Den Bosch: premie voor deeltijdwerk werkt niet

De gemeente 's Hertogenbosch stopt met een proef waarbij bijstandsgerechtigden twee jaar mochten bijverdienen naast hun uitkering. Het college concludeert dat het experiment is mislukt omdat het niet heeft geleid tot meer parttime werk in de bijstand en ook niet tot meer uitstroom naar werk. De Bossche SP-fractie deelt die analyse niet.

Stimuleringspremie
Bijstandsgerechtigden in Den Bosch konden gedurende 2019 en 2020 bijverdienen met deeltijdwerk naast de uitkering. Waar inkomsten normaal gesproken verrekend worden met de uitkering, kregen bijstandsgerechtigden nu 50 procent van de inkomsten uit deeltijdwerk terug in de vorm van een 'stimuleringspremie', met een maximum van 200 euro per maand. De pilot, die het college op verzoek van de gemeenteraad uitvoerde, moest uitwijzen of de premie een effectieve prikkel is om deeltijdwerk in de bijstand te stimuleren.

Niet toegenomen
De doelstelling was dat de inzet van de premie moest leiden tot 10 procent meer bijstandsontvangers die inkomsten uit deeltijd hebben. De resultaten uit de tussenevaluatie kwamen niet eens in de buurt van die doelstelling, en uit de eindevaluatie komt hetzelfde sombere beeld naar voren. Het aantal bijstandsgerechtigden dat in deeltijd werkt is helemaal niet toegenomen en er zijn ook niet meer mensen uitgestroomd naar werk. Dat betekent ook dat de stimuleringspremie zichzelf niet terugverdient. De gemeente sluit het experiment af met een saldo van ruim 400.000 euro nadeliger dan vooraf geraamd.

Problematisch
SP-raadslid Ans Lokhoff legt zich bij die conclusie niet neer. Ze heeft kritische kanttekeningen bij de uitvoering van het experiment. Ze merkt op dat uit de evaluatie blijkt dat veel mensen in de bijstand niet wisten waar de stimuleringspremie voor bedoeld was en wat voor gevolgen het had. Dat vindt de SP-fractie 'bijzonder problematisch', schrijft Lokhoff. 'De maatregel is bedoeld om gedrag van mensen te veranderen. In dit geval om mensen te stimuleren te participeren in het arbeidsproces. Als cliënten dan niet weten waarom zij extra geld ontvangen, kan de maatregel geen stimulerende werking hebben en kan die doelstelling nooit worden gerealiseerd.'

Diepgang
Lokhoff vraagt zich daarom af of de gemeente voldoende heeft gecommuniceerd over de regeling en er echt alles aan heeft gedaan om het experiment tot een succes te maken. Volgens haar behoeft de analyse van het college meer diepgang. PvdA-raadslid Fouad Kaboutti zei eerder al dat hij vond dat het college op een 'platte, cijfermatige manier' naar het experiment kijkt.

Soortgelijk
Het Bossche college stelt verder dat de resultaten van het experiment aansluiten bij de bevindingen van de meeste andere gemeenten die iets soortgelijks hebben gedaan. Opvallend is dat vergelijkbare experimenten in Amsterdam en Groningen echter wél tot meer deeltijdwerk en uitstroom leidden. Een belangrijk verschil is dat de stimuleringspremie in die laatste twee experimenten niet voor het volledige bijstandsbestand gold, maar een selecte groep. De samenstelling van de groep die uiteindelijk meedoet aan het experiment lijkt nogal een verschil te maken.