Meer duidelijkheid over noodsteun zzp'ers

De contouren van de noodsteunregeling voor zelfstandig ondernemers zijn afgelopen vrijdag duidelijk geworden. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) wil de regeling zo snel mogelijk in werking stellen en vraagt gemeenten daarom om de regeling voorlopig tegen de wet in uit te voeren in anticipatie van een wettelijke grondslag. Het ministerie biedt ook een ‘Toolkit Tozo’ aan, die moet helpen bij de uitvoering, en versoepelt twee regels van de Participatiewet.

Aan de slag
Een aantal gemeenten was al begonnen met het uitkeren van voorschotten aan zelfstandig ondernemers die getroffen zijn door de coronacrisis. Vrijdag gaf het ministerie van SZW meer duidelijkheid over hoe de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (ook wel Tozo genoemd) eruit gaat zien, zodat alle gemeenten ermee aan de slag kunnen. Ook werd bekend gemaakt hoeveel geld elke gemeente krijgt uit de pot van 250 miljoen euro om voorschotten te verstrekken. Amsterdam staat daarbij bovenaan met ruim 16 miljoen euro, gevolgd op enige afstand door Den Haag en Rotterdam die respectievelijk 8.6 en 7.9 miljoen krijgen.

Snelheid
In een brief aan de Tweede Kamer legt staatssecretaris Tamara van Ark (SZW, VVD) uit dat de nadruk ligt op snelheid in de uitvoering van de regeling. Dat betekent dat misbruik mogelijk minder goed ondervangen kan worden. Ook worden de toets op het inkomen van de partner en de vermogenstoets ten behoeve van snelheid achterwege gelaten. Hierdoor kunnen er situaties ontstaan waarin mensen die de regeling eigenlijk niet nodig hebben, er toch recht op hebben, geeft Van Ark toe. Ze vraagt ondernemers dan ook om alleen een beroep op de regeling te doen als het écht nodig is.

Toolkit
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) biedt gemeenten samen met de VNG en Divosa (vereniging van gemeentelijk directeuren in het sociaal domein) een Toolkit Tozo aan. De toolkit bevat onder andere een uitgebreide handleiding voor gemeenten die dinsdag 1 april beschikbaar komt. Verder is de website krijgiktozo.nl geopend, waar ondernemers zelf kunnen zien of ze recht hebben op de regeling, waardoor de gemeentelijke uitvoering ontlast wordt. Voor de uitvoering van de Tozo stelt het ministerie in totaal 3,8 miljard euro beschikbaar.

Contra legem
Omdat er nu nog geen wettelijke grondslag is om de toetsen niet uit te voeren, vraagt de staatssecretaris gemeenten om de regeling 'contra legem' (tegen de wet in) uit te voeren, in afwachting van de officiële goedkeuring van de regeling. Ook op twee gebieden binnen de Participatiewet krijgen gemeenten tussen 1 maart en 1 juni ruimte om niet-wetsconform te handelen. Voor jongeren die een aanvraag voor bijstand doen, hoeft de zoekperiode van vier weken niet altijd aangehouden te worden. Normaal gesproken moet in die periode werk worden gezocht en mogen er nog geen uitkeringen of voorschotten worden verstrekt. Ook het toekennen van loonkostensubsidies wordt tijdelijk soepeler geregeld, zodat mensen met een arbeidsbeperking zo veel mogelijk hun werk kunnen behouden.

Terugvorderen
Wel moeten ondernemers aantonen dat ze vóór de aankondiging van de regeling, op 17 maart om 18.45 uur, bij de Kamer van Koophandel ingeschreven stonden. Ook moeten ondernemers verklaren dat ze 1225 uur op jaarbasis aan hun onderneming werken. Daarnaast moet het verlies van inkomen daadwerkelijk een gevolg van de coronacrisis zijn. Als later blijkt dat de ondernemer toch geen recht had op de regeling, kan de gemeente de bijstand terugvorderen en mogelijk een boete opleggen.