Ook steun voor kleinere raad

Bestuurders zien meer in de vermindering van het aantal raadsleden dan de officiële reactie van de VNG doet vermoeden. De VNG vindt de door het kabinet Rutte voorgestelde vermindering van het aantal raadsleden (en wethouders) met 25 procent ‘onaanvaardbaar’, omdat de positie van de raad daarmee in gevaar zou komen.

Drukker
Burgemeester van Alphen aan den Rijn en Bestuurder van het Jaar 2011 Bas Eenhoorn (VVD) ziet een verkleining met 25 procent van het aantal raadsleden wél zitten. Hij zegt: ‘Het wordt nu alleen maar drukker. We vergaderen aan één stuk door en de straat komen we niet meer op. De volksvertegenwoordigende rol van de raad moet worden opgepoetst. Iedereen wil iets te doen hebben in een commissie of een werkgroep, waardoor we nog meer in het gemeentehuis zitten. We houden elkaar bezig met details, terwijl de raad zich juist zou moeten beperken.’ Anoniem zegt een burgemeester: ‘Kwaliteit van raadsleden en scherper prioriteiten stellen; daar gaat het echt om.’

Versnippering
Gemeentesecretaris en bestuurslid van de Vereniging van Gemeentesecretarissen Jan Fraanje in de Brabantse gemeente Boxtel vindt dat vermindering van het aantal raadsleden versnippering tegengaat. ‘Het kan eventueel ruimte bieden voor verruiming van de faciliteiten voor individuele raadsleden’, aldus Fraanje. Het aantal wethouders kan ook naar beneden, zegt hij, maar: ‘het aantal wethouders heeft niet alleen met werkdruk, maar vooral met draagvlak te maken. In een eerdere bestuursperiode hebben we drie wethouders gehad en dat ging goed; het bevordert de integraliteit van beleid.’ Net als burgemeester Eenhoorn vindt de gemeentesecretaris van Boxtel wél dat Den Haag het goede voorbeeld moet geven door het aantal parlementariërs te verminderen. ‘Dat past bij een compacte overheid met krimpende ambtelijke organisaties.’

Westvoorstel
Dit voorjaar gaat een wetsvoorstel voor verkleining van de Eerste en Tweede Kamer naar respectievelijk 50 en 100 zetels naar de Tweede Kamer. Om deze wijziging van de Grondwet mogelijk te maken, moet eerst een meerderheid in beide Kamers voor stemmen. Daarna is in beide Kamers een tweederde meerderheid nodig. Dit voorstel kan pas behandeld worden na nieuwe Tweede Kamerverkiezingen. Minister Spies (CDA) van Binnenlandse Zaken hield tijdens de Trendlezing Lokaal Bestuur van de VNG vorige maand vast aan de vermindering van het aantal raadsleden en bestuurders.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 7, 13 april 2012.

Martijn Delaere

Bekijk alles van Martijn Delaere

Reacties: 25

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Maak een account Login

Frans

Volgens mij zit er één hele grote misvatting in het voorstel. Het doet het voorkomen alsof de gemeenteraad een soort managementoverleg is van daartoe aangewezen burgers. Slecht betaald ook nog.

Bij 25% van het aantal stemmen benodigd voor een raadszetel krijgt een kandidaat tegenwoordig een zetel. In mijn beleving kiest men dan niet op dat fantastische meedenkende kaderstellende raadslid. Dat een raad wel eens amateuristisch is of veel (te veel?) interesse heeft in de hondenpoep dan wel stoeptegels hoort bij een democratie. Als het professionele apparaat het niet lukt een voorstel erdoor te krijgen dient men het voorstel te verbeteren, of beter uit te leggen. Niets mis mee.

Als het apparaat de gemeenteraad al niet kan overtuigen, hoe wil men dan draagvlak onder de bevolking hebben?

R.Smits / raadslid

Een vermindering van het aantal raadsleden zal in de kleine gemeenten leiden tot een teruggang in de kleine partijen. Fracties van nu 2 leden in een raad van 23 zullen gehalveerd worden (wij hebben er 3 van 2) of verdwijnen. Dit betekent een kaalslag in diversiteit Het speelveld wordt alleen nog maar bepaald door de grotere partijen. Democratie versobert hierdoor. De kleine partijen met 1 zetel zullen stranden in de bergen met werk en hun inbreng zal tot nul gereduceerd worden dan hebben we het nog niet over de motivatie. In onze gemeente (7 partijen) betekent dit dat de PvdA, CU en GL zullen verdwijnen of nul inbreng. Als er gereduceerd moet worden denk ik eerder aan de grootste partijen die hebben namelijk veel raadsleden die de taken makkelijker kunnen verdelen en kunnen ook best met 1 of 2 zetels minder mits dezelfde invloed vanuit de verkiezingsuitslag behouden blijft natuurlijk.

