Balkenende & Bos

Het is al jaren duidelijk dat Balkenende en Bos, het duo B & B, elkaar niet goed velen. Ze willen allebei de baas zijn; het beste jongetje van de klas. In economisch goede tijden hield het verstandshuwelijk redelijk stand, maar de economische crisis - Nederland stevent af op 600.000 werklozen begin 2010 - gooit nu roet in het eten. Resultaat is dat het kabinet niet best scoort als het gaat om maatregelen die de komende recessie moeten afwenden.

Het duo B & B wacht vooral af wat gemeenten en provincies doen, komt met enkele halfwassen garantieregelingen voor het bedrijfsleven en geeft een groepje topambtenaren de opdracht om maar eens wat voorstellen uit te werken. Om het begrotingstekort binnen de perken te houden, mogen de ambtenaren ook ‘onwaarschijnlijke politieke voorstellen’ doen. Bos gaat daarbij even lekker op de gevoelige tenen van Balkenende staan door te zeggen dat ook de aftrek van de hypotheekrente onderwerp van discussie moet zijn. Balkenende roept prompt dat daar geen sprake van kan zijn. Welles-nietes, welles-nietes.

Het Nederlandse volk moet het ondertussen doen met krantenkoppen als ‘Crisis in coalitie’, in plaats van ‘Kabinet neemt maatregelen’. De maatregelen waar het kabinet ondertussen wél op zinspeelt, pakken zonder uitzondering negatief uit voor de koopkracht: het beperken van de hypotheekrenteaftrek, de aow-leeftijd omhoog, het verhogen van de btw, et cetera.
Maatregelen die de lasten niet verzwaren en de koopkracht juist stimuleren, vernemen we niet. Enkele voorbeelden van dergelijke maatregelen:

-de rijksoverheid haalt zelf de broekriem aan, net als alle bedrijven in Nederland dat doen. Ministeries kunnen kleiner. Een kandidaat is OC&W, nu het onderwijs steeds meer wordt gedecentraliseerd. Of het ministerie van Economische Zaken, waar we bar weinig van horen dezer dagen, gaat op in Landbouw óf Financiën;
-stille reserves van scholen, gemeenten en provincies die in de vele miljarden lopen, komen beschikbaar voor maatregelen die de economische groei stimuleren;
-het heilige huisje van 0,8 procent van het bruto nationaal product voor ontwikkelingshulp gaat aan diggelen;
-even niet investeren in die peperdure JSF.

Het duo B & B moet haast maken met het tonen van leiderschap in deze economische crisis. Onorthodoxe tijden vragen om onorthodoxe maatregelen.

Erik van Zwam