Visualiseren van data

Een goede visualisatie van data kan enorm kan helpen bij het creëren van begrip en inzicht. Maar, zoals vorige week bleek bij het in beeld brengen van de lonen in het onderwijs in het NOS journaal, is het maken van een goede visualisering van data niet altijd zo makkelijk als het lijkt. Ondanks dat ik dagelijks data visualiseer, blijft dit voor mij ook een zoektocht. Ik weet uit ervaring dat meningen sterk uiteenlopen als het aankomt op het indelen en opmaken van rapporten. Dit maakt het extra complex om tot een breed gedragen rapport te komen. Gelukkig kunnen de meeste rapportgebruikers zich vinden in het uitgangspunt dat een rapport intuïtief, simpel en betrouwbaar moet zijn.

Een rapport is intuïtief als de gebruiker in één oogopslag weet waar hij is en waar hij naartoe kan. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de locatie waar de gebruiker van het rapport zich als eerst op focust. Dit is vaak links-bovenin. Hier houd ik in mijn rapport rekening mee. Op het moment dat dit de eerste visualisatie is die iemand ziet, is het belangrijk een beeld te schetsen van de informatie op deze pagina, ik gebruik deze visualisatie als een soort van samenvatting. Om deze zo laagdrempelig mogelijk te maken, kies ik ervoor om nog geen informatie op detailniveau te laten zien. Deze verdiepingsslag kan dan in de aangrenzende visualisatie worden weergegeven. Door deze opbouw door je hele rapport aan te houden, wordt het voor de gebruiker makkelijk om snel de juiste informatie te vinden. Als hij de ene pagina begrijpt, dan begrijpt hij de volgende ook.

Het is een uitdaging om informatie zo eenvoudig mogelijk te visualiseren. Dit kun je doen door eenvoudige grafieken te gebruiken, zoals een lijndiagram of een staafdiagram. Als het om grote hoeveelheden data gaat op detailniveau, gebruik ik soms een tabel als begin-visualisatie. Naast de gekozen visualisatie heeft de opmaak veel invloed op je rapport. Om de focus te leggen op de relevante informatie verwijder ik al het andere daaromheen. Zo benoem ik dingen één keer. Het is niet nodig om in een legenda of label een uitleg te geven waar je naar kijkt als dit ook duidelijk in de titel staat. Door niet te veel kleuren te gebruiken, kan ik met de kleuren die ik gebruik focus aanbrengen. Op het moment dat achtergrondlijnen of assen niks toevoegen, haal ik ze weg. Ook beperk ik de hoeveelheid data die ik visualiseer, stel dat ik data heb over de afgelopen 5 jaar dan laat ik deze niet alle 5 zien. Ik selecteer de relevantste periode en voeg filters toe. Hierdoor heeft de eindgebruiker zelf dan nog wel de mogelijkheid om zelf een andere periode te selecteren.

Tot slot heb je invloed op de betrouwbaarheid van het rapport door de manier waarop je het rapport opmaakt. Zo let ik er altijd op of de Y-as van een grafiek wel op nul begint. Gebruikers van een rapport hebben het vaak niet door als deze op een hoger aantal begint, waardoor informatie verkeerd kan worden geïnterpreteerd.

Bij een interactief rapport let ik er op of alle maanden worden gevisualiseerd, ook als er geen gegevens zijn voor één maand. Op het moment dat maar een selectie van de maanden wordt gevisualiseerd, ontstaat de kans dat de gebruiker onterecht denkt naar andere maanden te kijken.

Ook vermijd ik scrollbalken. Op het moment dat de gebruiker moet scrollen om de andere resultaten te zien, loop je het risico dat de gebruiker niet doorheeft dat hij nog niet alle resultaten ziet.

Het blijft een zoektocht om data zo goed mogelijk te visualiseren, dat houdt het ook leuk. Mocht je ideeën tegen me aan willen houden, neem dan vooral contact op!