Ik hop op een wijs besluit en het behoudt van diversiteit in de raad.

J.G.A.M. Mulder / ambtenaar

Ga gewoon eens naar enkele raads- en commissievergaderingen toe. Het woord wordt door enkele raadsleden gevoerd. De rest houdt de mond en kijkt toe of is met andere zaken bezig. Dit geldt overigens ook voor de Provinciale Staten en de Tweede en Eerste Kamer. Waarom zou een kleinere raad dan niet mogelijk zijn?

Sjoerd J. Veerman / wethouder

Een bijzondere opmerking: "We vergaderen aan één stuk door en de straat komen we niet meer op."Dat was precies de doelstelling van het dualisme. De raad zou meer moeten controleren op hoofdlijnen en vervolgens de resterende tijd gebruiken voor vergaderen. De werkelijkheid lijkt dat raadsleden willen blijven bekijken wat het college doet en niet zelf de straat op gaat om munitie op te doen voor hun kaderstellende rol.

Vermindering van het aantal raadsleden is ongewenst als we de bevolking willen blijven betrekken bij het openbaar bestuur in de gemeente. We hebben minder administratieve bestuurders nodig en meer volksvertegenwoordigers.

Alfred Blokhuizen

Dit betekent eigenlijk de invoering van een kiesdrempel. Lokale partijen, SGP, CU, GL en CDA zullen dan uit vele gemeenteraden verdwijnen. Dat betekent dat hun stem niet meer wordt gehoord. Is dat wel zo democratisch?

Eenhoorn zeg eigenlijk iets heel wonderlijks. Het wordt drukker en drukker voor raadsleden, dus moeten het er minder worden..... Betekent dat dan ook dat de raadsleden veel meer vergoedingen gaan krijgen? Betekent het dat de colleges minder willen worden gecontroleerd en minder kaders opgelegd willen krijgen? Met al die decentralisaties wordt het pakket voor de raad nog grote, dus nog meer werk. Gaat men de Raadsleden meer betalen voor het meerwerk?

Overigens heeft de verkleining van Provinciale Staten alleen maar geleid tot meer werkdruk, zonder dat daar verhoging van de vergoeding voor is gegeven. Die verhoging stond wel in het plan van de Commissie Dijkstal. Resultaat...... Het is erg moeilijk om mensen te vinden die in de Staten willen komen. Die € 500,- tot € 700,- per maand netto voor een 20 urige werkweek is niet echt aantrekkelijk te noemen.

Hier is vanuit de bestuurder geredeneerd. Die willen zeker wel hun handen meer vrij willen hebben..... Raadsleden moeten de straat op, zegt Eenhoorn, En wat doen ze dan met die wetenschap?

Eenhoorn denkt hier eendimensionaal. Jammer!

Jan Bleumer / medewerker raadscommunicatie

Ben het volkomen eens met Bas Eenhoorn. De vervolgvraag is wel: hoe pakken we het aan? Naar mijn mening worden (lokale) politici overvraagd. En kaderstellen en controleren en volksvertegenwoordigen. Dat lukt deze vrijwilligers nooit. Politici zijn allereerst volksvertegenwoordigers, ze moeten inderdaad weer 'de straat op'. En aan het gesprek in de samenleving kun je tegenwoordig ook op een digitale manier deelnemen. Voor het kaderstellen en controlleren moeten politici kunnen beschikken over veel meer professionele ondersteuning dan nu het geval is.

Martin Koenen / directeur adviesbureau bestuursrecht

Het wordt hoog tijd dat er nu eindelijk spijkers met koppen geslagen worden. Het aantal leden van diverse vertegenwoordigende lichamen moet drastisch omlaag. De beide Kamers, de Provinciale staten, de Gemeenteraden, de wijkraden en stadsdeelraden. Ik pleit ervoor alles in hetzelfde wetsontwerp wordt op te nemen met inpliciete aanpassing van de Provinciewet en de Gemeentewet. Overwogen kan ook worden in de Provincie te gaan werken met een groter college van GS en de staten af te schaffen en in de gemeenten met een iets groter college en de gemeenteraad af te schaffen. Het beleid wordt immers in beide gevallen tot in detail voorbereid door ambtenaren!!Een en ander leidt tot minder bureaucratie, tot meer efficiency en tot enorme kostenbesparing en bezuiniging. Ik ben benieuwd hoe het staat met de politieke moed.

