Cijfers? Het gaat om mensen

Denken vanuit de inwoner, zorg dichtbij huis, gesprek aan de keukentafel. Dat waren de achterliggende motto’s toen de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg, Wmo en participatie naar de gemeenten ging. Daar komt weinig van terecht als het rijk slechts op cijfers stuurt, vinden de Tilburgse wethouders Marcelle Hendrickx (D66), Hans Kokke (SP) en Erik de Ridder (CDA).

Bemoeien
In een essay in Binnenlands Bestuur (inlog) wijzen de drie wethouders erop dat de spanning tussen de ‘Haagse mal’ en de werkelijke problematiek waar gemeenten alle dagen mee te maken hebben toeneemt. Den Haag bemoeit zich te veel met de uitvoering van gemeenten en bovendien wordt het gesprek gevoerd vanuit de politiek in plaats van vanuit inhoudelijke betrokkenheid van wat er bij mensen leeft. Ook wordt over cijfers gepraat en niet over de tevredenheid van zorgvragers, bijvoorbeeld. ‘Wij ageren daartegen.’

 
Ontkokeren 

De drie wethouders, van D66, SP en CDA, noemen de Haagse werkelijkheid er te vaak één van ministeries, verkokerde departementen en gepolitiseerde verhoudingen. De wethouders willen juist ontkokeren en zonder oog voor politiek de problemen aanpakken. ‘Als gemeenten zijn wij met elkaar rijkskortingen aan het opvangen; op alle budgetten zijn tientallen procenten kortingen doorgevoerd’, schrijven ze. ‘Tegelijkertijd moeten we in de krant lezen dat wij zorggeld aan lantarenpalen aan het besteden zijn. Het tegendeel is waar. Vervolgens krijgen wij, net als onze collega's in andere gemeenten, Kamervraag na Kamervraag over of we aan de keukentafel wel de goede vragen stellen, of we onze inwoners te weinig uren zorg geven, et cetera. Terwijl nu juist de controlerende rol bij de gemeenteraad ligt.’

 
Beschut werk 

Als voorbeeld voor de Haagse bemoeienis noemen ze onder meer de verplichting voor het inrichten van beschut werk die onlangs is ingevoerd. ‘Drie stappen terug’, noemen ze dat. ‘In het sociaal akkoord is voor 2048 een fictief aantal van 30.000 beschutte arbeidsplaatsen opgenomen. Dat is een target: minimaal zoveel plaatsen per jaar.’ Ze vinden het de omgekeerde wereld. Want wat zegt het over de behoefte aan en noodzaak voor beschut werk? Als gemeenten deze target niet halen, hebben ze wat uit te leggen. ‘En als we het wel halen, moeten we een wachtlijst gaan aanleggen, want meer geld gaan we niet krijgen’, aldus de drie. Als het rijk echt het lef heeft om te kijken wat nodig is aan beschut werk, moet er per mens genoeg geld komen.

 
Uit de bocht 

Eind oktober stuurde minister Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA) een brief naar de Tweede Kamer  waarin gesteld werd dat gemeenten 1,2 miljard euro aan zorgbudget op de plank laten liggen. Niet alleen blijkt dat bedrag niet te kloppen, ook vliegt Den Haag hiermee voor de zoveelste keer uit de bocht, vinden de Tilburgse wethouders. ‘En telkens blijven we als gemeenten stil zitten en laten de storm overwaaien. Wij willen dit niet meer, wij willen het anders!’ En dus roepen ze ministers, staatssecretarissen, Kamerleden en ambtenaren in Den Haag op om meer te kijken naar de verhalen achter de cijfers.