Huisbezoek Schagense ambtenaren eindigt in gebroken been

Een ambtenaar van de gemeente Schagen is bij een controle aangevallen door een man die in zijn pand arbeidsmigranten huisvest. Zij brak daarbij haar been, zo vertelt burgemeester Marjan van Kampen aan Binnenlands Bestuur. De twee betrokken medewerkers van de gemeente, maar ook hun collega’s, hebben volgens de burgemeester ‘mentaal een fikse klap gehad’. Het OM en de arbeidsinspectie doen onderzoek.

Controle na signalen

Het is de eerste keer dat het zo misgaat in de kleine gemeente Schagen (48.000 inwoners). Met enige regelmaat gaan ambtenaren ter controle langs bij woningen. ‘Het gaat om adressen waarbij bijvoorbeeld heel veel wisselende personen worden ingeschreven, of waar heel veel mensen tegelijk staan ingeschreven’, aldus Van Kampen. ‘We controleren dan of de mensen die er wonen wel echt staan ingeschreven, of ze in ons land mogen werken, maar ook of het pand wel aan de eisen voldoet. Onder andere in het kader van de brandveiligheid.’

Gezamenlijk tot oplossing komen

Schagen ligt in Noord-Holland Noord, en midden in een regio met veel bloembollenteelt en andere (glas)tuinbouw. Daarom wonen er ook relatief veel arbeidsmigranten en niet altijd worden zij op een juiste manier gehuisvest. Daarom zijn dergelijke controles een gangbaar gebruik. ‘Onze ambtenaren gaan altijd met zijn tweeën op pad’, vertelt de burgemeester. ‘Als blijkt dat er dingen niet kloppen of tegen de regels zijn is de eerste insteek om het kloppend te maken. Over het algemeen hoeven we niet direct strafrechtelijke stappen te ondernemen of mensen uit huis te plaatsen. We zijn best bereid om in gezamenlijkheid te komen tot humane oplossingen.’

Aangevallen

In dit geval kregen de twee controlerende ambtenaren daar niet de kans toe. ‘Toen zij aanbelden hebben de bewoners de eigenaar van het pand gebeld. Hij woonde daar zelf niet. Die kwam vervolgens ‘verhaal halen’ en heeft daarbij geweld gebruikt. Hij duwde één van de medewerkers en zij heeft door de val haar been gebroken.’ Het gaat volgens Van Kampen ‘naar omstandigheden goed’ met de medewerker. Toch moet de impact van het incident niet onderschat worden. ‘Ze heeft ernstig fysiek letsel, maar ook mentaal pijn van de ervaring. Je bent gewoon je werk aan het doen en wordt dan zo aangevallen. Dat is enorm heftig.’

Toename geweld

De toedracht van de aanval, en de gevolgen voor het slachtoffer, waren tot nu niet bekend. Wel schreef de gemeente kort na het incident op haar website dat er iemand was aangehouden na het plegen van geweld richting twee ambtenaren. ‘Dat dit zo uit de hand heeft kunnen lopen, had niemand gedacht. Ik merk dat mensen makkelijker dan vroeger over gaan tot geweld’, zo las de verklaring van de burgemeester. Hoewel dit het eerste incident is waarbij een ambtenaar van de gemeente ernstig gewond raakte maakt van kampen zich zorgen over de toename van het gebruik van geweld tegen mensen in publieke dienst.

Mentale klap

‘De lontjes worden steeds korter en de kritiek op hulpverleners steeds groter. Mensen hebben kritiek, maar zien het niet vanuit ons perspectief. We zullen die controles blijven uitvoeren, ook voor de veiligheid van de bewoners. Tot nu toe bleef het altijd bij woorden, maar dit ging echt ver die grens over.’ Het is een zorgwekkende ontwikkeling, die niet alleen direct impact heeft op de betrokken medewerkers maar op de gehele gemeentelijke organisatie. ‘De medewerker die haar been brak kan nog niet werken. Haar collega werkt inmiddels wel weer, maar die heeft ook een fikse mentale klap gehad. En het geeft ook andere mensen binnen de organisatie die soortgelijk werk doen te denken.’

Aangifte en arbeidsinspectie

Er is door zowel de gemeente als de twee ambtenaren aangifte gedaan. Ook doet de arbeidsinspectie onderzoek, zoals gebruikelijk wanneer iemand gewond raakt tijdens het werk. Daarbij wordt gekeken naar eventuele verbeterpunten voor de gemeente. ‘Er zijn altijd lessen te leren en het is goed dat de arbeidsinspectie kijkt of wij het goed hebben gedaan, maar uiteindelijk moet je gewoon met je tengels van iemand afblijven. Boa’s brandweermensen, politiemedewerkers en ambulancepersoneel moeten veilig hun werk kunnen doen.’ Van Kampen hoopt en verwacht dat het OM de aangiften adequaat oppakt. Wanneer de resultaten van het strafrechtelijk onderzoek of het onderzoek van de arbeidsinspectie bekend zijn is nog niet duidelijk.