Veel ambtenaren willen switchen

Dit blijkt uit een enquête die Binnenlands Bestuur deze zomer hield. 687 ambtenaren, voor het leeuwendeel werkzaam bij gemeenten, vulden de vragenlijst in. Twee van de drie deelnemers waren mannen.

 

Niet alle ambtenaren die voornemens zijn komend seizoen een andere baan te zoeken, doen dat omdat ze hun werk niet leuk vinden: 76 procent van de respondenten is tevreden met de huidige baan. Er zijn zorgen of het werk ook leuk blijft: ‘Ik heb het uitstekend naar mijn zin, maar de druk is groot en ik maak me zorgen over de aanstaande ronde van bezuinigingen. De vraag is of ik mijn baan houd, of het werk net zo leuk blijft en of de druk niet nog groter wordt’, licht een beleidsmedewerker toe.

 

Vrouwen hebben het overigens iets vaker naar hun zin dan mannen: 79 procent om 75 procent. Het ‘ín’ zijn voor een nieuwe baan blijkt niet vooral een wens te zijn van jonge(re) ambtenaren. In totaal zeggen 270 respondenten ‘het voornemen’ te hebben een andere baan te gaan zoeken. Onderverdeeld in leeftijdsgroepen van 20-35, 36-45, 46-55 en 56-65 jaar zijn dat er respectievelijk 68, 80, 87 en 35.

 

Uitdienen

 

Degenen die naar het bedrijfsleven willen verkassen, verwijzen vaak naar de bezuinigingen als reden. ‘Als het brandt, moet je blussen, maar waar het Rijk nu mee bezig is, daar schaam ik me voor. Ook de wijze waarop over ambtenaren wordt gesproken ervaar ik als beledigend.’ Een andere respondent: ‘Door de bezuinigingen ben je als ambtenaar standaard de gebeten hond. Hier ben ik wel klaar mee. Vandaar de stap naar het bedrijfsleven.’ Anderen zien daarentegen kansen: ‘Juist nu geen extern personeel aangenomen mag worden, is de kans groter om door te schuiven.’

 

De kans daadwerkelijk een nieuwe baan te veroveren wordt niet al te hoog ingeschat: 20 procent acht de kans op een andere baan ‘zeer reëel’, 63 procent ‘enigszins reëel’ en 17 procent denkt dat het ‘niet reëel’ is. Een beleidsmedewerkster schrijft dat het haar al enige tijd duidelijk is dat dit begrotingsjaar de arbeidsmarkt potdicht zit. ‘Als dat in 2012 niet anders blijkt, zal ik een poging doen de overstap te maken naar het bedrijfsleven.’

 

Een andere beleidsmedewerker die graag een andere baan wil, uit zijn frustratie: ‘We moeten bezuinigen en het aantal fte verminderen, tegelijkertijd zie ik dat gewoon externen worden aangenomen. Dat is mijns inziens niet uit te leggen.’ De ambtenaar constateert ook dat ‘ouderen die maximaal in hun schaal zitten leuke functies bezet houden’. Vooral oudere ambtenaren achten de kans op een andere baan klein: ‘Op mijn leeftijd kan je met 53 jaar, na 25 jaar overheidsdienst bijna niet meer overstappen naar het bedrijfsleven’, vermeldt een reactie.

 

En er zijn nog somberder geluiden: ‘Als senior ben je met 61 jaar bedrijfseconomisch afgeschreven. Je moet je tijd uitdienen en hoewel ik redelijk ben uitgekeken op mijn baan zie ik voor de laatste 1,5 jaar geen mogelijkheden nog te veranderen.’ F. van Drielen meldt: ‘Door mijn leeftijd wordt het moeilijk een andere baan te vinden. De overheid “doet er alles aan” om de werkgevers te motiveren oudere medewerkers aan te nemen, maar doet dit zelf niet.’

 

Doorwerken

 

Eén op de vijf respondenten meldt dat het hem of haar tijdens de vakantie niet gelukt is mentaal ‘los’ te komen van het werk. Bart Claessen, wiens werkgever de gemeente Maastricht is: ‘Als landschapsarchitect ben ik altijd met mijn vak bezig. Ik verzamel op vakantie foto’s van goede en slechte voorbeelden.’

 

Bijna zeven van de tien ambtenaren zeggen tijdens hun vakantie het werk juist volledig te hebben losgelaten: 67 procent. ‘Kwestie van zorgen voor een goede overdracht en vertrouwen hebben in je medewerkers’, licht een leidinggevende ambtenaar toe. J. Aerts, beleidsmedewerker in Utrecht: ‘Ik wil alleen op de hoogte gehouden worden als onverhoopt een directe collega zou overlijden.’

 

Infographics: Ymke Pas

65 procent zegt gedurende de vakantie helemaal niet te werken. Tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers is er geen verschil. ‘Als ik vakantie heb, heb ik vakantie. We moeten niet allemaal denken dat we onmisbaar zijn. Ze kunnen best even zonder mij’, meldt Teus Kortlever, werkzaam bij de gemeente Oosterhout.

 

Voor sommigen is niet-werken tijdens de vakantie een principieel punt. Beleidsmedewerker E. van den Berg: ‘Als ik op wat voor een manier dan ook zou doorwerken dan ligt naar mijn gevoel op termijn een burn out op de loer. Voorkomen is beter dan genezen.’

 

Veel ambtenaren maken onderscheid tussen ‘echt’ op vakantie zijn of alleen een weekje vrij zijn. ‘Als ik in het buitenland ben dan check ik geen e-mail, maar ben ik gewoon een weekje vrij thuis dan wel’, schrijft beleidsmedewerker Joke Welsink van de provincie Zuid-Holland. Beleidsmedewerker David van Dijk constateert dat ‘het in de loop van de jaren steeds vanzelfsprekender wordt gevonden dat je ook buiten de werkuren zonder meer beschikbaar bent voor de organisatie. De druk om tijdens je vakantie te werken neemt toe.’

 

Ook voor Margreet Anceaux, beleidsmedewerker van de gemeente Rotterdam was doorwerken noodgedwongen in verband met langdurige afwezigheid van naaste collega’s; ‘normaal kijk ik tijdens vakanties niet of zeer incidenteel naar e-mail.’ Wie tijdens de vakantie nog wel wat aan werk doet, vindt dat lang niet altijd vervelend. Er zijn er die juist de mail verwerken zodat ‘na de vakantie de werkdruk niet onmiddellijk te hoog wordt’.

 

Zo schrijft een mannelijke ambtenaar in zijn toelichting: ‘E-mail checken tijdens mijn vakantie is plezierig. Omdat de bulk op de eerste werkdag er dan niet is en omdat de belangrijkste onderwerpen dan niet onbekend blijven.’ Rik Boers, stafambtenaar bij de provincie Gelderland: ‘Een beetje je mail bijhouden scheelt een boel ellende.’

 

Verantwoording 702 mensen vulden de enquête in, via binnenlandsbestuur.nl en via onze nieuwsbrief. Daarvan gaven 687 mensen aan bij de overheid te werken. Er kon ook een (anonieme) toelichting worden ingevuld.