niet heel anders dan bij andere ondernemingen. Het belangrijkste doel is namelijk om na te gaan of alle financiën kloppen. Toch verschilt deze controle op een aantal punten, met name omdat gemeenten samenwerken in maatschappelijke regelingen.

Verschillen zijn onder andere:

• De verhouding tussen de controlerend accountant van de gemeente en de accountant van het samenwerkingsverband.
• Hoe de accountant van de gemeente steunt op de bevindingen van de accountant van het samenwerkingsverband. 

Deze factoren kunnen bij de jaarlijkse controle verschillen veroorzaken tussen overheidsinstellingen en andere ondernemingen. Om dit goed te regelen, is er een specifiek besluit van de beroepsregels van accountants en handreikingen aan gemeenten.

Commissie BADO

Dit besluit geeft de minimumvereisten voor de jaarlijkse accountantscontrole en wordt door een commissie bijgehouden: Bedrijfsvoering, Auditing Decentrale Overheden (BADO). Deze commissie bestaat uit verschillende deskundigen, die werkzaam zijn bij:

• gemeenten;
• provincies;
• Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG);
• beroepsorganisatie van accountants (NBA);
• accountantskantoren;
• het Rijk.

Wat doet de commissie BADO?

De commissie richt zich op een aantal taken en doelstellingen om vraagstukken over auditing en bedrijfsvoering te verhelderen en om nieuwe ontwikkelingen te signaleren. Denk bijvoorbeeld aan:

• hoe er met privacy moet worden omgegaan met betrekking tot bedrijfsvoering en de accountantscontrole;
• de verantwoording over het persoonsgebonden budget (PGB);
• de mogelijke introductie van Standard Business Reporting (SBR) en de elektronische controleverklaring. 

De commissie brengt notities uit over alle bevindingen en nieuwe ontwikkelingen om gemeenten en financieel medewerkers op de hoogte te houden.

Wat betekent dit voor u als financieel medewerker?

Zoals aan het begin van dit artikel ook genoemd, heeft u als financieel medewerker een cruciale rol binnen het financieel beleid van de gemeente. U geeft advies over de haalbaarheid van de doelstellingen, u houdt het proces en de voortgang van de begrotingen bij en u evalueert dit om bij te sturen wanneer nodig. Doet u dit structureel en systematisch, dan maakt u het werk van de controlerende accountant alleen maar makkelijker.
 
Dit vraagt wel van u als financieel medewerker dat u naast algemene kennis van financiën, planning en control ook specifieke kennis heeft van de regelgeving die voor gemeenten geldt. Wilt u hier meer over leren? Bestuursacademie Nederland biedt hiervoor de opleiding Financiën, Planning en Control bij de Lokale Overheid (FILOK), om volledig vertrouwd te raken met de financiële achtergronden die bij uw functie horen.