Minister Dekker dreigt met ingrijpen jeugdbescherming

Brabant wordt onder verscherpt toezicht geplaatst. Het gaat om zowel de gemeenten als de gecertificeerde instellingen. De zorg aan kwetsbare kinderen die jeugdbescherming nodig hebben, is niet op orde. Dit heeft minister Sander Dekker (rechtsbescherming) opgedragen aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Daarnaast overweegt hij in te grijpen als de Brabantse gemeenten niet doen wat ze wettelijk moeten doen: zorgen dat kwetsbare kinderen kunnen rekenen op een jeugdbeschermer.

Cliëntenstop

Dat stelde Dekker (VVD) dinsdagavond in een Kamerdebat over de jeugdzorg, dat onder meer ging over de recente problemen bij twee van de drie Brabantse Gecertificeerde Instellingen (GI’s, jeugdbeschermers). Afgelopen vrijdag maakte JBB bekend per maandag een cliëntenstop voor minimaal drie maanden in te voeren. Inmiddels is duidelijk dat ook de William Schrikker Stichting tijdelijk geen nieuwe kinderen in Oost-Brabant aanneemt. Dekker richtte zijn pijlen in het debat vooral op JBB.

 

Onaangenaam verrast

Hij was ‘onaangenaam verrast’ over de cliëntenstop van JBB. ‘Die viel me rauw op het dak. JBB had eerder aan de bel moeten trekken.’ Hij stelde geïrriteerd en boos te zijn dat de instelling de situatie zo heeft laten escaleren. ‘Als er zulke grote problemen zijn, neem je contact op met de wethouders of de minister. Dat is niet gebeurd.’ Volgens Dekker wist ook de Jeugdautoriteit en de IGJ niet dat de situatie zo beroerd was. Wel wist hij dat er een conflict is over de tarieven tussen de Brabantse gemeenten en alle in Brabant werkzame GI’s. De Jeugdautoriteit bemiddelt daarin. ‘Wethouders moeten eindelijk eens een punt zetten achter die oeverloze discussie over tarieven. Dit is waarom je als stelselverantwoordelijke af en toe bij gemeenten moet ingrijpen.’ En de jeugdbeschermers moeten op hun beurt niet klagen over te lage tarieven. ‘Dan zeg ik tegen hen dat ze geen handtekening onder een contract hadden moeten zetten.’

 

Minister wordt niet geloofd

Een deel van de Kamer – waaronder PvdA, GroenLinks en SP – had geen begrip voor de uitbarsting van Dekker. Ze geloven ook niet dat Dekker geen weet had van de problemen. ‘De signalen zijn niet nieuw. Sinds 2018 zijn er talloze brandbrieven geschreven’, aldus Attje Kuiken (PvdA). Ook rijksambtenaren zijn van de problemen op de hoogte, stelde het Kamerlid. Daarnaast hebben de Inspecties van Gezondheidszorg en Jeugd en Justitie en Veiligheid regelmatig via alarmerende rapporten aan de bel getrokken, brachten de drie Kamerleden de minister in herinnering. En omdat de Jeugdautoriteit bij drie GI’s heeft bemiddeld, waarvan er inmiddels twee zijn omgevallen (Intervence en Briedis), had de ‘minister op zijn minst pro-actiever moeten zijn’, stelde Peter Kwint (SP). Het ‘jij-bakken’ van de minister richting JBB en de Brabantse jeugdwethouders irriteerde hem mateloos.

 

Crisisorganisatie

Er wordt gewerkt aan een oplossing voor de cliëntenstop in Brabant, liet de minister aan de Kamer weten. Er is een crisisorganisatie opgezet en er zijn afspraken gemaakt om voor kinderen die dat nodig hebben zo snel mogelijk een jeugdbeschermer beschikbaar te hebben. Er wordt onder meer een tijdelijke pool van extra professionals in het leven geroepen. De opnamestop van JBB geldt overigens niet voor spoedzaken en jeugdreclassering, meldde Dekker dinsdagavond.

 

Groot verloop

Voor de lange termijn zijn andere oplossingen nodig, die voor meer jeugdbeschermers gelden. Er is bij veel GI’s sprake van een te hoge caseload, groot personeelsverloop en hoog ziekteverzuim. Onder meer JBB en Jeugdzorg Nederland pleiten voor een verlaging van de caseload van 25 procent en de invoering van een landelijk tarief, dat ook met een kwart moet worden verhoogd. Dekker voelt niets voor een landelijk gestandaardiseerd tarief, zo stelde hij tijdens het debat.

 

Landelijk inkopen

De problemen in de jeugdbescherming laten volgens Dekker de noodzaak zien tot de wettelijke verplichting om bepaalde zorgvormen bovenregionaal of zelfs landelijk in te kopen. Het advies van de Raad van State over het wetsvoorstel dat dit gaat regelen, ligt net bij het kabinet. Het is niet zeker wanneer de Wet verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen bij de Kamer wordt ingediend. Het toezicht op de GI’s moet ook worden verbeterd, vindt Dekker.

 

De Kamer besloot dinsdagavond nog voor het zomerreces van 8 juli een zogeheten tweeminutendebat over de jeugdzorg te houden. Tijdens zo’n plenair debat kunnen moties worden ingediend.

 

 

Aanvulling woensdag 23 juni, 12 uur

In een eerdere versie van dit artikel stond dat Jeugdbescherming Brabant (JBB) onder verscherpt toezicht wordt gesteld door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Dit moet heel Brabant zijn. Het is echter niet duidelijk wat minister Dekker met ‘Brabant’ bedoelt: alle in Brabant werkzame Gecertificeerde Instellingen (GI’s), de jeugdhulpregio’s (de gemeenten) of de GI’s èn de jeugdhulpregio’s. Vragen hierover zijn voorgelegd aan de woordvoerder van de minister. Zodra Binnenlands Bestuur een reactie heeft, wordt dit bericht aangevuld.  

De IGJ geeft desgevraagd ook geen uitsluitsel over wat precies onder ‘Brabant’ moet worden verstaan. De woordvoerder van de IGJ stelt dat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid de afgelopen periode alle jeugdbeschermingsregio’s hebben bezocht. Een eindrapport verschijnt op korte termijn. Ze verwijst naar een tussenrapportage van november vorig jaar, waarin de Inspecties constateerden dat kwetsbare kinderen nog steeds onvoldoende worden beschermd en dat zij een doorbraak verwachten. Jeugdbeschermers kunnen dat niet alleen, tekenen beide Inspecties aan. ‘Zij hebben de gemeenten nodig, omdat die verantwoordelijk zijn voor voldoende hulpaanbod. Zij hebben zorgaanbieders nodig die deze kinderen zonder vertraging de juiste hulp bieden. En de lokale teams om een rol te vervullen in het directe contact met het gezin. Alleen samen kunnen de partijen zorgen voor passende hulp aan kinderen met een jeugdbeschermingsmaatregel.’ De Inspecties spreken aldus het hele netwerk aan en houden goed in de gaten of die benodigde doorbraak leidt tot passende hulp. Zo nodig grijpen de Inspecties in.

 

Aanvulling vrijdag 25 juni, 12.30 uur

De minister heeft de IGJ gevraagd het toezicht op de gemeenten en de GI’s te intensiveren om de continuiteit van de zorg voor de kinderen te borgen, zo laat de woordvoerder van minister Dekker weten. Het is aan de IGJ om een besluit te nemen over het wel of niet instellen van verscherpt toezicht. Daarnaast is het ministerie in gesprek met de gemeenten om afspraken te maken over verbeteringen.