Enkeling wil door tot 67

Voor doorwerken tot 67 jaar blijkt amper vijf procent van de ambtenaren te porren. Onder nu nog jonge ambtenaren (-35) is de animo relatief gezien het grootst. Van hen wil één op de tien wel door tot die leeftijd is bereikt. Maar gemiddeld genomen wensen twee op de drie ambtenaren liefst voor hun 62ste te stoppen. In de categorie 46-55 jaar, de leeftijdsgroep waarin verreweg de meeste ambtenaren vallen, heeft driekwart zelfs de wens om vroegtijdig te stoppen.

Interessant zijn de verschillen die de enquête aan het licht brengt tussen de overheidslagen. Gemeenteambtenaren willen eerder stoppen dan hun collega’s bij het rijk en de provincie. Drie op de vier gemeenteambtenaren vindt het vóór of uiterlijk op het bereiken van de 62-jarige leeftijd wel mooi geweest. In beide andere overheidslagen geldt dat voor twee op de drie ambtenaren.

Contrast

De wensen van de ambtenaren staan in schril contrast met de voorstellen die de pensioenonderhandelaars namens de overheidswerkgevers hebben gedaan. Hun inzet bij de onderhandelingen met de vakbonden is dat overheidspersoneel doorwerkt tot 65 jaar. Zij pleiten daarom ook voor de afschaffing van het vervroegd pensioen. Pensioenfonds ABP kent nu tal van regelingen die vervroegd uittreden mogelijk maken. Zo kunnen ouderen versneld pensioen opbouwen en geldt voor bepaalde groepen een flexibele uittreedleeftijd van 62 jaar plus 3 maanden.

Er lijkt enige onderhandelingsruimte te zijn voor een aanpassing van de pensioenleeftijd. Tussen wat ambtenaren wensen en wat ze denken dat er daadwerkelijk gaat gebeuren, zit namelijk behoorlijk veel licht. In antwoord op die laatstgenoemde vraag blijkt dat ruim één op de drie ambtenaren er rekening mee houdt dat er tot 65 jaar moet worden doorgeploeterd. Eén op de vijf gaat er zelfs vanuit dat genieten van een pensioen op zijn vroegst is weggelegd bij 67 jaar. Nader beschouwd blijkt dat besef het grootst bij de groep jonger dan 45 jaar en bij rijksambtenaren.

Dat een meerderheid eerder dan 65 met pensioen wil, betekent overigens niet dat ambtenaren een hekel hebben aan hun werk. Ruim acht op te tien ambtenaren – ongeacht de overheidslaag – vindt zijn of haar werk leuk tot uitgesproken leuk. Een kleine minderheid van nog geen vijf procent denkt daar compleet anders over.

Blijkens de enquête oefenen partners ook een redelijke druk uit om gebruik te maken van vervroegde uittreding. Een ruime meerderheid ziet man- of vrouwlief graag voor het 65ste levensjaar afzwaaien. Wat opvalt, is dat die wens aanzienlijk sterker leeft bij partners van gemeenteambtenaren.

Jong of oud

Op de vraag of niet liever met jonge dan met oude collega’s wordt gewerkt, antwoordt een grote meerderheid neutraal (zie ook de graphic op pagina 41). Een kwart onderschrijft de stelling. De voorkeur voor jonge collega’s is het grootst bij jonge (35–), oudere ambtenaren (55+) en bij rijksambtenaren. Volgens twee op de drie ambtenaren is het ook een fabeltje dat 55-plussers minder productief zijn. Het sterkst leeft die gedachte bij de ambtenaren jonger dan 45.

Bijna de helft van alle ambtenaren zegt moe thuis te komen na een werkdag. Wat opvalt, is dat oudere ambtenaren dat minder vaak overkomt dan hun jongste collega’s. Onder de nog actieve 65-plussers komt vermoeidheid nagenoeg niet voor: driekwart van hen stelt er geen last van te hebben. Opmerkelijk is verder dat provincieambtenaren minder vaak moe naar huis gaan dan hun collega’s bij het rijk en de gemeenten.

Liever reizen dan klussen

Voor een zwart gat na het arbeidzame leven is vrijwel geen ambtenaar bevreesd. Slechts één op de twaalf ambtenaren zegt er bang voor te zijn. Meer dan tachtig procent voorziet geen enkel probleem. Hoe men de tijd doorkomt? Ruim de helft denkt na pensionering te gaan reizen. De helft wil zich ook op één of meer hobby’s gaan storten.

Slechts een kleine minderheid van één op de tien ambtenaren overweegt betaalde interimklussen te gaan doen. Ook huishoudelijke bezigheden of klussen aan huis krijgen geen bovenmatig grote prioriteit. Veel liever nog wijdt de gepensioneerde ambtenaar zich aan vrijwilligerswerk. Een deel van de ambtenaren bij met name rijk en provincies overweegt een studie op te pakken. Gemeenteambtenaren kiezen vaker voor ontspanning.

Wanneer wilt u stoppen met werken?

Begin april hield Binnenlands Bestuur een enquête onder ambtenaren over langer doorwerken. Aan het onderzoek namen 2.169 ambtenaren en bestuurders deel. De 1.624 ondervraagde mannen en 545 ondervraagde vrouwen werken onder meer bij rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en de rechterlijke macht.