Wmo-raden hameren op ruimte gemeenten

Gemeenten moeten de ruimte krijgen om de nieuwe taken op het gebied van de langdurige zorg goed te kunnen implementeren. Tot nu toe wordt de hele ‘decentralisatie operatie’ veel te technisch ingestoken, terwijl een cultuuromslag nodig is. En dat kost tijd.

Proeftuinen

Er zouden proeftuinen moeten komen, waarin gemeenten kennis en ervaring kunnen opdoen rondom de nieuwe zorgtaken. Dit is ook bij de invoering van de Wmo gebeurd. Dit stellen 127 verontruste lokale Wmo-raden en de Koepel van Wmo-raden in een brandbrief aan staatssecretaris Martin van Rijn (VWS, PvdA), minister Plasterk (coördinerend bewindspersoon decentralisaties), de Tweede Kamer en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Strenge marsroute

De strenge marsroute tot 1 januari 2015 − als delen van de langdurige zorg vanuit de Algemene wet bijzonder ziektekosten (Awbz) naar gemeenten worden overgedragen −, moet worden losgelaten, vinden de Wmo-raden. Een keihard pleidooi voor uitstel van de decentralisatie Awbz houden de Wmo-koepel en de 127 lokale Wmo-raden niet, maar zij dringen in hun brandbrief wel aan op ‘een meer gefaseerd model van het transformeren van gemeenten, waarbij gemeenten proefondervindelijk stappen kunnen zetten in hun transformatieproces’.

Burgerinitiatieven

‘Gemeenten zijn allemaal hard bezig met de drie decentralisaties, maar zijn er nog lang niet uit op welke manier ze dat moeten gaan regelen’, stelt koepelvoorzitter Hans-Martin Don. ‘Geef gemeenten de tijd. De omslag zit hem er juist in dat burgers moeten worden uitgedaagd om met ideeën te komen om hun eigen problemen eerst zelf proberen op te lossen. Burgerinitiatieven moeten gekoesterd worden. Met de huidige marsroute is daar helemaal geen tijd voor.’

Toekomst langdurige zorg

De lokale Wmo-raden, die overal in het land de vinger aan de pols houden, zien hun gemeenten worstelen. Don: ‘Veel mensen maken zich daarom zorgen hoe en ander gaat uitpakken.’ Ook de brief van staatssecretaris Van Rijn over de hervorming van de langdurige zorg laat maar op zich wachten. Gemeenten weten daardoor nog steeds niet wat ze vanaf 2015 op hun bordje krijgen. Die brief zou in maart het licht hebben moeten zien, maar werd vanwege de onderhandelingen over het sociaal akkoord en vervolgens het zorgakkoord uitgesteld. De brief wordt vandaag (donderdag) of morgen openbaar gemaakt, zo staat in de Kamerbrief van Van Rijn en minister Schippers over het woensdag gesloten zorgakkoord.

Participatieraad burgers

Daarnaast dringt de Wmo-koepel opnieuw aan op zeggenschap van de burgers in decentralisatieproces, niet in de laatste plaats om dat er bij de decentralisatie Awbz een grote claim bij die burger wordt gelegd. De Wmo-raden en –koepel vragen de politiek om concrete waarborgen voor burgerzeggenschap en -participatie. Via de oprichting van een landelijke Participatieraad zouden burgers kunnen meedenken bij totstandkoming van landelijke beleidskaders. Van Rijn heeft begin mei een gesprek met de Koepel Wmo-raden.