Gratis geld rendeert

Het project ‘Het Bouwdepot’, waarbij thuisloze jongeren maandelijks onvoorwaardelijk € 1.150,- krijgen, levert op korte termijn zoveel op dat de kosten vrijwel teniet worden gedaan. Dat blijkt uit een kosten-batenanalyse die Cebeon uitvoerde.

Participatiewet

Het Bouwdepot is een initiatief van Stichting Zwerfjongeren Nederland dat dateert uit 2019. De afgelopen jaren is er veel over te doen geweest, met name omdat het op gespannen voet staat met de participatiewet. De jongeren, tussen de 18- en 21 jaar, ontvangen normaliter enkel een bijstandsuitkering van € 295,- per maand. Toen de gemeente Eindhoven in 2021 als ruimte bood voor het initiatief liet het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW weten geen voorstander te zijn. Meerdere gemeenten namen het project over, en de minister gaf uiteindelijk aan het te gedogen.

Positieve resultaten

De eerste resultaten van Het Bouwdepot bleken positief. Jongeren die meedoen ervaren door de verkregen financiële ruimte dat ze de tijd en de rust hebben om ook op andere fronten stappen te nemen. Zo konden ze in een aantal gevallen hun studie afronden en kregen ze een positievere kijk op het leven. Ook recentere onderzoeken tonen een positieve impact op het leven van de kwetsbare jongeren. Na de interventie van een jaar woont 82,6 procent van de deelnemers zelfstandig, ten opzichte van 60,9 procent bij de start. De helft van de deelnemers heeft na deelname nog schulden, terwijl dit vooraf nog 70 procent was.

Kosten

Aan het Bouwdepot hangt als vanzelfsprekend wel een prijskaartje. Van gemeenten vraagt het een investering van € 15.700,- per deelnemer per jaar. Recente grootschalige proeven, met in totaal 60 deelnemers verdeeld over vier gemeenten, kost de gemeenschap dus zo een miljoen op jaarbasis. Het grootste deel daarvan gaat naar de maandelijkse schenking van de jongeren in kwestie. Ongeveer een derde van het bedrag is voor de indirecte kosten gemaakt door de stichting en de professionele begeleiding door de gemeente.

Renderen

Een kosten-batenanalyse die Cebeon uitvoerde toont aan dat de kosten die de gemeente maakt voor het Bouwdepot datzelfde jaar al voor 40 procent worden terugverdiend. Na ongeveer drie jaar is het project volledig rendabel, berekenden de onderzoekers. Het levert de gemeente onder andere een besparing op in de domeinen welzijn, opvang en wonen.

Minder gebruik van zorg

Zo zorgt de bestaanszekerheid die het Bouwdepot biedt voor een vermindering van stress en creëert het ruimte voor mentaal herstel. Hierdoor neemt de kwaliteit van leven toe, en maken de jongeren minder gebruik van zorg. Ook doen ze minder vaak een beroep op de maatschappelijke opvang, omdat het verhoogde inkomen ertoe leidt dat ze eerder een eigen woning hebben. Daarnaast zorgde het Bouwdepot ervoor dat meer jongeren een voltijdbaan kreeg, in plaats van een deeltijdbaan of een bijstandsuitkering.