Ron dujardin / fractievoorzitter D66 Etten-Leur

Met Johannes eens, dat niet alle raadsleden (met name in de grote fracties) het woord voeren, dat wil volgens mij niet zeggen dat deze raadsleden niets doen, veel werk wordt in een fractieverdeeld, vaak moeten raadsleden zelf actief op zoek naar informatie en daar doet volgens mij(en in ieder geval bij ons een hele fractie aan mee.

Natuurlijk eens, dat zaken efficienter kunnen, ook andere dan traditionele woijze van vergederen maken het mogelijk dat men zich goed kan inzetten.

Ook is het op zich redelijk om te kijken naar de aantallen, maar met de huidige schamele middelen die een raadslid heeft, is een wat grotere fractie vaak nodig, dus minder raadsleden vergt wel meer middelen voor de overgebleven raadsleden.

Tenslotte is het juist dat met een vermindering de versnippering wordt tegen gegaan, maar is het de vraag of daarmee de democratie niet geweld aan wordt gedaan.

Wouter Vogelsang / Fractievoorzitter Dorpspartij Ermelo

Eens met wat de heer Blokhuizen schrijft. Veel rijkstaken worden afgestoten naar de gemeenten. Als raad moeten wij ons inwerken in de materie, besluiten nemen en toezien op een juiste uitvoer. In de 18 jaar dat ik nu in de raad zit is het werk veranderd en vergaderen we meer en zijn we ook nog op straat. de 20 uur per week wordt steeds meer. 1e en 2 Kamer kunnen terecht ingekrompen worden, maar de raden op wiens bordje het allemaal gelegd wordt ook??? Eenhoorn is de weg kwijt. De wet van de communicerende vaten geldt ook hier. Minder 1e en 2e kamer betekent feitelijk meer voor de raden. Gelijk blijven in ieder geval, wil het democratische gehalte van onze rechtstaat niet volledig uitgehold worden. In die schijn heeft het. Eenhoorn en de hele VVD zou nog eens het boek Thorbecke van Jan Drentje moeten lezen. Op pagina 324 staat dat Thorbeckes idealistische vrijheidsbegrip vooral was gericht op een toename van de betrokkenheid van de burger bij de staat. Door vermindering van het aantal raadsleden wordt dit vrijheidsbegrip verlaten. Thorbecke zou zich omdraaien in zijn graf. VVD let op uw saeck!

G.D.Johanns / financieel adviseur/voormalig rijksambtenaar

Waarom niet in de wet regelen een bandbreedte voor de omvang van de raad; wellicht verdeeld in klassen van grootte van de gemeenten. Door de gemeente zelf de raadsomvang boven een bepaald minimum aantal laten bepalen. Kosten boven het desbetreffende minimum aantal door de gemeente zelf te financieren uit eigen middelen; desnoods uit hogere lokale lasten.

Besluit voor 2 raadsperioden. Nadien via een lokaal referendum op basis van gedegen evaluatie aan bevolking voorleggen voor weer 2 perioden. Voordeel: lokaal maatwerk; kosten en baten dicht bij beslissers (lokale bevolking!)..

Marijke van der Meer / raadslid

Het lijkt alsof dit de 'versnippering' tegengaat en dat de kleine fracties de dupe worden. Dat is niet zo. Bij het verminderen van het aantal raadsleden leveren de grotere fracties het meeste in. In ieder geval heb ik het voor Zoetermeer uitgerekend, en als ik het me niet heb vergist, dan ziet het er als volgt uit: we hebben nu 39 raadsleden verspreid over 10 fracties. Bij daling met steeds 2 raadsleden verdwijnt er 1 fractie als we op 29 raadsleden totaal zitten. De grootste fractie heeft bij 29 raadsleden totaal er al 2 ingeleverd. Bij 19 raadsleden hebben we nog steeds 9 fracties, maar dan heeft de grootste fractie al 5 van de 9 zetels ingeleverd. Het aantal fracties wordt dus niet minder, maar alle fracties worden klein. Lijkt me niet echt gewenst voor een grote stad, want wie kan dan nog ergens echt induiken? Iets minder lijkt mij niet erg, maar vermindering maakt qua woordvoerders (fracties) niet uit, en sterke vermindering tast de kracht van de raad aan!

