JeugdGGZ naar Gemeenten 'gaat niet gebeuren'
Nu hoor ik geluiden over gemeenten, waar het wemelt van buurtteams, regieteams, SamenDoenteams, sociale teams, al dan niet naast elkaar, al dan niet met de opdracht om te ‘fuseren’ of ‘samen te werken’. Maar hoe doe je het dan?
“Dat gaat niet gebeuren”. Zei de beleidsmedewerker in de GGZ zeer beslist bij wie ik op bezoek was om mij te oriënteren op de voor mij onbekende wereld van jeugdzorg en jeugdGGZ. We hadden het over jeugdGGZ die met andere zorgvormen mee zou overgaan naar gemeenten.
Ik was toen (januari 2011) gaan werken bij de Opvoedpoli. Die verknoopt jeugdzorg en jeugdGGZ - en nog meer - met elkaar om integraal kind en gezin te steunen. Een radicale innovatie in het organiseren van zorg.
Het duurde maanden voordat ik überhaupt doorhad wat het verschil tussen jeugdzorg en jeugdGGZ was. Kwam er achter dat dat mijlenver van elkaar lag, doorsneden door schotten, verschillende financieringen, verschillende (semi) publieke uitvoeringsorganisaties, verschillende wetgeving, dito protocollen en professionals. Mijn collega’s meldden me echter wel dat er zo’n 70% overlap was tussen die twee werelden. Het rijk tracht een en ander aaneen te smeden. Om het vervolgens in handen te leggen van gemeenten. Want nu ‘doen’ provincies het ene en zorgverzekeraars het andere. Niet dat die er veel verstand van hebben, maar ze financieren het. Iedereen vond dat het anders moest. Nieuwe initiatiefnemers gingen jaren geleden al aan de slag met de grote verandering die moest komen. Bestaande organisaties wachtten het nog af. Het verzet is nu giga. Hoofdargument: ‘de knip’ bij 18 jaar. Dat mocht niet. Verder: ‘de knip’ tussen somatische en geestelijke zorg voor kinderen. Fout!
Jeugdwet is toch gekomen, inclusief jeugdGGZ. Oef.
Nu hoor ik geluiden over gemeenten, waar het wemelt van buurtteams, regieteams, SamenDoenteams, sociale teams, al dan niet naast elkaar, al dan niet met de opdracht om te ‘fuseren’ of ‘samen te werken’. Maar hoe doe je het dan? Je kunt er moeilijk één mega organisatie van maken. Per regio of zo? Gemeenten staan voor dilemma’s en dreigen de huidige complexiteit om te zetten in nieuwe complexiteit. Over tien jaar moet het dan wéér ’anders’.
In Amsterdam is een mooi initiatief. Een digitale ‘portal’ is per heden in de lucht waar de beste professionals van alle ‘erkende’ jeugd/GGZorganisaties zich individueel kunnen voorstellen met naam, foto, specialisme en eigen e-mailadres. Zie www.sam-amsterdam.nl.
Inwoners kunnen zo zelf op deze ‘marktplaats’ uitzoeken bij welke persoon ze hun zorgvraag neerleggen. Dat kan snel, zonder teamoverleg, spreekuren en indiceer-gedoe. Het kan zorgmijders verleiden om nu toch een stap te doen. Elke gekozen professional is goed in staat om te beoordelen hoe, en door of met wie, de vraag kan worden opgepakt. Flexibele samenwerking rondom en met het gezin (maatwerk) in plaats van stijve ‘convenanten’ tussen besturen. Is de zorgvraag opgelost, dan betaalt de gemeente achteraf gewoon op uurbasis (vanaf 2015, is het idee, op uurbasisi; nu is financiering nog even een gezamenlijke puzzel). Gemeente neemt haar inwoners serieus en borgt zo de vrije zorgkeuze, een Europeesrechtelijke eis. Natuurlijk zijn er overgangsproblemen. Maar het uitgangspunt is het kind, het gezin. En daar gaat het om.
Mechtild Rietveld
Meer columns van Mechtild Rietveld leest u hier.
Reacties: 7
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Tuurlijk de gemeente is niet voldoende toegerust om sturing te geven aan jeugd-ggz...,maar dat geldt in ieder geval ook voor de jeugdzorg. Ik heb zelf meerdere posities gehad in de jeugdzorg, van lichte zorg tot het justitiële zorg. En heb in het verleden met de verantwoordelijke Haagse ambtenaren en/of provinciale ambtenaren overleg gehad over de kwaliteit van de jeugdzorg. Maar ook dat was altijd behelpen, omdat 9 van de 10 ambtenaren alleen vanuit het boekje 'het veld' kennen.
