Gemeenten: los tekorten sociaal domein op
Het demissionaire kabinet moet financiële tekorten op de uitvoering van bijstand repareren en een transformatiefonds instellen voor het sociaal domein voor de komende vier jaar. Dat eisen gemeenten vandaag via moties tijdens de ALV op het VNG-congres in Goes.
Gemeenten eisen van het huidige kabinet reparatie van financiële tekorten op de uitvoering van bijstand en een transformatiefonds voor het sociaal domein voor de komende vier jaar. Dat besloten zij vandaag op de ALV van de VNG in Goes.
Adequate financiering
De inschattingen van het huidige kabinet over de uitgaven aan bijstandsuitkeringen waren veel te rooskleurig, waardoor gemeenten nu op de financiële blaren moeten zitten, stellen de indieners van een motie die het demissionaire kabinet om adequate financiering vraagt, zodat gemeenten de bijstand ook adequaat kunnen uitvoeren. Verder willen de indieners dat het kabinet het achterstallig (financieel) onderhoud op dit terrein zo spoedig mogelijk ongedaan maakt en dat adequate financiering van wettelijke taken onderdeel en voorwaarde is voor een te sluiten bestuursakkoord met een nieuw kabinet.
Tekort onacceptabel
Het huidige tekort op het macrobudget voor de uitvoering van de bijstand vinden de indieners onacceptabel en de wijze waarop de omvang wordt berekend is in strijd met de Gemeentewet. In 2016 vertoonde het macrobudget een tekort van 270 miljoen euro, waardoor 90 procent van de gemeenten tekort komt op hun budget voor de bijstand, constateren de indieners. Ook is op het terrein Werk en Inkomen onvoldoende budget voor uitvoering van wettelijke taken, zoals voor Wsw, beschermingsbewind en bijzondere bijstand. Verder pakt het tekort op het macrobudget voor een aantal gemeenten nog forser uit door het in 2015 ingevoerde nieuwe verdeelmodel voor het BUIG-budget. Een groot aantal gemeenten heeft het vertrouwen in dat verdeelmodel verloren.
Vangnet is regeling geworden
Ruim 40 procent van de gemeenten moest over 2015 een beroep doen op de vangnetregeling die gemeenten zelf gezamenlijk betalen, benadrukt de VNG. In 2016 konden 6 op de 10 gemeenten aanspraak maken op de vangnetregeling om grote tekorten bij gemeenten te compenseren. Om daar aanspraak op te maken moet het tekort op het bijstandsbudget groter zijn dan 5 procent. Voor de komende jaren is de verwachting nog somberder, waardoor gemeenten het jaar 2018 op voorhand al met een tekort van 140 miljoen beginnen. D66-wethouder Martijn Leisink van de gemeente Arnhem hoorde op het congres dat dit jaar 75 procent van de gemeenten gebruik moet maken van de vangnetregeling. ‘Ik vind het opvallend dat kennelijk driekwart van de gemeenten een beroep moet doen op een vangnet dat bedoeld is om excessen af te vangen. Laat dat eens op je inwerken. Het vangnet is de regeling geworden. Het ministerie mag zich wel eens achter de oren krabben over waar het mee bezig is.’
Transformatiefonds
Op het congres werd ook de motie aangenomen die het kabinet oproept een Transformatiefonds voor het sociaal domein in te stellen. Het moet gemeenten die een tekort hebben op jeugdzorg, de Wmo of het geld voor de participatiewet ‘meer tijd te geven om de transformatie in een realistischer tijdsbestek te kunnen realiseren dan waarop de bezuiniging door het Rijk wordt doorgevoerd’. Het fonds zou voor zeker vier jaar ingesteld moeten worden en bovenop het macrobudget moeten komen, gevuld dus met extra geld.
Tekort: 300 miljoen euro
Zeker 100 gemeenten ‘redden het financieel niet’ vertelde wethouder Eelco Eerenberg (Enschede) één van de indieners van de motie. Geschat wordt dat het tekort zo’n 300 miljoen euro bedraagt. Volgens de indieners plukt het rijk soms de vruchten van investeringen die gemeenten doen. De motie werd uiteindelijk door 22 gemeenten ondersteund. Geregeld wordt dat er criteria komen wie voor het fonds in aanmerking komen en onder welke voorwaarden. Het Transformatiefonds wordt overigens niet als de eindoplossing gezien. Er zal een analyse moeten worden gehouden over hoe de macrobudgetten zich verhouden tot de nieuwe gemeentelijke taken en er komt rond 2020 een evaluatieonderzoek naar de effecten van de objectieve verdeelmodellen.
Wat Fortuyn al ruim 20 jaar terug zei, is dat men geen grand desigh kent in de herstructurering, die Nederland toen al hard nodig had. Traag, te laat, of niet adequaat, is de rode draad.
Het Gemeentehuis is een plek waar al helemaal, kwetsbare mensen geen partij zijn voor dat bastion, die bovendien veel van kwaliteit onderling verschillen. De PR mag wat kosten en is dus fantastisch. Dus wee diegene die dat mooie plaatje intrapt.
Wat nodig is, is een onafhankelijke zorg coördinator naast de huisarts. Een landelijk systeem. Laagdrempelig en dichtbij. Die indiceert, verwijst en oog houdt op de kwaliteit etc. van geboden zorg en zo nodig corrigeert. Die jarenlang huishoudens volgen kan en niet steeds opnieuw zorgplannen etc gaat opstellen. I.p.v. vragen aan de telefoon beantwoorden, moet je nu overal een afspraak maken. Het zoveelste intakegesprek. Kassa! Dan blijkt daarna dat men het niet kan waarmaken. De frontoffice is altijd fantastisch. Daarna is het afwachten wat achter die geweldige etalage geboden wordt. Wat moet dit voor veldwerkers frustrerende banen geworden zijn binnen die Zorgmarkt.
Ik kan dit 10 jaar schrijven, of 20 of 50 jaar. Het systeem laat zich niet veranderen. Iedereen dobbert gewoon voort met wielen die allang zijn uitgevonden en met grote hoeveelheden rapporten ergens in archief. Het wordt vanzelf 5 uur en weekeind.
De politiek heeft leuke banen in verschiet voor wie in de actieve politiek afzwaait. Exclusief voor die groep. Dus van de veronderstelde volksvertegenwoordigers kun je ook niets verwachten. Dan wordt het hoogste partijorgaan boos en weg mooie toekomstige baan, of zelfs bij de volgende verkiezingen, op een verkiesbare plaats komen.
De gemeente is geen partner van de burger.
In mijn Gemeente is er voor kwetsbare zelfstandige mensen geen noodhulp te krijgen buiten de afgesproken tijden dat er een professional komt.
Dat moet maar opgelost worden in eigen netwerk, of die er is, of ertoe in staat is, is niet relevant. Als het maar binnen het budget blijft, is er weinig oor naar klachten over de geboden zorg.
Zorg-hoofd-aannemers met zorg-onder-aannemers, die inschrijven en dan creatief moeten zijn om uit te komen met hun budget. Dus alles kan alleen op afspraak. Je stuit tegen enorme bureaucratie. Ieder op het eigen koninkrijkje met eigen protocollen, die efficiency en maatwerk in de weg staan en kapitaalvernietiging voor een aanzienlijk deel inhoudt.