Wmo ‘abo-tarief’ moet van tafel

De tekorten op de Wmo in Apeldoorn liggen ettelijke miljoenen euro’s hoger dan waar in de Voorjaarsnota vanuit was gegaan. Toen ging het college nog uit van een tekort van zo’n zes miljoen euro. Het verwachte tekort is inmiddels opgelopen tot 9,5 miljoen euro. De grootste boosdoener is de aanzuigende werking van het Wmo-abonnementstarief. Apeldoorn gaat in ‘Den Haag’ lobbyen om het abonnementstarief af te schaffen of bij te stellen.

Forse groei

Alleen al voor de hulp in het huishouden komt de gemeente aan het einde van het jaar uit op een groei van het aantal nieuwe cliënten van zestig procent. Volgend jaar zal dat afzwakken naar een groei van twintig procent, zo schrijft het college aan de raad. Ook voor andere Wmo-maatwerkvoorzieningen zoals begeleiding, woon- en vervoersvoorzieningen is sprake van een forse groei van het aantal nieuwe cliënten.

Fel tegenstander

Apeldoorn is altijd fel tegenstander geweest van de invoering van het Wmo-abonnementstarief, omdat zij de aanzuigende werking vreesde. ‘Het college stelt vast dat die zich nu ook in alle hevigheid voordoet’, aldus het college in zijn brief aan de raad. In veel gemeenten is sprake van een aanzuigende werking. Eerder zagen onder meer de Drechtsteden, Kampen, Oldenzaal en Zwijndrecht een toename van het aantal Wmo-cliënten. Volgens het Apeldoornse college lijkt de vraag naar Wmo-maatwerkvoorzieningen die onder het abonnementstarief gelden in Apeldoorn echter meer te stijgen dan elders in het land.

Financieel onaantrekkelijk

Dat komt onder meer omdat Apeldoorn tot 1 januari dit jaar, toen het Wmo-abonnementstarief voor maatwerkvoorzieningen is ingevoerd, de hoogst mogelijke inkomensafhankelijke eigen bijdrage hanteerde. Voor mensen met een hoger inkomen werd een beroep op de huishoudelijke hulp financieel onaantrekkelijk gemaakt. Vanaf 1 januari geldt een inkomensonafhankelijke bijdrage van 17,50 euro per vier weken, waardoor het ‘lonend’ is om alsnog bij de gemeente aan te kloppen, in plaats van zelf op de particuliere markt een hulp in te huren. Ook de vergrijzing speelt Apeldoorn meer parten dan in andere gemeenten, aldus het college. Tot slot heeft een aantal gemeenten de huishoudelijke hulp in een algemene voorziening ondergebracht. Daarvoor geldt pas vanaf januari 2020 het Wmo-abonnementstarief. Deze gemeenten zullen vanaf dat moment met de effecten worden geconfronteerd.

Lobby

Het kan en mag niet zo zijn dat de financiële effecten van de oplopende kosten in het sociaal domein door de invoering van het Wmo-abonnementstarief ‘ten koste gaan van de zwaksten in onze samenleving’, aldus het college in zijn raadsbrief. Het gaat ‘onverminderd door’ met de lobby het abonnementstarief bij te stellen of af te schaffen. Dat doet het via onder meer de VNG, de G40 en via de politieke lijnen in de Kamer en op de departementen.  

Landelijke monitor

Naar verwachting komt het ministerie van VWS volgende maand met de eerste landelijke monitor naar de effecten van het Wmo-abonnementstarief. Dat moet een kwalitatief beeld opleveren van de ontwikkelingen vanaf januari. Volgend jaar september verschijnt het kwantitatieve onderzoek over heel 2019.