Ben benieuwd of anderen dit voor hun raad ook al eens hebben uitgerekend.

Evet Marseille / fractievoorzitter VVD Lelystad.

Niet de vermindering van het aantal raadszetels is de directe discussie. Bij de invoering van de dualisering verdwenen de wethoders uit de raad en dat kan zeker gecorrigeerd worden. Ook in Lelystad zal bij de huidige samenstelling het aantal partijen in de raad niet verminderen, Er komen dan 6 één persoons fracties. Deze maatregel vraagt om een beperkte kiesdrempel. De bestuurdersstelling dat de raad zich met hoofdlijnen bezig moet houden is het omkeren van de feiten. Als raadslid wil ik mij alleen met de hoofdlijnen bezighouden zolang het college ons niet dwingt ons met voor de burger belangrijke kleine zaken te bemoeien. Het is dan wel erg simpel om te stellen dat wij alleen maar willen vergaderen.Volksvertegenwoordiger zijn vraagt ook om namens de burger het college aan te spreken en te controleren!

H. Wiersma / sr. beleidsadviseur (gepens.)

Niet dat ik tegen een vermindering van het aantal politieke ambtsdragers bij de gemeente ben, integendeel zelfs. Maar Kabinet begin nou eerst eens met een top down benadering. Pak derhalve eerst het Rijk en de provincie eens aan en daal dan af naar de gemeente.

Overigens blijft dit rommelen in de marge. Met een structurele hervorming van de uit 1850 daterende bestuurlijke inrichting kan pas echt worden bezuinigd!

Dick Wijfje / beleidsmedewerker

Onderliggende toon is altijd dat raadsleden lastig zijn.. en als er minder zijn kunnen ze minder lastig zijn, want moeten ze zich meer op de hoofdlijnen richten. Wat zijn echter die hoofdlijnen? En vindt een burger niet juist een raadslid prettig dat een vraag stelt over de loslopende stoeptegel?

Ik ben ook benieuwd naar de vraag in hoeverre de verkleining van PS tot kwaliteitsverbetering geleid heeft.

Gertjan van Wijk / oud burgemeester

Tevens moet er iets gebeuren aan het aantal eenmansfracties. Regeling kiesdrempel en voorkeurstemmen moet eveneens terug.

Wat is de meerwaarde van 7 fracties in een raad van bv 21 leden?

Ook het afsplitsen en blijven zitten moet op de schop. Je bent gekozen voor de politieke partij of groepering waarvoor je geteknd hebt. Wil je bedanken, dan ook voor de raadszetel.

Het grijpt allemaal in elkaar.

@Gertjan

Prima bijdrage aan de discussie. Gelijk meenemen!

Ed van Ooijen / stafmedewerker en vakbondsconsulent

Wat minstens zo belangrijk is: schaf de riante wachtgeldregeling voor bestuurders en politici af en betrek het royale APPA-pensioen bij het pensioenakkoord. Dàt is pas hervormen van de arbeidsmarkt!

mark / controller

Ik merk dat raadsleden niveau missen. Er wordt alleen gereageerd op veel details (reactief). Eén raadslid loopt hier zelfs 3 dagen per week door het gebouw met ambtenaren te spreken. Daarbij is de benadering van hem en de raad per definitie wantrouwen. Waar zitten de fouten. Zelfs de accountants worden niet geloofd als zij iets positief zeggen over hoe goed het geregeld is.

Een vermindering van de raadsleden dwingt om op hoofdlijnen te gaan sturen en controleren. Dat zal een pijnlijk proces voor de raadsleden zijn, maar voor de bestuurlijk proces een zegen.

Sytze Ferwerda / lid sociale Raad

Dat de het bestuur in den Haag en de gemeenteraden kleiner worden juich ik toe. Zelf voorstander van hoofdlijn bestuur door gemeenteraden zijn wij na de vernieuwing van enkele jaren geleden niet veel op geschoten het detail genuzzel gaat nog immer door. Goed dat het demissionaire kabinet nu door zet. Petje af

Rolf Jongedijk / raadsgriffier

Wat onverwacht: bestuurders zien wel wat in een vermindering van het aantal raadsleden. Is er nog iemand in dit land die de oorsprong kent van en daarom opkomt voor de kwaliteit van de representatieve democratie? Vermindering van aantal raadsleden levert iig nooit een bijdrage lijkt mij.

Hans Sietsma / organisatieadviseur

Een opvallend gebrek aan argumenten, laat staan een analyse in de meeste reacties. De onderbuik en de argwaan regeren helaas.

