'Ontslagbesluit Klein moet worden vernietigd'

Het ontslag van waarnemend burgemeester Eppie Klein van Scherpenzeel moet worden vernietigd. Als de provincie Gelderland dat niet doet, moet de bestuursrechter dit doen. Omdat een dergelijke procedure veel tijd kost, wordt de bestuursrechter verzocht het ontslagbesluit op te schorten.

Complexe zaak

Dat stelt advocaat Arjan Klaassen van BVD advocaten, die door Klein in de arm is genomen. Het bezwaarschrift naar de provincie en het verzoek tot schorsing – via een voorlopige voorziening – gaan dinsdag of woensdag de deur uit. ‘Het is unieke en complexe zaak’, aldus Klaassen. Tegelijkertijd zit er druk op. Begin november wil Berends een nieuwe waarnemer benoemen.

Wettelijke vereisten

Het bezwaarschrift is ‘getrapt’, vertelt Klaassen. Ten eerste wordt de ontslagprocedure aan de kaak gesteld. De commissaris van de koning John Berends stelt dat hij op grond van artikel 78 van de Gemeentewet Klein kon ontslaan. ‘In de Gemeentewet staat weliswaar dat een commissaris een waarnemer kan benoemen, maar over een ontslag is de Gemeentewet niet duidelijk.’ Stel dat deze spiegelredenering wel geldt, dan moet ook bij ontslag de gemeenteraad worden gehoord, net zoals de Gemeentewet dat voorschrijft bij een benoeming. ‘Dat is niet gebeurd’, aldus Klaassen. ‘Aan de wettelijke vereisten is in onze ogen niet voldaan.’

Subjectieve argumenten

Ten tweede wordt het ontslag op inhoudelijke gronden aangevochten. De commissaris van de koning heeft de beginselen van behoorlijk bestuur met voeten getreden en geen hoor en wederhoor toegepast. ‘De ontslagargumenten zijn daarnaast gestoeld op subjectieve argumenten over het handelen van de waarnemend burgemeester, die door Klein worden bestreden’, licht Klaassen toe. Berends heeft Klein onder meer ontslagen omdat hij wisselende verklaringen heeft afgegeven over de herkomst van een mail van 6 juli, waarin de waarnemend burgemeester Provinciale Staten oproept die dag geen besluit te nemen over de door Gedeputeerde Staten gewenste herindeling met Barneveld. Ook is Klein volgens Berends geen goede burgemeester geweest en heeft hij niet zuiver gehandeld.   

Integriteit aangevallen

Als het bezwaar van Klein door de provincie wordt afgewezen, moet de bestuursrechter het besluit vernietigen, aldus Klaassen. Het traject van bezwaar en beroep kan echter weken tot maanden duren. Daarom wordt de bestuursrechter meteen gevraagd het besluit van Berends op te schorten tot dat de hele procedure is afgerond. ‘Het belang van de gemeente blijft bij Klein voorop staan’, aldus Klaassen. Maar er speelt ook een persoonlijk belang. ‘De integriteit van Klein is publiekelijk aangevallen door de commissaris van de koning.’ Mede gezien de steun vanuit Scherpenzeel voor Klein na zijn plotselinge ontslag, heeft Klein het gevoel dat hij met de strijd tegen zijn ontslag de gemeente niet schaadt. Een meerderheid van de raad heeft recent de steun voor Klein uitgesproken. Het Burgerinitiatief Scherpenzeel Zelfstandig is kort na het ontslag van Klein een petitie gestart om Klein terug te krijgen. Deze is inmiddels door ruim 2.400 mensen ondertekend.

Twee waarnemers

Het is niet duidelijk wanneer de bestuursrechter het verzoek tot voorlopige voorziening kan behandelen. ‘Het kan heel snel. De vraag is of de bestuursrechter deze zaak van een net zo spoedeisend belang vindt als wij’, aldus Klaassen. De agenda van de rechtbank kan ook tot vertraging zorgen. Mocht Berends snel een waarnemer benoemen en de bestuursrechter even later het ontslagbesluit opschorten − en Klein weer als waarnemer in Scherpenzeel aan de slag kan – kan het gebeuren dat de gemeente twee waarnemers heeft. ‘De commissaris heeft het recht een waarnemer te benoemen, maar moet daarvoor eerst langs de raad. Een meerderheid daarvan wil Klein graag terug, dus Berends zal niet zonder meer langs de raad komen. Daarnaast ga ik er vanuit dat Berends zo wijs is geen waarnemer te benoemen zolang de zaak onder de rechter is.’