Ultimatum aan gemeenten: ‘Kom op met jeugdgeld’

De bonden zijn het zat. In een ultimatum roepen zij alle gemeenten en gemeentekoepel VNG op het extra geld dat zij van het rijk voor de jeugdzorg krijgen, daar ook daadwerkelijk aan te besteden. En niet aan het dichten van begrotingsgaten.

Landelijke tarieven

Daarnaast eisen de bonden dat de aanbevelingen worden overgenomen uit de onlangs verschenen nota ‘Toekomst Jeugd – De Samenvatting’. Daarin staat onder andere dat het aantal aanbieders moet worden beperkt en dat landelijke, kostendekkende tarieven moeten worden vastgesteld. Jeugdhulpprofessionals moeten daarnaast als ‘stevige poortwachters’ gaan werken. De aanbevelingen zijn opgesteld door inhoudelijke experts, hulpverleners, ervaringsdeskundigen, toezichthouders en vakbonden.

Loonsverhoging

De 1,9 miljard euro gemeenten dit en volgend jaar extra van het rijk krijgen, moet worden gebruikt voor loonsverhoging van de medewerkers in de jeugdzorg, stellen de bonden FNV Zorg & Welzijn, CNV Zorg & Welzijn en FBZ. Het extra rijksgeld voor 2022 (1,6 miljard euro) moet daarnaast specifiek voor de jeugdzorg worden geoormerkt, eisen de bonden in hun ultimatum. Het ultimatum is ook aan demissionair minister Paul Blokhuis (VWS, jeugdzorg) en aan de werkgevers (Jeugdzorg Nederland) gestuurd. Het extra rijksgeld ‘dreigt nu voor een groot deel op te gaan aan andere tekorten bij gemeenten en zaken zoals administratie en inkoopprocessen in plaats van betere arbeidsvoorwaarden voor werknemers’, aldus de bonden.

Acties

‘De jeugdzorg in Nederland kan geen minuut langer meer wachten op structurele verbeteringen, maar werkgevers, rijk en gemeenten kijken nog steeds de andere kant op’, stellen de bonden in een schriftelijke verklaring. Directe aanleiding voor het ultimatum zijn de recent stukgelopen cao-onderhandelingen. De bonden geven gemeenten en werkgevers tot 10 november de tijd om alsnog met concrete toezeggingen over de brug te komen. Als er dan geen goed bod op tafel ligt, volgen acties. De bonden eisen een loonsverhoging van 2 procent voor dit jaar en van vijf procent in 2022.

Verbijsterend

‘Wij vinden dat de ruim 32.000 werknemers in de jeugdzorg dat enorme bedrag (1,9 miljard, red.) terug moeten zien in een goede cao. Werkgevers stellen zich passief op en doen er nauwelijks iets aan om ervoor te zorgen dat dat geld hun kant uitkomt. Verbijsterend om te zien dat ze hun werknemers zo in de kou laten staan’, stelt Albert Spieseke van CNV Zorg & Welzijn. De bonden benadrukken nog eens dat de werkdruk hoog is en er mede daardoor veel medewerkers vertrekken of uitvallen. Ook de regeldruk en het gebrek aan waardering breekt de jeugdhulpmedewerkers op.

Onzinnige zorg

Verbetering van de arbeidsvoorwaarden is eveneens een aanbeveling uit Toekomst Jeugd – De Samenvatting. Daarin worden ook aanbevelingen gedaan over inhoud en reikwijdte van de jeugdhulp, de bekostiging, de organisatie en de rol van gemeenten en rijk. Zo moet structureel worden geïnvesteerd in preventie en de jeugdhulp ook na het achttiende levensjaar beschikbaar blijven. Jeugdhulpprofessionals moeten meer kostenbewustzijn worden en kennis hebben van ‘wat wél en niet zinnige jeugdhulp is’. Het is hard nodig dat ‘de jeugdhulp zelf de reikwijdte van de jeugdhulp inperkt en zich ontdoet van onzinnige zorg’, aldus Toekomst Jeugd. Als het zover is, kunnen zij als ‘stevige poortwachter’ worden ingezet.

Deltacommissaris

Er moet een brede Raad voor de Jeugd en een Deltacommissaris Jeugd & Gezin komen. Deze moet ‘doorzettingsmacht en uitvoeringskracht’ krijgen. Om ten eerste de basisinfrastructuur goed op orde te krijgen, zodat van daaruit de jeugdhulp structureel kan worden verbeterd. De Raad voor de Jeugd moet de inhoudelijke lijn bewaken en de Deltacommissaris moet zorgen dat de benodigde vitale basisinfrastructuur wordt aangelegd.