Dus ook dat komen we tegen bij de gemeentelijke ambtenaren, een voordeel is straks wel dat de gemeentelijke ambtenaar meer kennis heeft, athans dat mag je eerder van ze verwachten dan van zijn collega in Den Haag of elders, over evt. problematiek rondom plaatselijk jeugd.
En kennis over jeugdggz....ach, met een beetje moeite, leer je binnen 2 jaar wat er allemaal speelt binnen de sector. Bv. dat psychiaters en psychologen o zo vaak vanuit achter hun bureau de cliënt benaderen en helpen...En juist dat moet veranderen. Veel meer inzet van HBO gekwalificeerde professionals die aansluiten bij de wensen van de cliënt en zijn netwerk, maar ook outreachend durven werken als het nodig is. En dat lukt echt niet met alleen wekelijkse therapieën door duur-betaalde wetenschappers! En juist deze mensen hebben in de afgelopen tijd tot aan het hoogste niveau gelobbyd om jeugd-ggz ongemoeid te laten in het hele transitieproces.
Gelukkig is dat in ieder geval niet gelukt. Ik zou zeggen met goede moet de transitie in en over 3 jaar evalueren en evt. bijstellen. Moet lukken!
1. Is de zorg gegrond, van de kinderombudsman
2. De documentaires: Lost boys, lost mother en lost girl, van Margit Balogh
3. Tekortkomingen bij de uithuisplaatsing, van hoogleraar jeugdbescherming Ido Weijers
4. De jeugdzorg gaat fout, van Mr. van Weerd
5. Ik zal nooit meer stout zijn, van Ada Busman
6. Brandpunt nov. 2012: De verloren jeugd van Remzi
7. De jungle van de jeugdzorg, door Truus Barendse
8. De honderden verhalen op Jeugdzorg-Darkhorse en andere sites
Enzovoort, enzovoort. Iedereen die met jeugdzorg te maken krijgt, krijgt er een groot probleem bij.
Jeugdzorgwerkers hebben geen enkele vorm van zelfkritiek, denken alles beter te weten, hebben geen inzicht in eigen handelen, dikken negatieve zaken in dossiers aan, laten positieve zaken weg, verbeteren fouten niet, hebben een enorm gebrek aan werkelijk inzicht, gaan zeer respectloos met mensen om, lappen wetten en regels aan hun laars, schenden privacy-wetten en bewerken rechters om kinderen jarenlang onder toezicht en uit huis geplaatst te houden. En de kinderrechters gaan vrijwel altijd met deze “professionals” mee. De beste tip is dan ook: Vermijd jeugdzorg.
Anders werkt het niet.
Verders: ja, de strekking van mijn column is dat ook jeugdGGZ naar gemeenten moet, samen met andere zorgsoorten. Anders houd je de knip tussen het individuele kind en de rest van het gezin en omgeving. Die knip is ook zeeer ongewenst en willen gemeenten en Jeugdwet nu juist proberen op te heffen. Zodat er ooit een integrale aanpak kan komen. Hoe komen de GGZ-ers nu aan hun klantjes die inderdaad een echt ggz-probleem heb ben? Toch ook via huisarts, school, buurvrouw, oma, google, pegagoog, GGZ-psycholoog, gezinscoach etc. - bijna allen hieronder denigrerend 'geitenwollen sokken' genoemd. Die huisarts en die anderen blijven heus wel alert en blijven ook zien dat er in sommige gevallen (maar lang niet alle) meer aan de hand is dan 'lichte opvoedproblemen'. Daar vertrouw ik op. Ook nu zijn er niet op iedere hoek van de straat hoogopgeleide, niet geitenwollen sokken dragende, psychologisch/psychiatrisch deskundigen die tussen al die kindertjes er meteen die ene uithalen die 'zeer specialistische' hulp nodig heeft. Ook nu zijn psychiaters niet zomaar drempelloos bereikbaar. GGZ-ers, geef gemeenten kans om het beter te organiseren, sluit je aan bij hun streven, steun ze. In het belang van jullie eigen clienten (kinderen, gezinnen) zodat er op den duur misschien minder kinderen komen die specialistische 'hoge' hulp nodig hebben.