‘Geef gemeenten regie in begeleiding statushouders’

Statushouders krijgen in aanloop van hun komst in hun woongemeente afzonderlijk te maken met maar liefst dertig tot veertig organisaties, schrijft adviesbureau Lysias naar aanleiding van een verkenning. Gemeenten zouden de statushouders uit deze kluwen kunnen leiden.

Hinderpaal

‘Die lijst van instanties die we hebben opgetekend is waarschijnlijk nog niet eens compleet’, aldus adviseur Maarten van Ooijen. ‘Veel statushouders zijn al niet gewend aan een hoogontwikkelde bureaucratie, laat staan een van de omvang waarmee zij te maken krijgen als ze in een gemeente worden geplaatst. Uit de verkenning concluderen wij dan ook dat dit de grootste hinderpaal is voor de participatie door statushouders.’ Gemeenten zouden volgens Van Ooijen de regie moeten krijgen over de samenwerking tussen de verscheidene instanties die zich met statushouders bezighouden. ‘Daarvoor suggereren wij twee modellen; één waarbij een gemeentelijke regisseur over de ketenaanpak waakt en complexe casussen individueel worden behandeld. De andere suggestie is om een groepsaanpak te hanteren waar voor grote groepen dezelfde problematiek geldt, zoals Eritreeërs onder de 30 jaar’.    

In natura

Lysias voerde op eigen initiatief een verkenning uit omtrent succes- en faalfactoren in de inburgering en arbeidsparticipatie van statushouders. Dit naar aanleiding van in het voorjaar verschenen cijfers over de achterblijvende arbeidsparticipatie van statushouders en de oproep van gemeenten om meer regie te krijgen over de inburgering en integratie van statushouders. ‘In het regeerakkoord staat dat de aankomende regering wil laten onderzoeken of voorzieningen aan statushouders in natura geleverd kunnen worden, en of gemeenten daarvoor garant kunnen staan. Daarmee treft Rutte III nog ingrijpender maatregelen dan we hadden verwacht’, aldus Van Ooijen.

Slim samenwerken

De belangrijkste succesfactor die in de opgestelde white papers genoemd wordt, is ‘slim samenwerken’. Van Ooijen: ‘De participatie van statushouders is erg gebaat bij het combineren van voorzieningen zodat die elkaars effect versterken. Zorg en welzijn laat zich goed combineren met de integratie, en taalonderwijs kan het best worden gecombineerd met voorzieningen die gericht zijn op arbeidsparticipatie. De gemeente Amersfoort heeft de begeleiding in de arbeidsparticipatie bijvoorbeeld neergelegd bij een partij die ook taalcursussen verzorgt. Ruim de helft van de deelnemers aan dat traject heeft in het eerste jaar werk gevonden. In Haren, waar het slagingspercentage voor het inburgeringsexamen rond de 85 procent ligt, worden statushouders bij de participatietraining in contact gebracht met autochtonen, waaronder ook werkgevers. ’ Een probleem voor gemeenten om verschillende voorzieningen te combineren, is volgens het advies dat gemeenten aanbieders van taallessen nog niet zelf kunnen contracteren en daarom geen kwaliteitseisen kunnen stellen aan het integreren van de taallessen met participatiegerichte trajecten.