Energietransitie: Best practices CO2-reductie voor gemeenten

Nederlandse gemeenten werken aan de transitie naar een CO2-neutrale leefomgeving. Zij staan voor de uitdaging om de doelen van het Klimaatakkoord te vertalen naar concrete maatregelen. Dit vraagt om een ingrijpende systeemverandering. Arcadis deed onderzoek naar de ‘best practices’ van veertien grote gemeenten, waarin te zien is welke acties de voorlopers nemen om CO2-reductie aan te pakken.

In lijn met het Klimaatakkoord stellen veel gemeenten in Nederland zichzelf de ambitie om in 2050 CO2-neutraal te zijn. Dit roept de vraag op welke maatregelen zij treffen om de enorme klus van de energietransitie te klaren. In samenwerking met de gemeente ’s-Hertogenbosch benaderden we veertien grote gemeenten in Nederland en brachten de meest vernieuwende en effectieve CO2-reductiemaatregelen in kaart. Het onderzoek geeft concrete voorbeelden van maatregelen op verschillende gebieden, van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen tot duurzame inkoop. 

De grootste besparingen 

We deelden de maatregelen van gemeenten in op zes verschillende thema’s:

• Elektriciteit
• Huishoudens
• Commerciële en publieke dienstverlening
• Industrie
• Mobiliteit
• Inkoop

Voor veel gemeenten zit het meeste energieverbruik in huishoudens, mobiliteit en commerciële en publieke dienstverlening. Deze thema's lenen zich dan ook het best voor energiebesparingen en effectieve maatregelen om de energietransitie te volbrengen. Voorbeelden van maatregelen zijn wijken van het aardgas af halen, het aanleggen van milieuzones in de stad voor duurzamere mobiliteit en het verlenen van subsidies aan energiecoöperaties. 

Meer dan alleen maatregelen

Inzetten van het stedelijk netwerk blijkt de belangrijkste succesfactor te zijn voor effectieve maatregelen om de energietransitie uit te voeren. Daarbij ondersteunen het bedrijfsleven, ontwikkelaars, kennisinstellingen, en eventueel burgers, elkaar bij het versnellen van de energietransitie. Gemeenten hebben een cruciale rol om burgers proactief te laten participeren en initiatieven te faciliteren. Het slagen van maatregelen hangt af van draagvlak, betrokkenheid en participatie en het slim inzetten van bestuurlijke en beleidsmatige instrumenten. 

Samenwerking is cruciaal

De studie laat zien dat al veel gemeenten actief haar rol pakken in de energietransitie. Het delen van kennis en ervaring kan meerwaarde opleveren voor andere gemeenten. Alleen samen realiseren we de energietransitie. Dus laten we vooral van elkaar leren om Nederland duurzaam te maken!

Download hier het onderzoek: Best practices in CO2-reductie gemeente ‘s-Hertogenbosch.