Van pleitnota naar pleidooi

Na het schrijven van uw pleitnota moet u een vlammend pleidooi voor de rechtbank houden. Maar hoe doet u dat het beste? Leest u uw pleitnota voor of leert u ‘m uit het hoofd? Beide zijn waarschijnlijk geen goed idee. Uw verhaal klinkt al gauw gerepeteerd en zal de benodigde impact missen. Bovendien loopt u het risico volledig van uw stuk gebracht te worden door een interruptie. Improviseren op basis van uw pleitnota is verleidelijk, maar kent ook nadelen. U kunt meegesleept worden door uw eigen enthousiasme en enorm afdwalen van uw eigen argumentatie.

Flexibele tekstvastheid

De beste manier waarop u een pleidooi kunt voorbereiden is om tekstvast te worden zonder gefixeerd te zijn op de volgorde van losse woorden. Zaak is om juist het overzicht over de tekst te houden. U lijkt te improviseren, maar u heeft zich wel degelijk heel goed voorbereid. Mocht u worden onderbroken door een vraag van de rechter, een geluid of wat dan ook, dan kost het u nauwelijks moeite om de draad weer op te pakken. Dit kunt op de volgende manier bereiken:

• Schrijf de aandachtspunten van uw pleidooi in de marge van uw pleitnota, op verschillende kaartjes of een vel papier.
• Oefen u pleidooi hardop basis van uw aantekeningen. Kijk pas in uw pleitnota als u echt niet meer weet hoe u verder moet en let er dan op dat u niet alsnog zinnen uit uw hoofd gaat leren. Het gaat om de lijn van uw pleidooi, niet om de letterlijke inhoud. Dit laatste kunnen ze altijd teruglezen in uw pleitnota.
• Oefen uw pleidooi een paar keer op deze manier. Pas uw aandachtspunten aan als u steeds vastloopt op hetzelfde punt.

Geloofwaardigheid

De manier waarop u zichzelf en uw pleidooi presenteert is minstens zo belangrijk als de inhoud van uw pleitnota. Uit onderzoek is gebleken dat geloofwaardigheid een van de belangrijkste factoren is bij het houden van een presentatie. Met andere woorden: hoe geloofwaardiger u overkomt, des te meer kans dat de rechter uw eis volgt. Maar wat bepaalt uw geloofwaardigheid? Deskundigheid, feitenkennis, soort argumentatie, vriendelijkheid, oprechtheid, stem, uitspraak, houding en kleding. Deze elementen spelen allemaal een rol.

Gemoedsgesteldheid

Behalve geloofwaardigheid speelt ook de gemoedsgesteldheid van het publiek een rol. Hoe gunstiger u uw toehoorders stemt, des de groter de kans dat de rechter de door u gevraagde beslissing neemt. Weten voor wie u spreekt, de stemming van uw gehoor inschatten: beide vaardigheden zijn van belang voor uw overtuigingskracht.

Het oefenen van de presentatie

Het is erg belangrijk om uw pleidooi van tevoren te oefenen. Het is de enige manier om erachter te komen wat wel en niet werkt. Let tijdens het oefenen van uw pleidooi op de volgende punten:

• Het volume en tempo van uw stem. Door hiermee te variëren kunt u spanning aanbrengen in uw verhaal. Zo blijft u uw publiek boeien.
• Het aanbrengen van rustpunten in uw verhaal. Door af en toe een stilte te laten vallen, zorgt u ervoor dat uw publiek de kans heeft om de hoeveelheid informatie te verwerken.
• Maak (oog)contact met de rechter en griffier. U richt uw pleidooi immers tot hen.
• Straal met uw lichaamshouding rust en zelfverzekerdheid uit. Uw lichaamshouding moet overeenkomen met het pleidooi dat u houdt. Ontspan uw schouders, sta met beide voeten op de grond en haal adem vanuit uw buik.

Pleidooi voeren

En dan is het zover. De dag van uw pleidooi. Om goed voorbereid aan de slag te gaan, volgen hier nog een aantal tips:

• Het lijkt misschien niet belangrijk, maar let op wat u aantrekt. Zorg ervoor dat u er netjes en verzorgd uitziet.
• Heeft u technische apparatuur nodig voor uw demonstratie? Neem dan van tevoren de tijd om uit te vinden of die apparatuur aanwezig is en hoe deze werkt.
• Neem voldoende exemplaren van de pleitnota mee voor de rechter of de rechters, de griffier en de wederpartij. Zorg er in ieder geval voor dat de griffier een exemplaar heeft.
• Zenuwen horen erbij. Zelfs de meest ervaren pleiter blijft enigszins gespannen. Ontken die spanning niet, maar laat ‘m in uw voordeel werken. Succes!