Groeiende inkomenskloven in Noord-Nederland

Noord-Nederland wordt steeds welvarender, maar het verschil met de rest van Nederland groeit. Ook de kloof tussen de verschillende regio’s binnen Noord-Nederland groeit. Per jaar verhuizen ongeveer duizend mensen met hogere inkomens uit de krimpgebieden naar de provinciehoofdsteden of elders in het land.

Vertrek uit het noorden

Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de provincies Drenthe en Groningen en het Fries Sociaal Planbureau (FSP), uitgevoerd door het Sociaal Planbureau Groningen en Trendbureau Drenthe in samenwerking met het FSP. Tussen 2011 en 2016 vertrokken zowel de lagere als hogere inkomens uit Noord-Nederland (de provincies Drenthe, Groningen en Friesland) naar de rest van Nederland, maar de hogere inkomens vertrekken in hoger tempo dan de lagere. Ondanks dat het aandeel hogere inkomens in Noord-Nederland wel is gestegen, worden de inkomensverschillen tussen Noord-Nederland en de rest van het land dus groter.

Van het dorp naar de stad

Ook binnen Noord-Nederland nemen de verschillen toe. In krimpgebieden is de vlucht van hogere inkomens met zo'n duizend mensen per jaar aanzienlijk hoger dan in andere delen van Noord-Nederland. En waar in alle andere gebieden het aandeel lagere inkomens ook afnam als gevolg van verhuizingen, was er in de krimpgebieden een lichte stijging. De provinciehoofdsteden zien, in tegenstelling tot de andere gebieden, wel een positief verhuissaldo bij de hogere inkomens.

Vertrek uit hoofdstad na studie

Die instroom naar de hoofdsteden is echter te wijten aan de instroom van studenten, die ook worden meegerekend bij de hogere inkomens. Wanneer studenten niet worden meegerekend, is er juist sprake van een grote uitstroom van hoge inkomens uit de hoofdsteden. Vermoedelijk gaat dit om net afgestudeerde starters. Met ruim vijfduizend per jaar vertrekken die uit de hoofdsteden. Ruim de helft vestigt zich elders in Noord-Nederland, de rest vertrekt naar andere delen van het land.

Geen vlucht door woningnood

Ook de hypothese dat mensen met lagere inkomens uit stedelijke gebieden zouden verhuizen naar landelijke gebieden zoals Noord-Nederland omdat daar goedkopere woningen te vinden zijn, werd getest. Dit blijkt niet het geval te zijn: de kleine instroom van lagere inkomens in de krimp- en anticipeergebieden wordt ruimschoots gecompenseerd door de grotere uitstroom van lage inkomens uit de andere delen van Noord-Nederland.