Ik zit zelf dicht tegen het politiek bedrijf in een raadsfractie aan als (onbezoldigd, voor de goede orde) bestuurslid van een politieke partij-afdeling. Vanuit die ervaring geef ik enkele argumenten:

- Onze fractie heeft vijf leden, redelijk groot dus. Ik zie hoe hard raadsleden moeten werken (voor een zeer magere financiële beloning, daarvoor hoef je het echt niet te doen) om op alle beleidsterreinen zelfs alleen maar de historie te kennen, de grote lijnen in de gaten te houden en daarover voeling te houden met de burgers en maatschappelijke organisaties en bedrijven. Kleinere fracties (als dat al gebeurd, interessante berekening in Zoetermeer hieronder) maken de werkdruk alleen maar hoger en zullen leiden tot minder contact met de achterban.

- incidenten die door raadsleden worden aangedragen (meestal op basis van contacten in de samenleving) zijn signalen om het beleid eens tegen het licht te houden. Zo werkt evalueren en controleren van beleidsuitvoering nu eenmaal. Dat is iets heel anders dan raadsleden cliëntelisme of kleingeestigheid verwijten.

- Een raad hoort een goede afspiegeling te zijn van de meningen en gevoelens in de gemeentelijke samenleving. Dat het daarbij niet altijd gaat om de grote keuzen voor of tegen een kleinere/grotere overheid, meer/minder subsidies, wel/niet een fatsoenlijk sociaal beleid etc. zal duidelijk zijn. Maar daarom doen de kleinere keuzen er nog wel toe. Waarom zou je dat gesprek niet voeren op basis van een goede afspiegeling van wat er leeft in een raad die tijd heeft af en toe buiten de muren van het gemeentehuis zijn licht op te steken.

- de vergoeding van raadsleden is echt een fooi. Als je wil bezuinigen is dit wel het laatste dat helpt.

- de invloed van ambtenaren is zeer groot, alleen al door de grote informatiekloof. Als je het wantrouwen van raadsleden wilt verminderen helpt het meer om transparant en open te zijn in afwegingen en het beleidsproces dan om de controle buiten de deur te willen houden. Goed beschouwd is die suggestie een uiting van anti-democratiosche gevoelens, zeker als die van een ambtenaar komt!. Die kant zou ik niet uit willen.

Symen van der Meer

Onbegrijpelijke argumenten voor een ingrijpend voorstel. De heer Eenhoorn is voor omdat het nu alleen maar drukker wordt en raadsleden de straat niet meer opkomen. Het is mij een raadsel hoe minder raadsleden tot minder drukte zal leiden en tot meer "de straat op gaan". Een volstrekt onduidelijk verband tussen maatregel en argument. Een omgekeerd effect is minstens zo waarschijnlijk: de individuele raadsleden zullen het nog drukker krijgen en nog minder tijd hebben voor contact met de burger. Ook vindt hij dat de volksvertegenwoordigende rol meer moet worden opgepakt en raadsleden zich minder met details moeten bezighouden. Maar is het in de praktijk niet die volksvertegenwoordigende rol die gaat over details.

Kortom een slecht doordacht voorstel, er zullen nog meer kleine één of tweepersoons fracties komen die nog minder tijd zullen hebben voor hun rol als volksvertegenwoordiger. Nog meer werk voor de toch al bescheiden vergoeding. Het lijkt vooral een bezuinigingsmaatregel waar achteraf bedachte argumenten bij gezocht zijn om het te laten lijken op een weloverwogen bestuurlijke hervorming.

Henk / Commissie lid financiën

Ik vind deze reductie een blunder van de eerste orde.

Weet u wel wat een raadslid/commissielid Maatschappelijke zaken nu op zijn dak krijgt met de decentralisatie van een aantal zaken zo als WWNV de vergoeding weegt niet op t.o de tijd die je er in stopt. Laat die eenmans frakties toch lekker zijn alle partijen niet zo begonnen?

Deel dit artikel

Martijn Delaere

Lees meer

Zo leer je argumenteren als een pro

VNG wil aandacht voor uitvoering referendum

Meer woningen aardgasvrij dan ooit

Ervaren raadslid is beter voorbereide wethouder

Kabinet erkent zorgknelpunten, maar kiest niet voor transformatie

Zo leer je argumenteren als een pro

VNG wil aandacht voor uitvoering referendum

Meer woningen aardgasvrij dan ooit

Reacties: 25