En nu transformeren…!

Het sociale domein is sterk in beweging naar aanleiding van de drie decentralisaties. Door de komst van de Participatiewet stopt de instroom in de sociale werkvoorziening en beperkt de Wajong zich tot volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. Gemeenten moeten een voorziening voor beschut werken inrichten en sociale partners en Rijk hebben afgesproken dat er 125.000 extra banen komen. De 35 regionale Werkbedrijven vervullen daarbij een belangrijke rol.

Vragen over de toekomst

Gemeenten en Sw-bedrijven bezinnen zich op de toekomst. Hierbij spelen vragen als: 

• Welke gevolgen hebben de afnemende Sw-budgetten en herallocatie van re-integratiebudgetten voor de dienstverlening en voorzieningen in de gemeente?
• Wat betekent dit voor de dienstverlening van de sociale dienst en het Sw-bedrijf?
• Hoe ziet de transformatie van het Sw-bedrijf er uit?
• Wat is de optimale governance structuur?
• Hoe blijven we binnen het budgettaire kader?
• Hoe betrekken we de gemeenteraad bij transformatie?
• Hoe beperken we de (bestuurlijke) risico’s?

Mogelijke scenario’s voor de Sw

Er zijn verschillende scenario’s mogelijk. Naast de ontmanteling van Sw-bedrijven is ook een smalle variant denkbaar. Daarbij richt het Sw-bedrijf zich volledig op beschut werken en beëindigt alle andere taken. Gemeenten kunnen dan zelf of via private ondernemers bijvoorbeeld de groenvoorziening uitvoeren.

In een brede variant transformeren sociale dienst en Sw-bedrijf tot een lokale of regionale uitvoeringsorganisatie die alle uitvoerende taken van de Participatiewet oppakt: van werkgeversbenadering tot arbeidsmatige dagbesteding. Gemeenten voeren de regie.

Bij deze scenario’s horen consequenties voor de bestuurlijke relaties, eigendomsverhoudingen en de sturing en beheersing. Uiteraard moet dat passen in de samenwerkingsovereenkomsten van overheid en sociale partners op het niveau van de 35 arbeidsmarktregio’s. Daarbij komt het aan op werkbare afspraken over concrete instrumenten en arbeidspool.

Nieuw en innovatief

Bij de inrichting van de inclusieve arbeidsmarkt spelen nieuwe vormen van sociaal ondernemerschap en innovatie op het sociaal domein een belangrijke rol. Zoals: 

• sociale ondernemingen,
• koppeling met onderwijs en arbeidsmarkt,
• werken in de wijk (wijkcoöperatie),
• nieuwe vormen van arbeidsmatige dagbesteding,
• sociale teams die zorg en welzijn combineren met werk.

Afgewogen en uitvoerbare besluiten 

• Hoe zien de scenario’s, business cases en transformatie er in uw geval uit?
• Wat kunt u in stand houden en waar zit de vernieuwing?
• En hoe betrekt u de verschillende stakeholders (GR, gemeenteraden, regio, etc.) bij de uiteindelijke keuze voor een bepaald scenario?

Het is belangrijk om bij de uitwerking en invulling van de verschillende varianten de diverse onderdelen niet als aparte trajecten, maar altijd in samenhang te benaderen, met oog voor: 

• De positie van (oud) werknemer van de Sw
• Aansluiting bij de doelstellingen uit het nieuwe collegeprogramma
• Een bedrijfsvoering die op orde is
• Een duurzaam gezonde financiële situatie

Doorrekenen en implementeren

Die zorgvuldigheid bij de doorrekening en de daaropvolgende implementatie zorgt voor inzicht, duurzaamheid en draagvlak: 

• Inzicht in toekomstmogelijkheden voor gemeenten en Sw-bedrijven;
• Objectieve scenariobeschrijving, cijfermatig onderbouwd, inclusief bestuurlijke modellen;
• Handvatten om in een gezamenlijk proces tot gedragen besluitvorming te komen;
• Een transformatie die duurzaam is, gestoeld op draagvlak maar ook daadkrachtig wordt uitgevoerd.

Meer weten

Wilt u meer weten of bent u benieuwd naar de scenario’s en transformatie voor uw gemeente? Voor meer informatie kunt u vrijblijvend contact opnemen met Bert Otten – b.otten@radaradvies.nl of Anton Revenboer – a.revenboer@radaradvies.nl.